خلاصة:
مسکن اجتماعی راه حل جوامع امروزی است؛ در قبال مسئله فراهم نمودن محل سکونت برای اقشار کم درآمد و سایر اقشاری که به تنهایی توان تهیه مسکن و سرپناه را ندارند. از جمله ویژگیهای عمومی مسکن اجتماعی رفع عوارضی مانند گسترش افقی شهرها با طراحی بر پایه توسعه درون زا به جای توسعه برون زا، حل مشکلات مکان یابی طرح های مساکن مهر، تجدید حیات در بافت های فراموش شده شهرها و ... است. بر خلاف مساکن مهر که حوزه پیرامونی شهرها را در بر میگیرد، رویکرد ساخت مسکن اجتماعی درون هسته مرکزی شهرها از جمله شهر یزد می باشد. به لحاظ اینکه هسته مرکزی شهر یزد را بافت ارزشمند و تاریخی تشکیل می دهد، طراحی مسکن اجتماعی در این شهر از حساسیت مضاعفی برخوردار است. در صورت توجه به این حساسیت، ایده طراحی مذکور ضمن اینکه پاسخی به مسئله مسکن اقشار کم درآمد می باشد، می تواند یاری دهنده مسائل بافت ارزشمند شهر یزد نیز باشد. این مقاله با بهره گیری از روش توصیفی - تحلیلی و با مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی، طراحی مجتمع مسکونی با رویکرد مسکن اجتماعی در بافت قدیم شهر یزد را بهانه ای برای مطالعه خود قرار داده است و با درک حساسیت های ذکر شده پیرامون موضوع مورد مطالعه، به این نتیجه دست یافت که در صورت رعایت دو نکته مهم یعنی همسازی کالبدی و همسازی اجتماعی، نه تنها به پاسخ مطلوب برای طراحی مسکن اجتماعی دست می یابیم بلکه به تداوم و حیات بافت ارزشمند نیز کمک شایانی رسانده ایم.
ملخص الجهاز:
این مقاله با بهرهگیری از روش توصیفی - تحلیلی و با مطالعات کتابخانهای و مشاهدات میدانی، طراحی مجتمع مسکونی با رویکرد مسکن اجتماعی در بافت قدیم شهر یزد را بهانهای برای مطالعه خود قرار داده است و با درک حساسیتهای ذکر شده پیرامون موضوع مورد مطالعه، به این نتیجه دست یافت که در صورت رعایت دو نکته مهم یعنی همسازی کالبدی و همسازی اجتماعی، نه تنها به پاسخ مطلوب برای طراحی مسکن اجتماعی دست مییابیم بلکه به تداوم و حیات بافت ارزشمند نیز کمک شایانی رسانده ایم.
در این بین طراحی مجموعه مسکونی در بافت قدیم شهر یزد کوششی بوده مبنی بر حفظ ارزشهای محیطی و برقراری تعامل بین این مجموعهها و بافت اطراف، که نقد و بررسی اینگونه پروژهها میتواند موقع شناسی و تشخیص مرزهای صحیح بین تمایلات نوسازی و امروزی شدن و حفظ سنتها و قالبهای گذشته را به ما نشان دهد و بازخورد طرحهای اجرا شده را از نظر کالبدی و علوم رفتاری ساکنین مشاهده کنیم(توسلی، محمود، ۱۳۶۸: ۴۲) همان طور که میدانیم در جوامع امروز به دلیل شرایط مختلف اجتماعی افراد، سطح درآمد اقشار جامعه متفاوت است.
از همین رو به نظر میرسد با توجه به ماهیت میان رشتهای مبحث ساخت وسازهای جدید و معماری میان افزا در بافتهای تاریخی طیفهای مختلفی از مخاطبان و بهره برداران را به خویش معطوف نماید که از آن جمله میتوان به دسته های زیر اشاره نمود: - دانشجویان و متخصصان رشتهها و گرایشهای مختلف دانشگاهی از قبیل معماری، شهرسازی، مرمت بناهای تاریخی و مرمت شهری - ارگانها و دستگاههای دست اندرکار مدیریت شهری از قبیل ادارات کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، سازمانهای نظام مهندسی، شهرداری به ویژه شهرداری ناحیه تاریخی سوابق تحقیق با کلیدواژه مسکن اجتماعی در ایران به علت نو ظهور بودن این مسئله تحقیقات گسترد ای صورت نگرفته است.