خلاصة:
در شرایط سیاسی-اقتصادی کنونی و تخلفات متعدد اعضای اوپک از مصوبات گروه در اثر رقابت های سیاسی و اقتصادی و خصوصا شرایط منطقه خاورمیانه، افزایش تنش های سیاسی مابین ایران و عربستان سعودی، در کنار جنس تقاضا برای نفت اوپک و جایگاه اوپک در بازار جهانی نفت، رقابت درونی بین اعضای اوپک افزایش چشم گیری داشته و سیاست های نفتی اعضای اوپک بیشتر به رقابت های درونی معطوف گردیده است. در چنین شرایطی رقابت ایران و عربستان سعودی در چشم انداز تعارضات سیاسی-اقتصادی اهمیت دوچندانی یافته است.
پژوهش حاضر به منظور بررسی دقیق و علمی تعارضات اقتصادی بین اعضای اوپک، رقابت های درونی اوپک را در چهارچوب نظریه بازی ها مورد توجه قرار داده، در این راستا رقابت درونی اعضای اوپک به شکل یک بازی رهبر-پیرو مدلسازی گردیده و با تعیین تابع سود کشورهای عضو اوپک، نقطه تعادل نش بازی محاسبه شده است.نهایتا با توجه به نقطه تعادل محاسبه شده، میزان تولید بهینه و استراتژی "رفتار پیرو" به عنوان استراتژیبهینه ایران تعیین شده است. همچنین برای یک دوره ی آتی مقادیر بهینه تولید با فرض ثبات شرایط معین گردیده است.
در این پژوهش سیاست های بهینه کوتاه مدت ایران در اوپک براساس مدل بازی رهبر-پیرو مدلسازی و محاسبه شده است شاید با وارد نمودن شاخص های سیاسی به معادله سود در آینده و دقیق تر نمودن تابع واکنش کشورها با توجه به شرایط کوتاه مدت اقتصادی و سیاسی هرکشور، نتایج دقیق تری در جهت بررسی سیاست های بهینه بلندمدت ایران در اوپک به دست آید.
ملخص الجهاز:
کلید واژه ها: سیاست نفتی، اوپک، نظریه بازی ها، تعادل نش، تعارض سیاسی-اقتصادی، مقدار تولید بهینه Investigating Iran's OPEC oil policy based on game theory Abstract In the current political-economic conditions and the numerous violations by OPEC members of the group's resolutions due to political and economic rivalries, especially the situation in the Middle East, the increase in political tensions between Iran and Saudi Arabia, along with the demand for OPEC oil and the position of OPEC in the global market Oil, internal competition among OPEC members has increased dramatically, and OPEC members' oil policy has been more focused on internal competition.
Keywords: Oil policy, OPEC, Game theory, Nash equilibrium, Political-economic conflict, Optimal production amount مقدمه سازمان اوپک از بدو تشکيل موفق شد جاذبه هاي لازم براي گرد هم آوردن بخشي از کشورهاي جهان سوم را که حيات اقتصادي آنان در گروه توليد و صدور مادة اوليه نفت بود، فراهم آورد و به تدريج اعضايي را از قاره هاي مختلف جهان به سوي خود جلب کند.
٣ در اين پژوهش ، با بررسي ساختار اوپک و با توجه به سياست ها و شرايط کنوني اعضاي اوپک ، سياست هاي اعضاي اوپک براي تعيين ميزان توليد نفت خود مورد بررسي قرار گرفته و نقطه تعادل نش بازي دروني اعضاي اوپک به عنوان يک بازي رهبر- پيرو تعيين شده است .
در اين پژوهش ، با تمرکز بر سازوکار دروني اوپک و ميزان توليد اعضا و سطح ذخاير ٢١ کشورهاي عضو و با توجه به نتايج پژوهش الحاجي و هيوتنر (٢٠٠٠) و مابرو (١٩٩٢) در راستاي تعيين سياست هاي بهينۀ ايران در اوپک ، اوپک به صورت يک بازي استراتژيک رهبر- پيرو (استکلبرگ ١) مدل سازي شده و جهت تعيين سياست هاي بهينه نقطه تعادل بازي بررسي شده است .