خلاصة:
مشکلات فراروی ترجمه متون و معادلیابی واژگان و اصطلاحات علوم اسلامی اقتضا میکند که از نویسهگردانی واژگان استفاده شود. استفاده از نویسهگردانی و شرح واژگان، سبب انتقال دقیقتر مفاهیم اسلامی، تعمیق آشنایی کاربر با اصطلاحات اسلامی و تسهیل در نشر معارف اسلامی در جهان میشود. از طرفی، عدم انضباط در نویسهگردانی، سبب هرجومرج در کیفیت ورود اطلاعات در پایگاه دادهها شده و نیز سردرگمی کاربر، صرف وقت بسیار و عدم دستیابی به همه اطلاعات موردنظر در زمان بازیابی اطلاعات را در پی دارد.
هدف این پژوهش، اثبات ضرورت مدیریت نویسهگردانی از طریق استانداردسازی و نظام ارجاعات در مترادفها است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی با مراجعه به اسناد و مدارک موجود به صورت نشر مکتوب یا دیجیتال انجام شده است. دستاوردهای تحقیق عبارتند از: لزوم سیاستگذاری، استانداردسازی نویسههای اصطلاحات همراه با تبیین مفهومی واژگان نویسهگردانیشده و ضرورت استفاده از نظام ارجاعات برای ارجاع به نویسههای استانداردشده. موفقیت در این کار، نیازمند مشارکت و همکاری مراکز پژوهشی، آموزشی، کتابخانهها، مراکز نشر و پایگاههای اطلاعاتی برخط بهویژه راهنماهای اینترنتی و موتورهای جستجو در سطح ملی و بینالمللی است.
ملخص الجهاز:
نویسهگردانی برای تعمیق آشنایی کاربر با اصطلاحات اسلامی مطالبی که در مورد چرایی نویسهگردانی بیان شد، با فرض این بود که برخی واژهها امکان ترجمه دقیق به زبان دوم را ندارند، اما نکته اینجاست که نویسهگردانی، متوقف بر عدم امکان ترجمه و معادلیابی نیست بلکه در مواردی که امکان ترجمه و معادلیابی نیز وجود دارد ممکن است نویسهگردانی انجام شود و هدف، آشنایی مخاطب در زبان دوم با خود اصطلاحات متداول در زبان مبدأ باشد؛ به عبارت دیگر، با این کار میتوان فرهنگسازی کرد که نتیجه آن، انتشار و رواج اصطلاحات علوم اسلامی در محیطهای آموزشی و پژوهشی دیگر ملل جهان، وسیلهای برای تعمیق اطلاعات اسلامی، جذب و گرایش آنان به معارف اسلامی خواهد بود.
مانند نویسهگردانی: «ثابت، حبل، ذکر، صدق، ضلال، طلح، ظلال، عبادت، غیب، وحی» به: «sabet, habl, zekr, sedq, zalal, talh, zelal, ebadat, qaib, vahy» درحالیکه برای تلفظ هر یک از این حروف، ضوابط خاصی (گزینش حرف مناسب، ترکیب حروف و یا استفاده از علائم فنوتیک) تعریف شده است؛ گرچه خود این ضوابط نیز در مواردی با هم همخوانی ندارند؛ مانند جایگزینی نویسه «ض» بهصورت d یا dz ؛ ازاینرو «رمضان» هم بهصورت «Ramadan» و هم بهصورت «Ramadzan» نویسهگردانی شده؛ همچنانکه برخی نیز بدون رعایت هیچ ضابطهای بهصورت «Ramazan» مینویسند و مصادیق هرکدام از اینها در پایگاههای اینترنتی موجود است و از طریق جستجوی هر یک از این واژهها جهت مطالعه بیشتر ر.
com وجود آن در مقصد مانند «ع» و «ح» در انگلیسی باید در نویسهگردانی از علائم مخصوص برای نشاندادن تلفظ حرف خاص استفاده کرد و در این موارد با استفاده از آوانگاری، نویسه موردنظر را دقیقتر بیان میکنیم.