خلاصة:
هدف: این تحقیق با هدف تبیین آسیب اجتماعی اعتیاد از نگاه قربانیان آن در شهر تهران انجام شد. روش: تحقیق با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام و شیوه ی گردآوری اطلاعات، مصاحبه عمیق با افراد معتاد بود. یافته ها: اعتیاد به عنوان یک مسئله ی اجتماعی در شهر تهران، غالبا در سطح فردی به وقوع می پیوندد. علل و سبب های اعتیاد نه اجتماعی بلکه بیشتر در سطح فرد، خانواده و حلقه دوستان شکل میگیرند. اعتیاد در کلانشهر تهران بیشترین پیامدهای خود را در دو حوزه آسیب های رفاهی و جرم زا به جای گذاشته و آثار آن کمتر در حوزه آسیب های ساختاری ظاهر شده اند. در زمینه نهادی و سازمانی ، وضعیت فعالیت سمن ها از نهادها و سازمانهای خدمات دهنده ی دولتی بهتر بوده و راندمان کاری آن ها در همه سطوح پیشگیری و درمان بیشتر و بهتر بوده است. میزان رضایت نسبی استفاده کنندگان معتاد از خدمات سمن ها در شهر تهران بسیار بیشتر از نهادها و سازمانهای دولتی بوده است. راهکار فائق آمدن بر آسیب اجتماعی اعتیاد، آموزش و اطلاع رسانی بیشتر و دقیق تر است. نتیجهگیری: مسائل اجتماعی مربوط به اعتیاد در کلانشهر تهران، بیشتر با شاخص های سه رویکرد نظری آسیب اجتماعی، کج رفتاری اجتماعی، و تضاد اجتماعی منطبق بوده اند. با مطالعه مصادیق مطالعاتی این سه رویکرد در تجارب کشورهای جهان، میتوان راهبردها و راهکارهای علمی مناسبی برای برون رفت از معضلات اجتماعی اعتیاد در کشور و به طور خاص در شهر تهران ارائه کرد.
Objective: The purpose of this study was to determine the social and addictive trauma of addicts in Tehran. Method: The research used descriptive-analytical method and the method of data gathering was in-depth interviews with addicts. Results: Addiction as a social problem in Tehran is often at the individual level and its causes are not social but rather at the individual, family and friends level. Addiction in the metropolis of Tehran has had most of its effects in the areas of welfare and crime and its effects have been less pronounced in the field of structural damage. In the institutional and organizational contexts, the performance of the Semnas has been better than that of the government service organizations and their efficiency at all levels of prevention and treatment has improved. Relative satisfaction of addicted users of Semnan services in Tehran was much higher than governmental agencies and organizations. The solution to overcoming societal trauma of addiction is to educate and inform more accurately. Conclusion: The social problems related to addiction in Tehran metropolis were more in line with the indicators of three theoretical approaches to social harm, social behavioral bias, and social conflict. By studying the case studies of these three approaches in the experiences of countries around the world, one can provide appropriate scientific strategies and strategies for overcoming the social problems of addiction in the country and especially in Tehran.
ملخص الجهاز:
بر اســاس این تعاریف برای تعیین مولفه ها و شــاخص های هر آســـیب اجتماعی مانند اعتیاد میتوان گفت هر عمـل فردی و جمعی کـه دارای مشـــخصـــه هـای بینظمی اجتمـاعی؛ مغایرت با اصـــول اخلاقی جـامعـه ؛ مغـایرت بـا قواعـد رســـمی و غیررســـمی جـامعـه ؛ منع قانونی و اجتماعی؛ نـابســـامـانی و اختلال در کـارکردهـای نظـام اجتمـاعی؛ کج رفتـاری اجتمـاعی؛ نـاهنجـاری اجتماعی؛ و انحراف اجتماعی باشد، آسیب اجتماعی نامیده میشود (الیوت ، ١٣٨٥).
فرم مصـاحبه از ٢٣ پرسـش تشکیل شده که در تحلیل داده ها به ٧ بخش اصـلی ١- مشــخصـات عمومی؛ ٢- ســطح جامعه شـناختی وقوع آســیب اجتماعی؛ ٣- ارتباط آســـیب مورد مطالعه با ســـایر آســـیب ها و مســـائل اجتماعی؛ ٤- زمینه ها و علل آســیب های اجتماعی؛ ٥- اقدامات ســازمان ها و نهادها و نقاط ضــعف و قوت خدمات ارائه شــده ؛ ٦- اقدامات ســـمن ها در خصــوص آســیب اجتماعی مورد مطالعه ؛ و ٧- الگوهای پیشـگیری و راهبردها و راهکارها، تبدیل شـد.
١- چه چیز باعث شــد تا شــما دچار اعتیاد شــوید؟ و در کل چه چیزهایی در جامعه باعث اعتیاد میشــود؟ ٢- چه چیزهایی لازم اســت تا افراد دچار اعتیاد نشــوند؟ در مورد این مقوله یافته ها نشــان داد ٥٢ % ســبب وقوع اعتیاد را خود فرد و خانواده بیان کرده اند؛ ٢٤ % گروه و حلقه ی دوســتان ، ١٦ % ترکیبی از مســائل اقتصــادی- فرهنگی؛ و ٨ % بیکاری را عامل اصــلی اعتیاد دانســته اند.
میتوان گفت گروه های قربانی اعتیاد در زمینه ســبب ها و علل و بســترهای ایجاد کننده آســیب اعتیاد بیشــتر آن را مســئله ای خرد در ســطح فرد و خانواده و حلقه دوســتان دانســته اند.