خلاصة:
آب وهوا و گردشگری از جهات مختلف با هم در ارتباط میباشند که این ارتباط از لحاظ محلی و جهانی دارای اهمیت است و اطلاعات آب و هوا مورد توجه گردشگران میباشد. در این مقاله با استفاده از شاخص اقلیم گردشگری TCI به ارزیابی اقلیم گردشگری شهرهای ساحلی شمال ایران زمین)استانهای گلستان،مازندران و گیلان (، از داده های عناصر آب و هوایی مربوط به ۲۱ ایستگاه هواشناسی اخذ و پرداخته شده است. این داده ها شامل؛ حداکثر دمای روزانه، میانگین دمای روزانه، حداقل رطوبت نسبی روزانه، میانگین رطوبت نسبی روزانه، بارش ماهانه، سرعت باد، و کل ساعات آفتابی، با طول دوره آماری مشترک از سال ۱۹۹۴ تا ۲۰۱۴ بوده است؛بعد از محاسبه شاخصها، با استفاده از تکنیک GIS با روش IDW ناحیه مطالعاتی بر مبنای فراوانی های رخداد شاخص ها پهنه بندی قرار گرفته شد. روند سالانه شاخص شهرهای ساحلی شمالی ایران نشان میدهد که در ماه اواسط و آخر فصل بهار) اردیبهشت و خرداد ماه (، ماه آخر تابستان و اول پاییز) مهرماه (به دلیل اینکه بین ۷۵ تا ۸۵<TCI و قرارگیری در طبقه عالی و ایده آل، بالاترین پتانسیل و بهترین شرایط اقلیم توریستی را دارند. در ادامه با توجه به نمرات شاخص، گروهبندی ایستگاه ها با اعمال روش خوشه ای سلسله مراتبی با روش ادغام وارد (Ward) انجام گرفت. نتایج نشان داد نقش ارتفاعات منجمله ایستگاه های ماسوله، آلاشت، منجیل، لاهیجان، رشت، پل سفید و مراوه تپه در افزایش نمرات شاخص، تنها در نیمه گرم سال مثبت است. نتایج حاصل از خوشه بندی ایستگاه ها نیز به دو گروه شامل ایستگاههای نواحی کم ارتفاع ساحلی و نواحی مرتفع را تفکیک نمود. بررسی مقادیر ماهانه شاخص در این دو ناحیه نشان داد بالاترین مقادیر نمرات شاخص در نواحی ساحلی و کم ارتفاع در فصل بهار و پاییز متمرکز شده و از آن میتوان به عنوان نواحی گردشگری بهاره و پاییزه یاد کرد درحالی برای ایستگاه های مرتفع تمرکز این نمرات در فصل تابستان و نواحی گردشگری تابستانه را شکل داده است.
ملخص الجهاز:
از مطالعات دیگر در ایران می توان به تحقیقات خالدی و همکاران (١٣٨٩) اقلیم شناسی 3- Bynoe 4- Amelung 5- Viner 6- Lin 7- Matzarakis 8- Hein 9- Zenging 10- Endler 11- Endler 12- Matzarakis 13- Caliskan توریسم استان خراسان رضوی بر اساس شاخص TCI، غیور و همکاران (١٣٩٠)، یزدان پناه و همکاران (١٣٩٠) تعیین تقویم آسایش اقلیم گردشگری مناطق توریستی استان اصفهان ، حسینی صدیق و همکاران (١٣٩٣) ارزیابی شرایط آب و هوایی گردشگری با شاخص TCI، رورده و همکاران (١٣٩٣) بررسی اثر توپوگرافی بر پتانسیل اقلیم گردشگری استان مازندران ، و همچنین مقامی مقیم (١٣٩٥) به ارزیابی شرایط آب و هوایی گردشگری در رابطه با آمار گردشگران ورودی به شهر بجنورد اشاره نمود.
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل ٧: شاخص TCI برآورد شده در ایستگاههای شهرهای ساحلی شمالی در ماه خرداد (منبع : نگارندگان ١٣٩٦) تیرماه تیرماه و با شروع فصل تابستان و استیلای کم فشار در سطح زمین و پرفشار جنب حاره ای در ترازهای میانی، فوقانی وردسپهر (سلیقه ، ١٣٩٥) و پرفشار آزور فقط در تراز زیرین وردسپهر بر ایران گسترش می یابد (آذر ذرین و مفیدی، ١٣٩٠) و شرایط گرمایی بر کشور غالب می گردد؛ در این ماه از سال در نوار ساحلی استان های گلستان ، مازندران و گیلان به دلیل دمای بالای هوا و رطوبت نسبی بالا (غالبا بالای ٧٥ درصد) شرایط شرجی بر منطقه حاکم می گردد، در این حالت مناطق شمال شرق شهرهای ساحلی شمالی با نمره ٥٠ تا ٦٠ درصد در رتبه قابل قبول گرفته و مناطق ساحلی شرایط خوب را تجربه می کنند.