خلاصة:
استعمار به عنوان پدیده‌ای سیاسی، اقتصادی از قرن 16میلادی با حضور کشورهای قدرتمند اروپایی آن زمان در سرزمینها و جوامعی مانند آمریکا، آفریقا، اقیانوسیه و آسیا که مراکز اقتدار و فرهنگ و تمدن بومی آنها ضعیف بود، به منظور غارت ذخایر و منابع ملی به وجود آمد. استعمارستیزی عنوانی است که برای جنبش‌هایی که در نیمه دوم قرن بیستم علیه استعمار بویژه بر ضد تسلط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی اروپا و امریکا بر مردمان غیر اروپایی به کار رفت. هدف مبارزه ضد استعماری، رسیدن به استقلال و تشکیل دولت ملی و ادبیات پیوسته مجالی برای این مبارزه بود. در ایران عصر مشروطه که تحت استعمار دول غربی بود نیز بخشی از مبارزات استعمارستیزانه در قالب ادبیات شکل گرفت و عارف قزوینی یکی از چهره‌های معروف آن بود که استعمارستیزی، آزادی‌خواهی و وطن‌دوستی درون‌مایه بسیاری از اشعار او را تشکیل می‌داد. او بی سابقه‌ای اشعار سیاسی خود را همراه با ساز در حضور مردم می‌خواند و برای اولین بار از موسیقی برای آگاهی سیاسی استفاده کرد؛ این یکی از مهمترین دلایل ملقب شدن او به "شاعر ملی" است .این پژوهش به بررسی اوضاع سیاسی و اجتماعی حاکم بر عصر عارف و تاثیرپذیری وی از آن و بویژه موضوع استعمارستیزی در اشعار و تصانیف او می‌پردازد و برآن است نتایج تحقیق را به شیوه تحلیل محتوا تبیین کند.
ملخص الجهاز:
یکی از شاعران معروف عصر مشروطه عارف قزوینی بود که در اشعارش به موضوعات سیاسی- اجتماعی روز (آزادی، وطن پرستی، انتقاد از حکام ، مخالفت با بیگانگان ، استقلال ) و در مقابل پدیدة استعمار، به باستان گرایی و تفاخر به پیشینۀ تاریخی، تجلیل از شهیدان و مجاهدان راه آزادی و سخریه و سرزنش دشمنان پرداخت ؛ وی خالق تصنیفهای ملی و میهنی بود و از تصنیف برای مقاصد سیاسی استفاده کرد؛ تصنیف هایی که تأثیر زیادی در بیدارکردن حس وطن پرستی مردم داشت وبرخی از آنها تا امروز ورد زبان همه است .
٣-"تحلیل ، مقایسه و مضامین برجستۀ شعر فرخی یزدی و عارف قزوینی" (١٣٩١ : مجلۀ ادبیات پارسی معاصر) از یدالله بهمنی ٤- "مقایسۀ مفاهیم وطن و آزادی در غزلیات پنج شاعر آزادی" (فصلنامه علمی- پژوهشی اندیشه های ادبی) از محمود صادق زاده ٦- "وطن در شعر عارف قزوینی" (نامۀ پارسی: ١٣٨٩) از محمد مهدی نقی پور پایان نامه ها: ١- "بازتاب وقایع مشروطه در تصانیف عارف قزوینی"( دانشگاه هنر تهران : ١٣٩٣) از امین سامی ٢- "مقایسۀ اندیشه های سیاسی اجتماعی عارف و فرخی"(دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی:١٣٩٠) از علی پور طریقی ٣- "بازتاب جنگ جهانی اول در شعر معاصر ایران : ادیب پیشاوری، عارف قزوینی، میرزادة عشقی و وحید دستگردی"(دانشگاه فردوسی مشهد: ١٣٩١) از جلیل قصابی گزکوه نگاهی به زندگی عارف قزوینی ابوالقاسم عارف قزوینی در سال ١٢٥٨ شمسی در قزوین متولد شد.
(
, 
, 
)
