تحلیلی بر اثرات فقر بر تخریب محیط زیست در سکونتگاه‌های روستایی مقالة

فقر و محیط زیست با هم رابطه مستقیم دارند به طوری که با افزایش فقر، تخریب محیط زیست نیز افزایش می‌یابد و این رابطه به صورت یک چرخه عمل می‌کند. تخریب محیط زیست توسط روستاییان فقیر را از سه منظر فقر مادی، فقر دانشی و فقر فرهنگی می‌توان مورد بررسی قرار داد. یکی از دلایل تخریب محیطزیست از منظر مادی، استفاده از منابع موجود برای تامین سوخت مورد نیاز است. از منظر فقر دانشی، روستاییان به میزان زیادی از کودهای شیمیایی استفاده می‌کنند و با اصول صحیح شخم زدن زمین و زراعت در آن آگاه نیستند و با شخم نادرست سبب فرسایش خاک می‌گردند. در بسیاری از موارد، عامل اصلی تخریب محیط زیست توسط فقیران پایین بودن سطح فرهنگی و نداشتن اخحلاق محیط‌زیستی است که از جمله آنها می‌توان به رها کردن زباله‌ها و پسماندها و فاضلاب‌ها در محیط زیست اشاره نمود. پیشنهاد می‌شود که با استفاده از روش‌های ترویجی و آموزشی روستاییان فقیر از پیآمدهای منفی تخریب محیط‌زیست آگاه گشته و روش‌های بهره برداری پایدار از منابع محیطی به آنان آموخته شود.

یکی از ساده ترین تعاریف برای توسعه پایدار این است :توسعه ای که نیازهای نسل فعلی را بدون ایجاد اشکال در توانایی نسل های آینده برای برطرف کردن نیازهای خود، تأمین میکند هرچند اجرای برنامه های توسعه اقتصادی باعث بهبود کیفیت زندگی از جمله بهداشت ، آموزش و افزایش چشمگیر درآمد کشورها گردیده ، اما دو چالش باعث تردید در کارایی آن شده است :  وجود بیش از یک میلیارد نفر فقیر در جهان ، که به منابع آموزش ، بهداشت و ... et al &Foster ;١٩٨٣ ,Chakravarty ;١٩٨٠ ,Kakwani ;١٩٧٦ ,Sen ) (١٩٨٣ & ١٩٧٩ ,Thon در واقع فقر یکی از بدترین واقعیت های زندگی اجتماعی است که فراگرد توسعه و تعالی اجتماعی را تحت تأثیر قرار داده ، مفهومی به نسبت پیچیده دارد این مفهوم در حالت کلی بر ناتوانی در دستیابی به حداقل استاندارد زندگی و انواع گوناگون محرومیتهای اقتصادی، اجتماعی و روانی، در میان افراد فاقد مالکیت ، تسلط و دسترسی به منابع کافی اشاره دارد؛ از این رو برای بررسی ابعاد گوناگون آن ، شاخص های متنوعی مورد توجه قرار میگیرند(١٩٩٦ ,Hye ;٢٠٠٧ ,Ullah and Routray).  هر چند فقر و تأثیر آن بر تخریب محیط زیست به عنوان یکی از چالش های عمده توسعه پایدار کشورهای جهان سوم شناخته شده است فقدان تحقیقات و مطالعات جامع و مناسب در این زمینه به خصوص در کشور ما به شدت به چشم می خورد.