خلاصة:
بدون شک از راههای ورود به عرصه اقتصاد مقاومتی، ترک نمودن خرید و فروش کالاهای خارجی و خرید و فروش لوازم و محصولات داخلی کشور است؛ چراکه بهبود وضعیت اقتصاد و اشتغال کشور و تحقق استقلال اقتصادی، در گرو خرید و فروش کالای ایرانی توسط مردم است. بر این اساس، تبیین حکم شرعی خرید و فروش کالاهای خارجی در صورت داشتن مشابه داخلی میتواند از اهمیت بسزایی برخوردار باشد. با توجه به اینکه حکم تکلیفی این مساله بصورت مستند چندان روشن نیست، نگارندگان بصورت تحلیلی ـ توصیفی به بررسی حکم فقهی و تکلیفی این مساله میپردازند. پس از تحلیل و بررسی ادله حرمت خرید و فروش کالای خارجی در صورت داشتن نمونه داخلی، میتوان گفت مقتضای قواعدی چون «اعانه بر اثم»، «حرمت اختلال نظام»، «نفی سبیل» و «لاضرر» و نیز مستنداتی مثل «ادله نهی از منکر»، «روایت محمد بن علی بن محبوب از امام حسن عسکری علیه السّلام»، «بنای عقلا و عقل»، حرمت خرید و فروش کالای خارجی در صورت داشتن نمونه داخلی است. همچنین با توجه با این مستندات بر دولت و مسوولین و تولیدکنندگان نیز واجب است که بر خرید و فروش کالای داخلی، فرهنگسازی و رغبتسازی نمایند.
ملخص الجهاز:
با حفظ این مطلب، در مسأله حاضر نیز گرچه بر حسب ظاهر مردم بواسطه تملک بر اموالشان، مختارند که کالاهای خارجی را حتی در صورت وجود مشابه داخلی خرید و فروش کنند، ولی از آنجایی که لازمه این خرید و فروش، لطمه اقتصادی به جامعه است و باعث فروپاشی ارکان اقتصادی کشور و ضرر به افراد جامعه میگردد، میتواند با توجه به روایت فوق مورد نهی قرار گرفته و در نتیجه حرام گردد و به تبع آن با درنظرگرفتن روایت فوق لازم است که خرید و فروش مردم به نحوی باشد که به جامعه ضرر وارد نشود که این تنها در صورتی است که بهجای خرید و فروش کالاهای خارجی در صورت داشتن مشابه داخلی، کالاهای ایرانی خرید و فروش شود.
گذشته از اینکه حتی اگر مقتضای قاعده لاضرر اباحه خرید و فروش کالای خارجی باشد، باز هم خریدن کالای خارجی با توجه به اینکه مستلزم آثار سویی همچون بیکاری، فقر، تهاجم و لطمه به زیر بنای اقتصادی کشور است، از باب قواعدی چون حرمت اعانت بر اثم، حرمت سلطه کافران و حرمت اختلال نظام حرام است.
خرید و فروش کالای خارجی در صورتی که مشابه داخلی داشته باشد، با توجه به مستنداتی چون قاعده اعانه بر اثم، قاعده حرمت اختلال نظام، قاعده نفی سبیل، قاعده لاضرر، ادله نهی از منکر، روایت محمدبن علی بن محبوب از امام حسن عسکری7 و بنای عقلا و عقل حرام است.