خلاصة:
دولت سلجوقیان ازنظر قدرت نظامی و وسعتقلمرو، یکی از بزرگترین دولت های تاریخ ایران بعد از اسلام به شمار میآید. معالوصف حاکمیت سلجوقیان با قتل نظام الملک و مرگ ملکشاه رو به افول نهاد و دورهای از بی ثباتی سیاسی آغاز شد که با قتل طغرل سوم به دست خوارزمشاهیان به اتمام رسید. با توجه به اینکه ضعف و انقراض زودهنگام سلجوقیان برآیند یک چنین بی ثباتی سیاسی بوده است، بررسی و شناخت عوامل به وجود آورنده و تشدیدکننده ی بی ثباتی سیاسی در این برهه ی تاریخی واجد اهمیت بسیاری است . مقاله درصدد پاسخ بدین پرسش برآمده است که بین سه شاخص سن رسیدن به سلطنت، سن
رخداد مرگ و مدت سلطنت پادشاهان سلجوقی و بروز بی ثب اتی سیاسی در این دوره چه ارتباطی وجود دارد؟ روش نگارنده در پاسخ بدین پرسش تحلیل آماری شاخصه های سن رسیدن به سلطنت، سن رخداد مرگ و مدت سلطنت پادشاهان سلجوقی بوده است . ماحصل تحلیل آماری نویسنده آن بود که یک همبستگی مثبت بین شروع سلطنت در آغاز جوانی و مدت طولانی حکومت باثبات سیاسی در این برههی تاریخی وجود دارد.
ملخص الجهاز:
توجه به چنین عواملی در بی ثباتی دولت سلجوقیان ، این جنبـه ی مثبـت را دارد کـه ازنظـر تاریخ نگاری عصر سلجوقی فاقد حساسیت سیاسی دانسته شده است ، ازاین رو، یا منابع در ایـن مورد یکسان سخن گفته اند و یا آن که تفاوت هـای احتمـالی گویـای دیـدگاه سیاسـی خاصـی نخواهد بود.
با عنایت بدین مهم مقاله درصدد پاسخ بدین پرسش برآمده است که بین میـزان سـال هـای حکومت ، سن رسیدن به سلطنت و همچنین میزان عمر پادشاهان سلجوقی بـا بـروز بـی ثبـاتی سیاسی در این برهه ی تاریخی چه ارتباطی وجود دارد؟ ٢ روش نگارنده در پاسخ بدین پرسـش تحلیل آماری ٣ سه شاخص فوق الذکر و ارتباط آن با پدیـده ی بـی ثبـاتی سیاسـی در ایـن دوره است .
ازاین رو بین سال های فرمانروایی پادشاهان سلجوقی ١- راوندی ، همان ؛ بنداری اصفهانی ، ابوالفتح بن علـی محمـد.
چهارمین سلطان سلجوقی محمود اول (حک : ٤٨٧-٤٨٥ ق) پسر خردسال ملکشاه بود کـه با حمایت های مادرش ترکان خاتون به قدرت رسید.
ششمین سلطان سلجوقی محمد اول (حک : ٥١١-٤٩٨ ق) پسـر ملکشـاه بـود کـه پـس از وفات برادرش به قدرت رسید.
١ سلطان محمد اول سلجوقی سرانجام در سـال ٥١١ ق و پس از ١٣ سال سلطنت درگذشت .
این دوره که شامل پادشاهانی چون محمود اول ، داود، طغرل دوم ، ملکشاه دوم ، محمد دوم و سلیمان شاه است درمجموع شش پادشاه برای حـدود شـانزده سال را دربر می گیرد.
(
, 
, 
)
