خلاصة:
شهرها به عنوان مهمترین مراکز ثقل جمعیتی بوده و دارای تاسیسات زیر بنایی فراوان میباشند که در موقع بروز مخاطرات (نظامی) غالبا به عنوان مهمترین اهداف نظامی همواره مورد تهدید قرار میگیرند، لذا مکانگزینی مناسب با رویکرد امنیتی میتواند در موقع حملات نظامی باعث تقلیل چشمگیر خسارات و تلفات گردد، درواقع مکانگزینی شهری یکی از اصول مهم پدافند غیرعامل است که باید در شناسایی محل استقرار مراکز جمعیتی و تاسیسات زیربنایی مورد توجه جدی قرار گیرد. منطقه شمال شرق به علت همجواری با دو کشور افغانستان و ترکمنستان وجود مراکز جمعیتی مهم از جمله دومین کلانشهر کشور در این منطقه از اهمیت خاصی برخوردار است. بنابراین در این پژوهش به دنبال یافتن مکان مناسب برای شهرها با رویکرد امنیت محور در منطقه شمال شرق کشور با توجه به این ظرفیتهای جغرافیای طبیعی هستیم. نوع پژوهش حاضر کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی است. همچنین دادههای فضایی موردنیاز این تحقیق از تصاویر ماهواره لندست 5 و نقشههای رقومی شده، تصاویر Google Earth و مطالعات میدانی استخراج شده است که در طی این پروسه از نرم افزارهای Idrisi،Google Earth و GIS به تحلیل این تصاویر پرداخته شده است، نتایج حاصل از فرآیند تحلیل نقشه نشان دهنده این مطلب است که با توجه به نقش عوامل طبیعی شامل؛ هفت عامل طبیعی شامل: گسل و لرزهخیزی، جنس زمین، شبکه آبهای جاری، اقلیم، شیب، جهت شیب، بلندی و ارتفاع، عامل ژئومورفولوژیکی در دفاع غیرعامل مناطق شمال و شمال غرب دارای بیشترین وزن میباشند و مناطق جنوب، جنوب شرق و شرق مناطقی مناسبی برای مکانگزینی شهرها نمیباشند.
ملخص الجهاز:
پ)تأثیر ژئومورفولوژی زاگرس جنوبی بر پدافند غیرعامل در منطقه شمال تنگه هرمز (با تأکید و مکانیابی مراکز ثقل جمعیتی) (1391) ابراهیم مقیمی، مجتبی یمانی، جعفر بیگلو، محسن مرادیان و سیروس فخری، نتایج این تحقیق نشان میدهد که منطقه مورد مطالعه، قابلیتهای ژئومورفولوژیکی مناسب (شیب، ارتفاع، جهت شیب، لیتولوژی، دلتاها) برای پدافند غیرعامل دارد با توجه به بررسی و تحلیل دادهها در محیط نرمافزار GIS مشخص شد که منطقه مورد مطالعه: الف) دارای مکانهای مساعد برای استقرار مراکز جمعیتی است؛ ب) از خط ساحلی به سمت عمق منطقه (شمال) شرایط بهتر میشود؛ ج) در حال حاضر مکانگزینی بیشتر شهرها متناسب با اصول پدافند غیر عامل نیست.
ج)"نقش معیارهای ژئو کلیمایی در مکانگزینی شهرها با رویکرد دفاع غیر عامل" توسط سیروس فخری استادیار دانشگاه دفاع ملی تهیه گردیده که در این مقاله محقق ابتدا به توصیف و تحلیل ویژگی معیارهای جغرافیایی به وسیله منابع مختلف پرداخته و در پایان به بررسی کاربرد هرکدام ازمعیارهای طبیعی ژئومورفولوژیکی و اقلیمی در مقابل تهدیدات و همچنین امتیازی که هرکدام ازمعیارها درمقابل هرنوع حمله دارند را مشخص شده نموده است و باتوجه به امتیازات داده شده میتوان به این نتیجه رسید که معیارهای ارتقائی و فاصله مهمترین معیارهای دفاع غیرعامل برای شهرها میباشند و پیشنهاد داده میشود که در مکانگزینی شهرها مورد توجه بیشتر قرار گیرند.