خلاصة:
تبیین موضوع: با افزایش روزافزون جمعیت شهرنشین در جهان، شهرها، تبدیل به مکانهایی با تمرکز بالای جمعیتی گشتهاند که به تبع آن، رشد کالبدی شهری نیز دستخوش این تغییر میباشد. به همین دلیل، اندازهگیری میزان این رشد، به منظور تحلیل اثرات آن بر زندگی شهری، امری ضروری است.
روش: این مقاله، با بهرهگیری از دادههای سنجش از دور، طی 9 دوره بین سالهای 1352-1397، به ارزیابی میزان پراکندهرویی شهر کرمان میپردازد. برای این منظور، 10 تصویر از ماهوارههای لندست 8، 7، 5، 2و 1، به فاصلهی زمانی 5 سال از یکدیگر انتخاب شد، و پس از انجام آمادهسازی آنها در نرمافزار «انوی»، نسبت به استخراج مساحت ساختهشده، در سالهای مختلف اقدام شد؛ و با استفاده از شاخصهای درجه آزادی و درجه پراکندگی، درجه نیکویی رشد شهری، محاسبه گردید. همچنین، بر روی تصاویر، به منظور تجزیه و تحلیل جهات توسعه، 8 مثلث هممساحت، در 8 جهت جغرافیایی تعیین گردید.
یافتهها: یافتههای پژوهش نشان میدهد که بیشترین ساختوساز، طی سالهای 1392-1397، و کمترین ساختوساز بین سالهای 1372-1377 رخ داده است. در حالی که در کل دورة 45 ساله، بیشترین ساخت وساز در بخش غربی شهر و کمترین آن در بخش شمالی شهر میباشد. با این وجود، بیشترین پراکندهرویی طی سالهای 1387-1392، و کمترین آن، در بین سالهای 1352-1355 رخ داده است. همچنین، در کل دورة 45 ساله، پراکندهرویی در جهت شرقی شهر بیشترین و جهت شمالشرقی کمترین میزان را داراست.
نتایج: پراکندهرویی در شهر کرمان محرز است و شاخصهای سنجش آن نیز، آشکارا، شدت این پراکندگی را نمایش میدهند.
ملخص الجهاز:
اين پژوهش رشد شهري در ٨ جهت جغرافيايي در سال هاي مذکور را مورد ارزيابي قرار داده است که به همين منظور، از روش کاي -اسکور پيرسون ، براي اندازه گيري درجۀ آزادي رشد شهر، و از روش انتروپي شانون ، براي سنجش درجۀ پراکنده رويي شهري بهره برده شده است .
(رجوع شود به تصویر صفحه) در مرحلۀ بعد، با استفاده از روابط ١، ٢ و ٣ درجۀ آزادي رشد شهري کرمان ، در نرم افزار «اکسل » مورد محاسبه قرار گرفته است که در جدول ٤ قابل مشاهده مي باشد.
نتايج در اين پژوهش ، از داده هاي سنجش از دور و همچنين ، سه شاخص درجه آزادي ، درجه پراکندگي و درجه نيکويي به منظور ارزيابي رشد و پراکنده رويي شهر کرمان استفاده گرديد.
Manifestation of Remote Sensing Data in Modeling Urban Sprawl Using the SLEUTH Model and Brute Force Calibration: A Case Study of Sana’a City, Yemen.
Urban Sprawl Analysis of Tripoli Metropolitan City (Libya) Using Remote Sensing Data and Multivariative Logistic Regression Model.
Analysis of Urban Growth and Sprawl from Remote Sensing Data.
Determination of Spatial Factors in Measuring Urban Sprawl Using Remote Sensing and GIS.