فهم و نقد کیفیت کاربست روایات اسباب نزول در الفرقان مقالة

مؤلف: رحمان ستایش، محمد کاظم ؛ نریمانی، زهره ؛

علوم حدیث زمستان 1397 - شماره 90 التصنيف ج (Ministry of Science/ISC (‎22 صفحة - من 29 إلی 50 )

الکلمات المفتاحية: اسباب نزول تفسیر الفرقان نقدمتنی روایات روایات سبب نزول نقد مفسر قرآن نقد روایات سبب نزول

خلاصة:

روایات اسباب نزول از جمله مباحث مورد مطالعه در دو حوزه قرآن و حدیث است. در تفسیر الفرقان 288 روایت سبب نزول به کار گرفته شده است که بسیاری از آن‏ها با شرح و نقد مفسر همراه است؛ اما در این میان چگونگی استفاده و تعامل مفسر با این روایات شایسته نقادی‏هایی است که در این مقاله بدان پرداخته شده است. استفاده حداکثری از منقولات صحابه و تابعین و گاه ترجیح آن‏ها بر قول معصوم، پذیرفتن تعدد اسباب به‏ جای گزینش و نقد و ردّ، بهره‏گیری حداقلی از محوریت قرآن در نقد روایات سبب نزول، عدم نقد روایات و نقل‏هایی که به شدت نیازمند نقد بوده، ولی از سوی مفسر نقدی صورت نگرفته و یا حتی مُهر تأیید بر آن نهاده شده است، از مواردی است که در نقل روایات اسباب نزول در الفرقان مورد توجه قرار نگرفته است.

ملخص الجهاز:

استفاده حداکثری از منقولات صحابه و تابعین و گاه ترجیح آن‏ها بر قول معصوم، پذیرفتن تعدد اسباب به‏ جای گزینش و نقد و ردّ، بهره‏گیری حداقلی از محوریت قرآن در نقد روایات سبب نزول، عدم نقد روایات و نقل‏هایی که به شدت نیازمند نقد بوده، ولی از سوی مفسر نقدی صورت نگرفته و یا حتی مُهر تأیید بر آن نهاده شده است، از مواردی است که در نقل روایات اسباب نزول در الفرقان مورد توجه قرار نگرفته است. دوم، اگر در باب منقولات صحابه و تابعین در ذیل نزول آیات، نگاهی تاریخی وجود داشته و می‏‏توان به تساهل و تسامح از آن عبور نمود، چرا همین تساهل و تسامح در باب روایات و منقولات از معصوم علیه‌السلام اعمال می‏‏شود؟ آیا نباید این روایات را با نقادی‏‏های حدیثی ارزیابی کرد و اگر صحت صدور آن محرز گردید، بر تمام اقوال و قیل و قال‏‏ها تفوق داد و اگر عدم صحت صدور آن نیز محرز شد، آن را به دیوار کوبید؟ شاید در شاهدمثال یاد شده، این‏‏گونه توجیه شود که همه اوصاف ذکر شده در چهار روایت، قابل جمع بوده و و هر نقل به وجهی از مشقت رسول ‏‏خدا صلی الله علیه وآله توجه نموده است؛ ولی این رویه در موارد دیگر دشوار می‏شود و نمی‏‏توان به راحتی همه اقوال را با هم جمع کرد. هر چند به راحتی می‏‏توان این سبب نزول را با معیار تاریخ و بررسی زمان وفات ابوطالب و اسلام آوردن وحشی و نزول آیه نقد و ردّ کرد؛ ولی مفسر با استفاده از شخصیت و مقام رسالتی پیامبر صلی الله علیه وآله این روایت را ردّ نموده و بیان کرده، بسیار بعید است در آنچه خدا و رسولش می‏‏خواهند تعارض وجود داشته باشد.

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول