خلاصة:
این مقاله در پی آن است تا تهدیدات امنیتی روابط راهبردی روسیه و ارمنستان را در قفقاز جنوبی مورد بررسی قرار دهد. ارمنستان، اهداف و ملاحظات راهبردی مانند رفع محاصره سرزمینی و خروج از انزوای ژئوپلیتیکی، حل مشکلات اقتصادی در عرصه داخلی و پاسخ به بحران‌های اجتماعی مانند بحران هویت و دولت-ملت سازی و حل بحران قره‌باغ، تضعیف موقعیت و جایگاه دو کشور ترکیه و آذربایجان در روابط خود با روسیه دنبال کرده است؛ روسیه نیز در حال پیگیری نظم موازنه محور مبتنی بر موازنه سخت، در نظام بین‌الملل کنونی و در برابر هژمونی ایالات‌متحده آمریکا است. در سیستم موازنه قوا از نگاه روسیه اتحاد با کشورهای پیرامونی به عنوان یکی از اهداف اصلی سیاست منطقه‌ای این کشور در نظر گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان داد که روسیه سعی دارد با تحکیم و تقویت نفوذ امنیتی خود در کشورهای منطقه قفقاز عرصه را برای حضور کشورهای غربی، ناتو و همسایگان رقیب منطقه چون ترکیه محدود سازد. روسیه از طریق فعال‌سازی شکاف‌های قومیتی و مرزی در بین کشورهای منطقه به مدیریت این شکاف‌ها در راستای منافع ملی روسیه می‌پردازد؛ با این وجود روابط دو کشور در منطقه قفقاز جنوبی با محدودیت‌ها و تهدیداتی مواجه است که این مقاله به واکاوی این تهدیدات امنیتی می‌پردازد. چارچوب نظری تحقیق، «واقع‌گرایی تدافعی»، روش پژوهش «توصیفی -تحلیلی» و ابزار گرداوری داده‌ها «کتابخانه‌ای» و «اسنادی» است.
ملخص الجهاز:
واقع شدن بین دو جبهه رقیب و خصومت تاریخی میان آن ها، ارمنستان را آسیب پذیر ساخته و قدرت مانور سرزمینی را از ارامنه سلب کرده و تأثیر زیادی بر دیدگاه امنیتی آن ها گذاشته است ؛ این کشور به دریای آزاد راه ندارد و تنها مرزهای مطمئن و قابل اتکا، مرزهای جنوبی این کشور با ایران است و مرزهای مشترک با جمهوری آذربایجان و ترکیه به دلیل عدم حل و فصل مناقشه قره باغ مسدود و مرز با گرجستان نیز به علت وجود بحران های قومی و جداییطلبی قابل اطمینان نیست .
(0221: 9 حتـی در استراتژی امنیت ملی جمهوری ارمنستان نیز که در سال ٢٠٠٧ مورد تأیید قـرار گرفـت ؛ اتحادیـه اروپا نیز به عنوان اولویت بلندمدت جهت گیری سیاست خـارجی ارمنـستان مـورد تأکید قـرار گرفتـه است ( ,Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Aemenia ٠٢٢٧)؛ هرچند ارمنستان در سال ٢٠١٣ ناگهان اعـلام کـرد کـه قـصد پیوسـتن بـه اتحادیـه اوراسیا را دارد؛ به نظر میرسد، فـشارهای روسـیه علیـه دولـت ارمنـستان از جملـه تهدیـد بـه لغـو تضمین های امنیتی و افزایش بهای گاز صـادراتی بـه ارمنـستان در روگردانـی ایـن کـشور از همکاری با اتحادیه اروپا مؤثر بوده اند(١٩ :٠٢٠٧,Grigoryan).
روابط ایران ، روسیه و ارمنستان در سطح کلان (بین المللی)، غیر از ضرورت های ناشی از نزدیکی جغرافیایی، سابقۀ تاریخی، همکاری های اقتصادی و رقابت منطقه ای، به دلیل موقعیت ویژه و سمت گیری سیاست خارجی است که هر یک در عرصۀ سیاست بین المللی دارند؛ مسائلی مانند اقدام های یک جانبه آمریکا، مسئلۀ گسترش ناتو به شرق و نفوذ ترکیه در منطقه ، موجب نگرانی این کشورها از منزوی شدن در سطح بین المللی شده است .
(
, 
, 
)
