خلاصة:
استفاده از مفهوم کارکرد در علم و فناوری بسیار متداول است. این نکته نیاز به تامل فلسفی در چیستی این مفهوم را برانگیخته و نظریات متعددی را در توصیف آن پدید آورده است. بیشتر این نظریات استفاده از مفهوم کارکرد در علوم طبیعی و بهویژه زیستشناسی را مد نظر قرار دادهاند و به نظریهسازی برای مفهوم کارکرد در فضای فناوری بیتوجه یا کمتوجه بودهاند. نقطه کانونی توجه این مقاله نظریه کارکرد مبتنی بر طرح کاربرد (بهاختصار ICE) است که در مرتبه اول برای فضای فناوری ارائه شده است. در ابتدای مقاله مرور مختصری بر تکوین نظریههای کارکرد انجام شده است. سپس مشکلات معمول بعضی از این نظریهها در فضای فناوری ذکر گردیده و در نتیجه انگیزههای ایجاد یک نظریه کارکرد متناسب با حوزه فناوری تشریح شده است؛ اما خاستگاه و تکیهگاه نظریه ICE، نظریهای درباره مصرف و طراحی مصنوعات تکنیکی است که شرح مختصری از آن در این مقاله و متناسب با نیاز بحث، آورده میشود. روش اصلی در ارزیابی نظریات کارکرد در مقاله حاضر، مقایسه با بعضی شهودی است که در مورد مصنوعات تکنیکی و بهطورکلی فناوری وجود دارد. در ادامه، معیارهای چهارگانه (چهار شهود) معرفی شدهاند که بهوسیله آنها نظریات کارکردی، ارزیابی میشوند. سه نظریه کلی در مورد کارکرد مصنوعات تکنیکی نیز معرفی میشود. نشان داده میشود که هرکدام از این نظریات در برآورده کردن حداقل یکی از این معیارها ناتوان هستند. در پایان پس از ارائه یک صورتبندی از نظریه ICE نشان داده میشود که این نظریه با شهودی معرفیشده سازگار است و نسبت به سه نظریه دیگر از مزیت نسبی برخوردار است.
Using function notation is very common in science and technology. The vast use of Function notation prompts philosophical analysis to investigate it and brings upon many theories that try to explain this concept. Most of these investigations consider Function notation usage in natural sciences, especially in biology, and they either neglect or disregard this concept in the Technological domain. The main consideration of this paper is Use-plan based function theory (or more commonly known as “ICE Theory”) which is built primarily for the Technical domain. In the beginning, the paper presents a short historical review of the development of function theories. Then, the usual problems of some of these theories in the technology realm are mentioned; and as a result, the motivations for developing a theory of function which is appropriate for the technology domain are described. Origin and foundation of The ICE theory is a theory about Using and Designing of technical artifacts, which is described briefly and suitable for needs of our argument in this article. The main method in this paper and for assessing function theories is, comparing these theories with the intuitions regarding artifacts in particular and technology in general. Then for evaluating function theories, four standards (or four intuitions) are introduced. Moreover, three general technical function theories are introduced. It is shown that each of these theories fails to meet at least one of these criteria. Finally, after presenting a formulation of the ICE theory, it is shown that this theory is consistent with the intuitions presented and has a comparative advantage over the other three theories.
ملخص الجهاز:
سپس مشکلات معمول بعضی از این نظریهها در فـضای فـناوری ذکر گردیده و در نتیجه انگیزههای ایـجاد یـک نظریۀ کارکرد متناسب با حوزۀ فناوری تشریح شده است؛ اما خاستگاه و تکیهگاه نظریۀ ICE، نظریهای دربارۀ مصرف و طراحی مصنوعات تکنیکی است که شرح مختصری از آنـ در ایـن مقاله و متناسب با نـیاز بـحث، آورده میشود.
تلاشهای اولیه برای وضوح مفهوم کـارکرد، بـه فلسفۀ علم پس از جنگ جهانی و تلاشهای همپل را از پیشفرض میگیرد و بنابراین سعی شد توضیح داده شود که: استفاده از چنین مفهومی در علوم زیستی و اجتماعی آیا اصلاً جایگاهی دارد؟ استفاده از این مفهوم در این علوم بـه چـه مـعنا است؟ و آیا ممکن است کارکرد را بـه صـورتی تـعبیر کرد که به مفاهیمی مانند غایتمندی و حتی علیت ارجاعی نداشته باشد؟ ارائۀ یک نظریه و توصیفی تمام و کمال دربارۀ خود مفهوم کارکرد ابتدا در کـارهای کـامینگ نـتیجه آن شده است که نظریههایی که برای کاربرد کـارکرد در حـوزۀ علوم مناسب، غنی و بهخوبی سرهمبندی شدهاند، در حوزۀ فناوری مبهم و مسئلهآمیزند [5].
در این بازسازی از مصرف مصنوعات هر شیء فیزیکی که در طرح کاربرد برای رسیدن به هدف مورد اشاره قرارگرفته و استفاده میشود، مصنوع تکنیکی محسوب میشود.
Technical Artefacts: Creations of Mind and Matter: A Philosophy of Engineering Design.
Technical functions: on the use and design of artefacts .