مساله صدق در نقد عقل محض کانت مقالة

مؤلف: عبدالله‌نژاد، محمدرضا ؛ قلی‌زاده، خدیجه ؛

پژوهش های فلسفی تابستان 1398 - شماره 27 ، الف (Ministry of Science/ISC (‎22 صفحة - من 191 إلی 212 )

الکلمات المفتاحية: کانت حکم مساله صدق نسبت معرفتی تصورات نظریه استعلایی مطابقت صدق. نقد عقل محض صدق نظریه مطابقت صدق مطابقت نظریه

fa ar

خلاصة:

نبود یک فصل یا مدخل مجزا در باب «صدق» در نقد عقل محض، وجود برخی عبارات و‌‌ اظهارات مبهم، پیچیده و‌‌ تفسیربردار درباب صدق در برخی بخشهای آن اثر و شکلگیری تفسیرهای افراطی‌‌ ضد و نقیض راجع به این اظهارات از جانب برخی شارحان و مفسران کانت، از جمله موانع مهم پیشروی کانت پژوهان معاصر در زمینه ارائه یک دیدگاه واحد، منسجم و شفاف در باب نظریه صدق کانت بوده است. بنابراین، پرسش از چیستی صدق در نقد عقل محض به یک مساله اساسی در میان کانت پژوهان تبدیل شده است. پژوهش حاضر، با تحلیل تلقی جدید کانت از «حکم» بعنوان یک نسبت معرفتی (و نه منطقی) میان تصورات، و نیز، بدون تمایل بی مورد به یکی از دو دیدگاه افراطی رایج در زمینه نظریه صدق کانت (که یکی کانت را به عنوان مدافع نظریه سنتی مطابقت صدق و دیگری کانت را مخالف نظریه مطابقت و بنیانگذار نظریه انسجام صدق قلمداد می کنند)، بر این نکته مهم تاکید می کند که ساختار کلی نقد عقل محض ایجاب می کند که نظریه سنتی مطابقت صدق نه کاملا کنار گذاشته شود و نه کاملا به آن صورت سنتی و رایج پذیرفته شود. به عبارت دیگر، نقد عقل محض، با اصلاح و تکمیل نظریه سنتی مطابقت صدق، پایههای یک نوع تلقی جدید از صدق را بنا گذاشته است که میتوان آن را «نظریه استعلایی‌‌ مطابقت صدق» نامید. مطابق با این تلقی جدید، صدق جزء شرایطی است که یک حکم(Judgment) یا یک شناخت(Cognition) بدون آن نمیتواند مطابق با متعلق اش بوده و تبدیل به یک معرفت عینی شود؛ تصورات تشکیل دهنده یک حکم یا شناخت تنها به شرطی میتوانند تبدیل به معرفت صادق یا حکم تجربی عینی شوند که در مطابقت با تجربه ممکن (یعنی اصول و قواعد کلی و پیشینی تجربه) تالیف یافته باشند.

خلاصة: (مترجم بواسطة الذكاء الاصطناعي)

عدم وجود فصل او مدخل منفصل بشان "الصدق" فی نقد العقل المحض، ووجود بعض العبارات والتصریحات الغامضه والمعقده فی موضوع الصدق فی بعض اقسام هذا العمل، وظهور تفسیرات متضاربه ومتناقضه حول هذه التصریحات من قبل بعض شراح ومفسری کانط، تعتبر من بین العوايق الريیسیه التی یواجهها الباحثون المعاصرون فی کانط فی تقدیم رویه موحده ومنسجمه وواضحه حول نظریه الصدق عند کانط. لذلک، اصبح السوال عن ماهیه الصدق فی نقد العقل المحض مساله اساسیه بین الباحثین فی کانط. یتناول هذا البحث تحلیلا للتصور الجدید لکانط بخصوص "الحکم" کعلاقه معرفیه (ولیس منطقیه) بین التصورات، وایضا دون المیل غیر المبرر الی احد الرویتین المتطرفتین الشايعتین بشان نظریه الصدق عند کانط (اذ یعتبر احداهما کانط مدافعا عن النظریه التقلیدیه لمطابقه الصدق، فیما تعتبره الاخری معارضا للنظریه التقلیدیه وموسسا لنظریه التماسک فی الصدق)، ویشدد علی ان الهیکل العام لنقد العقل المحض یتطلب ان لا یتم استبعاد النظریه التقلیدیه لمطابقه الصدق بالکامل، ولا یتعین قبولها بالکامل بشکلها التقلیدی الشايع. بعباره اخری، نقد العقل المحض، مع تعدیل واستکمال النظریه التقلیدیه لمطابقه الصدق، وضع اساسات لنوع جدید من التصورات عن الصدق یمکن تسمیته "نظریه المطابقه الاستعلايیه للصدق. وفقا لهذا التصور الجدید، یعتبر الصدق جزءا من الشروط التی بدونها لا یمکن ان یکون الحکم او المعرفه مطابقا لموضوعه ویصبح معرفه موضوعیه؛ فالتصورات التی تشکل الحکم او المعرفه یمکن ان تتحول الی معرفه صادقه او حکم تجریبی موضوعی فقط اذا کانت مصاغه بما یتوافق مع التجربه الممکنه (ای المبادي والقواعد العامه والاولیه للتجربه).

ملخص الجهاز:

دليل اين امر، همچنانکه در بخش هاي بعدي خواهد آمد، اين است که اولا نظريه مطابقت تنها نظريه غالب درباره صدق از زمان افلاطون تا زمان کانت بوده است ،١ ثانيا کانت خودش چه در نقد عقل محض و چه در درسگفتارهاي منطق ٢ (به خصوص منطق يشه ٣)، بدون اينکه صراحتا از يک نظريه اي جديد درباب صدق سخن بگويد يا به هنگام تعريف صدق از واژه «انسجام » استفاده کند، بحث خود درباره صدق را با اشاره مکرر به نظريه مطابقت صدق و در ارتباط مستقيم با آن مطرح کرده است ٤، ثالثا اکثريت قريب به اتفاق مفسران و پژوهشگران نظريه صدق کانت نيز به هنگام بحث از مسأله صدق در فلسفه کانت معمولا کار خود را با تحليل و ارزيابي جملات و عبارت هايي آغاز ميکنند که در آنها کانت واژه هايي از قبيل نظريه سنتي مطابقت صدق ، رابطه مطابقت ، مطابقت حکم يا شناخت با متعلق اش و يا تعريف اسمي صدق را به کار برده است . (Sher,2017: 171; Mohanty, 1999: 198) ثانيا در موارد محدودي هم که کانت در نقد عقل محض و درسگفتارهاي منطق مستقيما وارد بحث از صدق شده است است مطلب را، اغلب ، در ارتباط با نظريه مطابقت صدق (که در متون کانتي بيشتر تحت عنوان تعريف اسمي صدق از آن نام برده مي شود) با چنان زبان مبهم و پيچيده اي توضيح داده است که نه تنها تشخيص ديدگاه اصلي وي درباب صدق را خيلي سخت تر کرده بلکه خود باعث شکل گيري ابهامات زيادي نيز در اين زمينه شده است ٧.

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول