خلاصة:
حکومت پهلوی در سال 1354ش مبدأ تقویم شمسی کشور را از هجری (هجرت پیامبر: رویدادی مذهبی) به شاهنشاهی (تاجگذاری کوروش: رویدادی ملی) تغییر داد. این تغییر باعث واکنش قشرهای مختلف جامعه بهویژه روحانیون شد. شاه درنهایت در سال 1357ش برای فرونشاندن اعتراضات مردم مبدأ تقویم را از شاهنشاهی به هجری بازگرداند.
هدف: پژوهش حاضر دَرپیِ رسیدن به پاسخی مناسب برای این پرسش است که واکنش گروههای مختلف مردم اعم از مذهبی (روحانیون)، دانشگاهی و احزاب به تغییر تقویم چه بود و این واکنش چه تأثیری در پیروزی نهضت اسلامی داشت؟
روش: این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و مبتنیبر اسناد و مدارک آرشیوی و منابع اصلی انجام شدهاست.
نتیجه: شاه با تغییر تقویم بیشتر دَرپیِ نشاندادن عظمت ایران باستان به غربیها بود و به فکر اهانت به دین اسلام نبود؛ ولی چون نمادی اسلامی را حذف کرده بود و نمادی شاهنشاهی را جایگزین آن کرده بود، روحانیون این تغییر را توهین به اسلام و پیامبر قلمداد میکردند. دانشجویان این عمل را درجهت حذف اسلام میدانستند و احزاب هم این اقدام را زمینۀ تغییر قانون اساسی میپنداشتند.
ملخص الجهاز:
هدف : پژوهش حاضر درپي رسيدن به پاسخي مناسب براي اين پرسش است که واکنش گروه هاي مختلف مردم اعم از مذهبي (روحانيون )، دانشگاهي و احزاب به تغيير تقويم چه بود و اين واکنش چه تأثيري در پيروزي نهضت اسلامي داشت ؟ روش : اين پژوهش با روش توصيفي - تحليلي و مبتني بر اسناد و مدارک آرشيوي و منابع اصلي انجام شده است .
نتيجه : شاه با تغيير تقويم بيش تر درپي نشان دادن عظمت ايران باستان به غربي ها بود و به فکر اهانت به دين اسلام نبود؛ ولي چون نمادي اسلامي را حذف کرده بود و نمادي شاهنشاهي را جايگزين آن کرده بود، روحانيون اين تغيير را توهين به اسلام و پيامبر قلمداد مي کردند.
83 گزارشي از ساواک مربوط به ٢فروردين ٢٥٣٥ (١٣٥٥) / ٢٢مارس ١٩٧٦ به دست آمده است که : آيت الله شريعتمداري تاکنون هيچ گونه تلگرافي دربارة تبريک پنجاهمين سال سلطنت پهلوي و يا تغيير تقويم ايران مخابره نکرده است ؛ ولي وقتي مردم و روحانيون به منزل او مراجعه کرده اند و خواستار ارسال تلگرافي به مقامات حکومت براي تغيير تقويم ايران شده اند، او اظهار داشته است که در اين زمينه اقدام خواهد کرد (مراسان ، ش ٣٣٥١، ص ١٣).
اين سخنراني ، حکومت وقت را با زمان معاويه مقايسه مي کرد و آن را متهم مي کرد که براي پيشرفت دين زرتشت تقويم را تغيير داده است (انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواک ، ١٣٧٦، کتاب هفتم ، ص ٤٩).