خلاصة:
مقالهی حاضر با استفاده از نظریهی بازنمایی و بهرهگیری از تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، به چگونگی بازنمایی مناسبات سیاسی در فیلم «هویت» (حاتمیکیا، 1364) میپردازد و پس از تبیین زمینهی سیاسی و معرفی جناحها و گروههای موجود در دورهی تولید متن، موضعگیری فیلم در میان گفتمانهای رقیب را مشخص میکند. در نهایت پس از تحلیل متن فیلم، استخراج انواع گفتمان (و تفاسیر آنها از زمینههای موقعیتی و بینامتنی) و تبیین آنها، ادعا میشود فیلم «هویت» در ابتدا با حمایت از گفتمان اسلامگرای طرفدار امام خمینی، که بهطور خاص، حزب جمهوری اسلامی نمایندهی آن بوده است، با گفتمانهای لیبرال سکولار، چپ سکولار و دیگر نگرشهای اسلامی رقیب، مخالفت میکند و سپس با توجه به اختلاف درونی این گروه اسلامگرا، با حمایت از موضعگیریها و رویکردهای جناح چپ سنتی (که در آن زمان جریان حاکم در کشور بوده است) آن را بر جناح راست سنتی ترجیح میدهد.
ملخص الجهاز:
در نهایت پس از تحلیل متن فیلم ، استخراج انواع گفتمان (و تفاسیر آنها از زمینه های موقعیتی و بینامتنی) و تبیین آنها، ادعا میشود فیلم «هویت » در ابتدا با حمایت از گفتمان اسلام گرای طرفدار امام خمینی، که به طور خاص ، حزب جمهوری اسلامی نماینده ی آن بوده است ، با گفتمان های لیبرال سکولار، چپ سکولار و دیگر نگرش های اسلامی رقیب ، مخالفت می کند و سپس با توجه به اختلاف درونی این گروه اسلام گرا، با حمایت از موضع گیریها و رویکردهای جناح چپ سنتی (که در آن زمان جریان حاکم در کشور بوده است ) آن را بر جناح راست سنتی ترجیح می دهد.
فیلم سینمایی هویت ، بازنمایی، تحلیل گفتمان فرکلاف ، گفتمان اسلام گرا، چپ سنتی، راست سنتی مقدمه و طرح مساله مطالعات پیشین در مورد آثار حاتمیکیا تلاش او را برای نمایندگی از «بسیجیان جبهه رفته ی منتقد» (راودراد، ١٣٨٨) و حمایت از این گروه ، در مقابل کسانی که در جبهه حاضر نبوده اند (حسینی و همکاران ، ١٣٩٢) نشان میدهند و حتی به طور مبهم به جنبه های سیاسی آثاری مثل «آژانس شیشه ای» اشاره میکنند (بیچرانلو و محمدی، ١٣٩٢) اما به رویکرد بازنمایی شده در آثار این کارگردان (مخصوصاً در مورد فیلم «هویت ») در قبال دسته بندیهای سیاسی جامعه ی ایران پرداخته نشده است .
فیلم هویت در زمانی ساخته شده است که رفته رفته اختلاف میان چپ و راست سنتی برجسته میشود، هر چند جنگ با دشمن خارجی و مبارزه با گروه های رقیب که طرفدار حکومت سکولارند، برقرار است ؛ پس ما به دنبال تحلیل متن برساخته ، مخصوصاً با توجه به این رقابت های خاص هستیم .