خلاصة:
هدف از این پژوهش بررسی روند چگونگی شکل‌گیری فعالیت سیاسی دانشجویان ایرانی از سال 1320 تا 1342 در خارج از کشور می‌باشد. پژوهش پیش‌رو درصدد پاسخ به این پرسش‌ها است که، زمینه‌های جنبش دانشجویی خارج از کشور چگونه شکل گرفت؟ کنفدراسیون جهانی محصلین ایرانی خارج از کشور تحت تاثیر چه عواملی شکل گرفت؟ فرض اصلی پژوهش پیش‌رو بر این امر استوار است که، سیاست اخذ صنعت جدید غرب از جانب پهلوی اول و دوم سبب شد تا دانشجویان زیادی را به صورت گسترده به غرب اعزام کنند ولی اغلب این دانشجویان تحت تاثیر جریان‌های سیاسی و ایدئولوژیک داخل و خارج از کشور قرار گرفتند و محفل‌های دانشجویی که کار فرهنگی در آنها صورت می‌گرفت به تدریج به کار سیاسی مخالف دولت ایران تبدیل شدند. پژوهش پیش‌رو با استفاده از روش تحقیق تاریخی توصیفی – تحلیلی انجام شده است.
ملخص الجهاز:
موضوع و هدف پژوهش پیش‌رو بر این سوال استوار است که روند شکل‌گیری جنبش دانشجویی در خارج از کشور چگونه بود و فرض اصلی پژوهش پیش‌رو بر این امر استوار است که، سیاست اخذ صنعت جدید غرب از جانب پهلوی اول و دوم سبب شد تا دانشجویان زیادی را به صورت گسترده به غرب اعزام کنند ولی اغلب این دانشجویان تحت تاثیر جریان‌های سیاسی و ایدئولوژیک داخل و خارج از کشور قرار گرفتند و محفل‌های دانشجویی که کار فرهنگی در آنها صورت می‌گرفت به تدریج به کار سیاسی مخالف دولت ایران تبدیل شدند.
3 کنگره هایدلبرگ اهداف سازمان جدید را به شرح زیر اعلام کرد: «هماهنگ کردن تمام دانشجویان ایرانی در اروپا و انجمن‌ها و سازمان‌های اتحادیه‌های محلی ایشان به‌صورت یک کنفدراسیون به‌منظور ایجاد و حفظ و استواری روح همکاری بین ایشان در اروپا و آگاهانیدن بیشتر آنها به حقوق و وظایف صنفی خویش و تدارک وسائل تشکیلاتی به‌منظور ارتباط همۀ الموتی، همان، ص 241.
بعد از کودتای 28 مرداد تا سال 1339 فعالیت دانشجویی در ایران سرکوب شده بود و دانشجویان سکوت کرده بودند و همین مسئله نیز منجر به این شده بود که دانشجویان ایرانی خارج از کشور نیز در بین این سال‌ها یا دست به فعالیت سیاسی نزنند یا به کار فرهنگی خود بپردازند.
با آغاز دوبارهٔ فعالیت دانشجویی در ایران در اواخر دههٔ سی به همان نسبت نیز شاهد فعالیت سیاسی دانشجویان ایرانی در خارج از کشور هستیم که درنهایت منجر به شکل‌گیری کنفدراسیون جهانی محصلین ایرانی خارج از کشور شد که درواقع این کنفدراسیون بزرگ‌ترین اپوزیسیون ایرانی خارج از کشور در نیمهٔ دوم دههٔ چهل و دههٔ پنجاه، علیه شاه تبدیل شد.
(
, 
, 
)
