خلاصة:
انعقاد معاهدات امنیتی معمولا توسط بازیگرانی انجام میشود که دارای ویژگی کنش گری هستند؛ به عبارت دیگر، کشورهایی که در شرایط انفعال قرار دارند و یا فاقد ابزار و قابلیت موثر برای نقش آفرینی بین المللی و یا دفاع از خود هستند، قادر نخواهند بود تا شرایط شکل گیری و سازماندهی معاهدات امنیتی را مهیا سازند؛ بنابراین یکی از روشهای تقویت صلح و امنیت در سطح ملی؛ معاهداتی است که جمهوری اسلامی ایران با دیگر کشورها و در راستای مسائل مختلف و متفاوت منعقد میکند. معاهدات امنیتی در جمهوری اسلامی ایران از مقولات حاکمیتی است و از ضوابط و مبانی خاصی برخوردار است و در راستای تضمین امنیت ملی منعقد میگردد. جرائم بر ضد امنیت ملی به دلیل مسائل حاکمیتی از اهمیت و ویژگی خاصی برخوردار بوده و انعقاد معاهدات امنیتی با دیگر کشورها میتواند از این جرائم جلوگیری نماید. این نوشتار برآن است تا به صورت قیاسی و بر اساس یک نمودار شطرنجی و با یک روش توصیفی تحلیلی به تشریح حقوق معاهدات امنیتی در جمهوری اسلامی ایران بپردازد.
ملخص الجهاز:
حقوق معاهدات امنیتی در جمهوری اسلامی ایران ابوالفضل گندمکار تاریخ دریافت: 01/05/1396 تاریخ پذیرش: 25/07/1396 چکیده انعقاد معاهدات امنیتی معمولا توسط بازیگرانی انجام میشود که دارای ویژگی کنش گری هستند؛ به عبارت دیگر، کشورهایی که در شرایط انفعال قرار دارند و یا فاقد ابزار و قابلیت مؤثر برای نقش آفرینی بین المللی و یا دفاع از خود هستند، قادر نخواهند بود تا شرایط شکل گیری و سازماندهی معاهدات امنیتی را مهیا سازند؛ بنابراین یکی از روشهای تقویت صلح و امنیت در سطح ملی؛ معاهداتی است که جمهوری اسلامی ایران با دیگر کشورها و در راستای مسائل مختلف و متفاوت منعقد میکند.
بر اساس این اصول هر معاهده منعقده امنیتی حول محور اهداف و منافع مشترکی است که در پی همکاری آنها حاصل میگردد؛ بنابراین تشریفات انعقاد معاهدات امنیتی در جمهوری اسلامی ایران براساس تأثیرپذیری از مقتضیات زیست جمعی است که نیاز به انعقاد معاهده را تشخیص داده و به مذاکره پیرامون شکل و مفاد آن پرداخته و نقاط مشترک دیدگاه خود را (با رعایت نظم عمومی بین المللی) مکتوب مینماید و سپس با خاتمه فرایند مقدماتی انعقاد معاهده، با اعلام اراده رسمی خود در التزام به مفاد سند مورد وفاق، آن را امضاء تصویب یا تصدیق مینماید.
رعایت اصول حاکمیتی و ارائه مواد تضمین کننده امنیت ملی دو مقوله بسیار مهم به هنگام مذاکره و نگارش معاهده برای کشور تلقی میشود و با رجوع به معاهدات امنیتی ایران با دیگر کشورها نتیجه گیری میشود که امنیت منطقه و همسایگان برای جمهوری اسلامی ایران از اهمیت زیادی برخوردار بوده و گاها آن را در اولویت سیاست کلی خود قرار داده است.