خلاصة:
حکایتها که پایه و اساس تمثیل هستند، نقش بسیار مهمی در آموزشهای صوفیّه داشتهاند. از جملۀ این حکایتها، حکایتهایی است که یکی از شخصیتهای آن یک جانور است. هدف اصلی این تحقیق مشخص ساختن انواع شخصیّتهای جانوری در حکایتهای تمثیلی کتاب اللّمع است. در این تحقیق- که به روش توصیفی و تحلیلی نوشته شده- این نوع حکایتها در کتاب اللّمع فی التّصوّف نوشتۀ ابونصر سرّاج توسی (م 387 هـ) مورد مطالعه قرار گرفته و نشان داده شده است که سرّاج در حکایتهای تمثیلی خود، از چه نوع شخصیّتهای جانوری استفاده نموده و نوع نگاه او به عنوان یک عارف نسبت به جانوران چگونه است؟ با مطالعۀ حکایتهای کتاب اللّمع آنها را میتوان به سه دستۀ کلی تقسیم نمود: 1- حکایتهای واقعی: این نوع حکایتها در جهان بیرون اتفاق افتاده و یا میتواند اتفاق افتاده باشد. 2- حکایتهای تخیلی که زادۀ تخیّلات صوفیّه هستند. 3- حکایتهای نمادین که در آنها حیوان نقشی نمادین دارد. این نوع حکایتها یک رویداد درونی است و برخاسته از ناخودآگاهی عارف است. هدف اصلی از به کارگیری حکایتها در متون صوفیه درک و فهم بهتر مطالب عرفانی و آسانتر شدن آموزش از طریق بیان حکایت است که البته در تمامی حکایتها، بیآزاری و مهربانی صوفیه نسبت به تمام حیوانات کاملاً آشکار است.
ملخص الجهاز:
٣. استاديار پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي ، تهران ، ايران چکيده حکايت ها که پايه و اساس تمثيل هستند، نقش بسيار مهمي در آموزش هاي صوفّيه داشته اند.
به عنوان نمونه در مورد شيخ شهاب الدين سهروردي «به يقين مي توان گفت که بدون حکايات تمثيلي که بيشتر آنها به زبان فارسي اند، شهاب الدين سهروردي نه فقط محبوبيت فوق العاده اي که ميان ايرانيان دارد، نمي توانست به دست آورد، بلکه بدون دقت و تأمل محتوايي در همين نوشته ها، بعضي از جنبه هاي بديع و معاني ممتاز حکمۀ الاشراق نيز به اندازة امروز جلب نظر نمي کرد» (مجتهدي ، ١٣٩٤: ١٧٩).
بيان مسأله تمثيل يکي از مهم ترين شيوه هاي آموزش مطالب عرفاني در متون صوفيه است که اصل و اساس آن بر پايۀ تشبيه بنا نهاده شده و در متون صوفيه بيشتر به شکل حکايت آمده است .
مهم ترين ويژگي اين حکايت ها جنبه هاي تمثيلي آنان است که بيشتر به منظور آموزش مريدان و درک يشتر مطالب عرفاني در متون صوفيه آمده است .
در اين تحقيق شخصيت هاي جانوري در حکايت هاي تمثيلي اللمع في التصوف ، به عنوان يکي از قديمي ترين و تأثيرگذارترين متون صوفيه ، مورد بررسي قرار گرفته است .
اهداف تحقيق هدف اصلي اين تحقيق مشخص ساختن انواع حکايت هاي تمثيلي با شخصيت هاي جانوري در کتاب اللّمع في الّتصوّف ، به عنوان يکي از قديمي ترين کتاب هاي صوفيه است .
Searching Allegorical Tales with Animal Characters in Alluma' Fil-tasawwuf Abu Nasr Al-sarraj 3 Habib Kargar1, Abbasali vafaie*2, Alireza Shabanlu 1.