خلاصة:
در طول تاریخ، همواره قدرتطلبی و افزونخواهی، منشا رقابت، تخاصم و تنازع بین دولتها بوده است. برخورداری از منابع قدرت، جایگاه و نفوذ هر کشور در تعاملات جهانی را نشان میدهد. در دوران معاصر، جهتگیری اولویتهای راهبردی کشورها، برای نیل به قدرت فائقه، به سمت بهرهبرداری از فضای سایبر تغییریافته و فناوریهای پیشرفته سایبری، زمینهساز تجدید بنای قدرت در قالب قدرت سایبری شده است. از جمله پیامدهای این تغییر بنیادین، تاثیر آن بر امنیت ملی کشورهاست. فرآیند جهانیشدن، ظهور جوامع شبکهای و حملات سایبری سازمانیافته فرامرزی، از چالشهای جدی و نوین در دستیابی و حفظ امنیت ملی است. هدف اصلی این مقاله مفهومسازی قدرت سایبری با رویکرد فرکتالی و تاثیر آن بر امنیت ملی در فضای سایبر است. در این رویکرد، قدرت سایبری دارای تمامی ویژگیهای قدرت ملی است. بدین منظور، مولفهها و متغیرهای موثر در قدرت سایبری و امنیت ملی احصاء شده و رابطه میان آنها تبیین شده است. تحقیق از نظر هدف کاربردی- توسعهای، از نظر ماهیت از نوع توصیفی- همبستگی و از نظر روش تجزیهوتحلیل دادهها، آمیخته (کیفی و کمی) است. جامعه آماری شامل 60 نفر از خبرگان و صاحبنظران فضای سایبر و امنیت ملی است که پس از توزیع پرسشنامه و جمعآوری آن، با استفاده از نرمافزار اسمارت پی. ال. اس نسبت به تجزیهوتحلیل آماری دادههای کمی اقدام شد. نتایج این تحقیق نشان میدهد؛ داشتن منابع، تجهیزات و فناوریهای سایبری، شرط لازم برای دستیابی به امنیت ملی است. بااینوجود، درک دقیق نخبگان و سیاستگذاران در تدوین راهبردهای مناسب، پیشبینی تهدیدات و فرصتهای بالقوه و بالفعل برای طرحریزی قدرت سایبری ضروری است.
ملخص الجهاز:
ظهـور مفـاهيمي ماننـد قـدرت سـايبري ، هرچنـد بـا پديده هايي مانند پراکندگي قدرت همراه بوده و امنيت ملي را نيز تحت تأثير قرار داده است ؛ اما راه برون رفت از بحـران هـا و چـالش هـاي ايجـاد شـده نيـز، از درون فضـاي سـايبر و بهـره گيـري از فناوري هاي سايبري مي گذرد.
ايـن مسئله حاکي از عمق نفوذ فضاي سايبر در تمامي حوزه هاي راهبردي کشور است ؛ بنابراين دغدغـه اصلي شکل گيري اين تحقيق ، تبيين نقش و جايگاه قدرت سايبري بـه عنـوان عـاملي اساسـي بـراي مقابله با تهديدات عيني و ذهني فضاي سايبر و ارتقاء امنيت ملي است .
شناخت اهميت و ويژگي هاي قدرت سايبري با معرفـي رويکـرد فرکتالي ، تبيين چالش هاي فراروي امنيت ملي در فضاي سايبر و بررسي نقـش قـدرت سـايبري در افزايش قدرت ملي و تـأمين امنيـت ملـي از جملـه موضـوعاتي اسـت کـه در ايـن تحقيـق بـه آن پرداخته شده است .
در زمينه رويکرد فرکتالي در علوم اجتماعي ، پراوير ماليک در کتـاب سـازمان هـاي فرکتـالي بـا مقايسه تفکر فرکتالي نسبت به تفکر سلسه مراتبي در سازمان هـا، ويژگـي هـاي پـارادايم فرکتـالي از جمله خودسازمان دهي ، خود اقدامي و وحدت بـين اجـزاء يـک سـازمان (در عـين کثـرت ) بـراي دستيابي به يک هدف يکسان را مطرح نموده است که مـي توانـد در رويکـرد فرکتـالي بـه قـدرت سايبري و تأثير آن بر امنيت ملي در فضاي سايبر مورد توجه قرار گيرد (٢٠١٥،Pravir Malik).