خلاصة:
حزب ایران نو جزو معدود احزابی است که در دوره پهلوی اول تاسیس شد. این حرب
حکومتی بسته توسط تیمورتاش و با الگوگیری از احزاب ایتالیایی در اوایل ۱۳۰۹ فعالیت خود
را آغاز کرد. تیمورتاش با تاسیس این حزب در پی ایجاد اقتدارگرایی حزبی و تشکیل یک
نظام سیاسی تکحزبی تمامتخواه بود. اما چون این هدف با نظام و برنامههای اقتدارگرایانه
فردی رضاخان تقابل با شکست مواجه شد و بساط آن در کمتر از دوسال برچیده شد.
ملخص الجهاز:
او در گفتگويي که در شهريور ١٣٠٦ با گادفري هاوارد، دبير ادارٔە شرقي سفارت انگليس ، دربارٔە حزب ايران نو داشت ، به او گفت بعد از بازگشت از سفر اروپا در سال ١٣٠٥، به اين نتيجه رسيده که اوضاع سياسي ايران مغشوش و آشفته است و بايد قدم هاي بنيادين براي سياست داخلي ايران برداشت.
ماژور فريزر، اتاشه نظامي انگليس در تهران ، هم دربارٔە هدف تأسيس حزب ايران نو مي نويسد: “بدون ترديد يکي از اهداف آن ها شکل دادن فراکسيون اکثريت پايدار و منضبط در مجلس است » (وزارت امور خارجٔە انگلستان : .
سفارت فرانسه در تهران در گزارشي به تاريخ ٢١ مرداد ١٣٠٦ بدنٔە اجتماعي حزب ايران نو را به سه گروه تقسيم مي کند: اعضاي عالي رتبٔە دولت ، افرادي که قابليت دارند روزي اين مشاغل را تصدي کنند، و ايراني هاي عل قه مند به اين حزب از ديگر طبقات اجتماعي (پورشالچي ، ١٣٨٤: ٣٤٠-٣٤١).
اين گزارش در روز ٦ مردادماه ١٣٠٦ تهيه شده که درست يک ماه پيش از سخنراني تيمورتاش در دفتر حزب ايران جوان است .
وابستٔە نظامي بريتانيا در تهران ، ماژور ويليام فريزر، در گزارشي که در روز ١١ شهريور تهيه کرده ، به اين موضوع پرداخته و نوشته يکي از اهداف حزب ايران نو، اگر دشمني با اسل م نباشد، عناد علني آن ها با روحانيت است (وزارت امور خارجٔە انگلستان: ٤١٠٩/٣٤/٣٤).
باور عمومي بر اين است که با انحلال يک حزب ، رضاشاه گام هاي مشابه را براي ديگر احزاب بپيمايد (وزارت امور خارجٔە انگلستان : .