خلاصة:
با توجه به ساختار اقتصادی کشور، مقاله حاضر درصدد مقایسه میزان آثار متغیرهای حقیقی (اختلاف بین نرخ دلار رسمی و غیر رسمی، شاخص قیمت زمین در تهران و حجم واردات رسمی و غیر رسمی) و متغیرهای پولی- مالی (بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی، سپرده‌های مدت‌دار و مطالبات غیرجاری) بر نرخ سود سپرده پرداختی بانک‌ها، بر اساس نظریه درون‌زایی همزمان پول و نرخ بهره در اقتصاد است که در مطالعات برخی از پساکینزی‌های ساختارگرا مطرح گردیده است. مدل مورد استفاده، رویکرد آستانهای (STAR) بوده و دوره زمانی بر اساس داده‌های فصلی سال‌های 1385− 1396 میباشد. نتایج حاصل از برآورد نشان می‌دهد با وجود انفعال سیاستگذار، در بازه زمانی سال 1385 الی نیمه نخست سال 1391، متغیرهای شاخص قیمت زمین، حجم سپرده‌های مدت‌دار و حجم واردات رسمی و غیر رسمی، معنی‌دار بوده و تاثیر مثبت بر نرخ سود سپرده پرداختی دارند که نشان می‌دهد انگیزه‌های سفته‌بازانه بانک‌ها و مشتریان، نقش مهمی در بالا بودن نرخ سود بانکی داشتهاند. اما در بازه زمانی نیمه دوم سال 1391 الی 1396، تمام متغیرهای مستقل معنی دار و تاثیر مثبت بر نرخ سود سپرده پرداختی دارند که با شدت بیشتر به دلیل تنگنای مالی بانک‌ها و با شدت کمتر به دلیل انگیزه‌های سفته بازی بانک‌ها و مشتریان بوده است.
Taking into account the theoretical issues of the subject, the empirical studies carried out and the economic structure of Iran and by using the STAR method as well as the seasonal data collected during 2006- 2017, the present study compares the effects of real variables (the difference between the official and unofficial US dollar rates, the land price index for Tehran, and the volume of official and unofficial imports), and monetary-financial variables (banks debt to the central bank, time deposits and non performing loans) on the deposits interest rate In based on the theory of simultaneous Endogenous money and interest rate in the economy, which has been raised in the studies of some of the structuralist post Keynesian.
The results indicate that despite the policymakers passivity in the period from 2006 to the first half of 2012, the variables related to the land price index, the time deposits volume, and the volume of official and unofficial imports are meaningful and have a positive effect on the deposits interest rate, which shows that the speculative motive of banks and the customers play a significant role in the high interest rates. However, in the second half of 2012 to 2017, the independent variables qualities of being meaningful and having a positive effect on the deposits interest rate are more caused by the financial distress of banks and less caused by the speculative motive of banks as well as the customers
ملخص الجهاز:
همچنین محققانی نظیر پالی ١٩، هاولز٢٠، آرستیس ٢١ و داو٢٢، اذعان دارند نرخ بهره نیز باید متغیری درونزا در نظر گرفته شود زیرا این متغیر وابسته به مصارف بانکی نظیر اختصاص اعتبار برای سرمایه گذاری بیش تر و انباشت سرمایه از سوی عوامل حقیقی اقتصاد جهت توسعۀ فعالیت های اقتصادی، تقاضای سفته بازانه ٢٣ وام ، پرداخت سود تعهد شده از سوی بانک ها به سپرده گذاران و در کل ترجیحات نقدینگی تمامی عوامل اقتصادی من جمله بنگاه ها، خانوار و بانک ها میباشد (هین ٢٤، ٢٠٠٦).
همچنین لازم به ذکر است که مدل (STAR) پیشنهادی توسط متغیر انتقال انتخاب شده به عنوان مدل بهینه جهت برآورد آثار متغیرهای حقیقی (اختلاف بین نرخ ارز رسمی و غیر رسمی ، شاخص قیمت زمین و حجم واردات رسمی و غیر رسمی) و پولی- مالی (بدهی بانک ها به بانک مرکزی ، سپرده های مدت دار و مطالبات غیرجاری) بر نرخ سود سپرده بانکی در ایران انتخاب میشود.
جدول ٤- آزمون خطی بودن ، انتخاب متغیر انتقال و نوع مدل {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} مأخذ: یافته های پژوهشگر فصلنامـه اقتصاد مالی شماره ٤٦ / بهار ١٣٩٨ ٣-٣- نتایج تخمین مدل در مرحله بعدی با استفاده از یک مدل LSTR١ که در آن متغیر انتقال نرخ سود سپرده بانکی میباشد، آثار متغیرهای حقیقی (اختلاف بین نرخ ارز رسمی و غیر رسمی ، شاخص قیمت زمین و حجم واردات رسمی و غیر رسمی) و پولی – بانکی (بدهی بانک ها به بانک مرکزی ، سپرده های مدت دار و مطالبات غیرجاری) بر نرخ سود سپرده بانکی در ایران مدل سازی خواهد شد.
(
, 
, 
)
