خلاصة:
غرب ایران جایگاه ویژه‌ای در گذار از دوران پیش‌از‌تاریخی به دوران تاریخی دارد. در هزاره سوم و دوم قبل‌ازمیلاد آگاهی داریم که اقوام مختلفی در زاگرس زندگی می‌کرده‌اند. یکی از این اقوام لولوبی‌ها بودند که تعدادی نقوش‌برجسته از آن‌ها در نواحی سرپل ذهاب شناسایی شده است. اما گویا بمو در نواحی غربی استان کرمانشاه نیز جایگاه ویژه‌ای در بین این اقوام داشته است و منازعات بسیاری با همتایان بین‌النهرینی در این نقطه، این کوه را به‌منزله مرزی بین ایشان جلوه‌گر نموده است. در این مقاله باتوجه به یافته‌های جدید، سعی در نشان‌دادن اهمیت این منطقه برای لولوبی‌ها داشته‌ایم. روش پژوهش براساس هدف از نوع تحقیقات بنیادی و براساس ماهیّت از نوع تحقیقات تاریخی با رویکرد توصیفی-تحلیلی و تطبیقی است؛ طرح کلی پژوهش برمبنای مدل مفهومی استوار است. موضوع مورد بحث با استفاده از داده‌های اولیه و پایه موردنیاز که ازطریق مطالعات میدانی که شامل بررسی سطح‌الارضی است، به‌دست آمده است. برای تطبیق و مقایسه داده‌های هم‌زمان روش یافته‌اندوزی داده‌ها به‌شیوه کتابخانه‌ای صورت گرفته است و با تطبیق و تحلیل آن‌ها، به نتیجه‌گیری پرداخته است. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که، چرا تمرکز این‌گونه نقش‌برجسته‌ها در این ناحیه است؟ همچنین در این مقاله فرض بر این قرار داده شده است که نقش‌برجسته بمو، یادمان نبردی است که در این ناحیه بین نیروهای لولوبی و بین‌النهرینی رخ داده و احتمالا متعلق به اواخر هزاره سوم یا اوایل هزاره دوم قبل‌ازمیلاد است و احتمالا در این کوه و مناطق همجوار آثار مشابه ناشناخته‌ای نیز وجود داشته که بررسی‌های دقیق‌تری را می‌طلبد.
ملخص الجهاز:
پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که، چرا تمرکز این‌گونه نقش‌برجسته‌ها در این ناحیه است؟ همچنین در این مقاله فرض بر این قرار داده شده است که نقش‌برجستۀ بمو، یادمان نبردی است که در این ناحیه بین نیروهای لولوبی و بین‌النهرینی رخ داده و احتمالاً متعلق به اواخر هزارۀ سوم یا اوایل هزارۀ دوم قبل‌ازمیلاد است و احتمالاً در این کوه و مناطق همجوار آثار مشابه ناشناخته‌ای نیز وجود داشته که بررسی‌های دقیق‌تری را می‌طلبد.
هدف، پرسش و فرضیۀ پژوهش: هدف اصلی مقاله، معرفی نقش‌برجستۀ بَمُو و پاسخ به این پرسش است که چرا تمرکز این‌گونه نقش‌برجسته‌ها در این ناحیه است؟ همچنین در این مقاله فرض بر این قرار داده شده است که نقش‌برجستۀ بمو، یادمان نبردی است که در این ناحیه (رجوع شود به تصویر صفحه) بین نیروهای لولوبی و بین‌النهرینی رخ داده و احتمالاً متعلق به اواخر هزارۀ سوم یا اوایل هزارۀ دوم قبل‌ازمیلاد است و احتمالاً در این کوه و مناطق همجوار آثار مشابه ناشناخته‌ای نیز وجود داشته که بررسی‌های دقیق‌تری را می‌طلبد.
اهمیت نقوش‌برجسته باستانی در زاگرس تا به امروز از بین نقش‌برجسته‌هایی از آنوبانی‌نی، ایدین‌سین و تعدادی دیگر از فرمانروایان ناشناخته در زاگرس، چهار نقش‌برجسته از آن‌ها متعلق‌به اواخر هزارۀ سوم و اوایل هزارۀ دوم قبل‌ازمیلاد از سرپل ذهاب به‌دست آمده است (تصویر2)، (Vanden Berge, 1983: 19-21; Börker-Klähn, 1982: No. 30-32 and 34; Ahmad, 2012: 255, 311, 317).
مطالعۀ تطبیقی در نقوش‌برجستۀ لولوبی، شاه در سمت چپ تصویر نقش شده و بیشتر اوقات همچون هر چهار نقش‌برجستۀ سرپل ذهاب و سنگ یادمان بیت‌واته (Shaffer & Wasserman, 2003: 2, Fig. 1) پای خود را برروی فرد افتاده قرار داده است (Börker-Klähn, 1982: no.
(
, 
, 
)
