خلاصة:
قرآن کریم معجزهای الهی است که با پیشرفت دانش، جنبههایی از شگفتیهای علمی آن پدیدار میشود. امروزه اهمیت آهن در حوزههای گوناگون از جمله: پزشکی، نجوم، فیزیک و زمینشناسی به اثبات رسیده است. به عنوان مثال، آهن در بدن انسان کاربردی حیاتی دارد و همچنین وجود آن در لایههای درونی زمین باعث ایجاد یک میدان مغناطیسی میشود که از اتمسفر زمین در برابر پرتوهای کیهانی محافظت میکند. علاوه بر این، اهمیت آن در نجوم و منحصرا در ساز و کار سوختن ستارگان غیر قابل انکار است. آیه 25 سوره حدید ضمن اشاره به منافع عنصر آهن از شدت و سختی آن سخن میگوید. این پژوهش در صدد آن است تا با استناد به آیه 25 سوره حدید، منافع آهن و مباحث مربوط به نزول آن از آسمان را مورد بررسی قرار دهد. علاوه بر این، با توصیف ساختار هسته به موضوع میپردازد که شدت و سختی آهن منحصر در تولید اجسام نیست. در فیزیک هستهای، آهن ـ56 تحت عنوان پایدارترین هسته شناخته میشود و این یعنی در مقایسه با سایر هستهها، برای شکافتن اجزای هسته آهن ـ56 به بیشترین انرژی نیاز است. برای همین خاصیت آهن، زمانی که سوخت ستاره پس از طی فرآیندهای گوناگون به آهنـ56 برسد، ستاره خاموش میشود، زیرا انرژی لازم برای شکافتن این هسته و تبدیل به هسته پایدارتر را ندارد. به همین سبب، اشاره قرآن کریم به سختی و شدت آهن در کنار منافع آن را شاید بتوان یک جنبه از شگفتی علمی قرآن کریم دانست.
ملخص الجهاز:
طرفداران نگرش دوم قرآن را فقط کتاب هدایت و دین میدانند، اما نگرش سوم دیدگاه اعتدالی است یعنی علوم بشری در ظواهر قرآن وجود ندارد و هدف اصلی قرآن نیز هدایتگری و رساندن انسان به کمال مطلوب الهی است، از طرف دیگر قرآن کریم به تفکر و علم دعوت میکند، چنان که به برخی مطالب علمی اشاره عرضی میکند که بیانگر اعجاز علمی قرآن است (رضایی اصفهانی، پژوهشی در اعجاز علمی قرآن، 1381: 38ـ39؛ داوری، آقایی اقدم و شفیعی، اعجاز علمی قرآن در اندیشه آیت الله جوادی آملی، 1394: 116).
به همین علت با بیان توصیفی از ساختار هستهها و انرژی لازم برای شکافتن و جدا کردن اجزای آنها به اهمیت عنصر آهن و مفهوم بسیار کلیدی سختی آن در فیزیک هستهای میپردازیم.
به همین علت شکافت و همجوشی تا جایی که به عنصر آهن برسند ادامه پیدا میکنند زیرا سختی آهن به علت انرژی بستگی بالا و کمتر بودن نسبت جرمش بر تعداد پروتون و نوترون، در مقایسه با سایر هستههای قله نمودار باعث شده است پایدارترین هسته باشد ((Newman, 2008: p641.
با این وجود قرآن از 1400 سال پیش به اهمیت عنصر آهن اشاره کرده است.
اگرچه اهمیت و منافع عنصر آهن در علوم پزشکی، زمینشناسی، فیزیک و نجوم به اثبات رسیده و مقالات بسیاری در این خصوص وجود دارد که به آنها اشاره شده است، اما به نظر میرسد اشاره قرآن درباره شدت و سختی آهن به خوبی مورد توجه قرار نگرفته است.