بازخوانی و واکاوی فرق شیعه از منظر و دیدگاه نویسندگان جغرافیایی (قرن سوم تا هشتم ه.ق) مقالة

مؤلف: صحت، مهدی ؛ احمدوند، عباس ؛

پژوهش نامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی بهار و تابستان 1398، سال هشتم - شماره 1 ، ب (Ministry of Science/ISC (‎20 صفحة - من 153 إلی 172 )

fa ar en

خلاصة: (مترجم بواسطة الذكاء الاصطناعي)

المعلومات المکتوبه فی المصادر الجغرافیه التاریخیه بسبب الانحیاز القلیل، تعتبر مهمه. مجموعه کبیره من هذه البیانات تتعلق بفرق الشیعه التی کتبت بالنهج المیدانی والتجریبی من قبل الجغرافیین المسلمین. فی هذا البحث، استنادا الی المنهج الوصفی التحلیلی وبنهج التاریخ الاجتماعی، یتم دراسه مکانه فرق الشیعه من وجهه نظر الجغرافیین ویتم استخراج وتصنیف الخطاب السايد فی الجغرافیا التاریخیه لهذه البیانات. تظهر النتايج ان الجغرافیین المسلمین بالمقارنه مع مولفی کتب الفرق، ناقشوا الفرق بنهج تاریخی جغرافی واقعی؛ لذلک، فان صوره فرق الشیعه فی المصادر الجغرافیه التاریخیه تتمتع بجانب موضوعی وملحوظ فی دراسات الفرق الاسلامیه.

ملخص الجهاز:

از این رو بیشتر اطلاعات ارائه شده از سوی نویسـندگان جغرافیـایی درباره این فرقه شامل داده هایی در مورد اعتقادهـا و آراءدینـی (ابن عسـاکر ١٤١٥: ٢٦٠/١٣؛ ابن جبیر ٢٠٠٨: ٢١٨)، پراکندگی شیعیان (البکـری ١٩٩٢: ٢/ ٧٤٢، ٧٥٧؛ ابـن عـدیم ٦٠/١؛ ابوالفداء ٢٠٠٧: ٤٨٤؛ حمیری ١٩٨٤: ١٧٦؛ مستوفی ١٣٨١: ٥٨، ٦٨، ٧٤، ٨٣، ١٩٨)، بزرگان دینی و علمی تشیع (ابن شبه نمیری ١٤١٠: ١١٧؛ ابونعیم ١٤٠١: ١/ ١٣٦، ٢٧٧، ٢٤٠ و نیـز بیرونی ١٣٨٠: صـفحات ٧٥-٧٦-٤٢٤-٤٢٥؛ فارسـی ١٣٨٤: ٢٩٥؛ ابـن عسـاکر ١٤١٥: ١/ ٣٣٨، ١٢/ ٢٢٨، ١٣/ ١١٩) و مراسم مذهبی و دینی ( مقدسی ١٣٦١: ١/ ٥٧-٥٨-١٧٦-٢٤٣؛ بیرونی ١٣٨٠: ٣١١-٤٢٠، ابن عدیم ١/ ٤١١، ٤/: ٢٠٢٤، ابـن جبیـر ٢٠٠٨: ٢١٨؛ مسـتوفی ١٣٨١: ١٤) بـوده اسـت . علاوه بر ایـن داده هـا و اطلاعـات کـه بـه صـورت پراکنـده در منـابع جغرافیایی (ابن حائک ١٤٢٥: ١/ ٣٩؛ عماره یمنی ١٤٢٥: ٣٣٥، ٣٣٦؛ ابن عساکر ١٤١٥: ١٩/ ٤٧٢) آمده است ، بر اساس برخی از گزارش های جغرافی دانان می توان بـه مکتـب فکـری ، کلامی معتزله و زیدیه و ارتباط فکری و عقیدتی که بین این دو فرقه بوده اسـت ، پـی بـرد (عمــاره یمنــی ١٤٢٥: ٢٣٥) و از ایــن جهــت نیــز اعتبــار نوشــته هــای جغرافیــایی دو چندان می شود. البته جدای از عقاید افراطی این فرقه ، شاید بتوان دلایل دیگری را در ملحد خواندن این گروه از سوی برخی سیاحان و نویسـندگان جغرافیـایی گمـان کـرد: عواملی مانند حمله قرامطه به مکه ، قتل و غارت حاجیان مکه که به اتفاق جغرافـی نویسـان گزارش کردند (ابن حائک ١٤٢٥: ١/ ٣٥١؛ ازدی ١٤٢٧: ٢/ ١٧٥؛ بیرونـی ١٣٨٠: ٢٥٩؛ ابـن عبد الحق بغدادی ١٤١٢: ١/ ٣٨٢؛ ابن بطوطه ١٤١٧: ٨٠؛ مستوفی ١٣٨١: ٨) مزیدی بر علت بوده ، باعث شده است تا قرامطه این گونه در منابع جغرافیایی مورد داوری قرار گیرند.

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول