ارزیابی تربیت دینی دانش آموزان دوره دوم متوسطه: مطالعه موردی شهر شیراز مقالة

هدف مقاله حاضر ارزیابی تربیت دینی دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه شهر شیراز بود. روش پژوهش، توصیفی و از نوع پیمایشی و جامعه آماری شامل کلیه دانش ‌آموزان دوره دوم متوسطه شهر شیراز است که به روش نمونه‌‌گیری تصادفی خوشه‌ ای‌ چند‌مرحله‌ای، نمونه‌ای به حجم 452 نفر از بین دانش‌آموزان 8 دبیرستان پسرانه و دخترانه نواحی چهارگانه شهر شیراز انتخاب شدند. برای گردآوری داده ‌ها از مقیاس‌ محقق‌ساخته‌ ارزشیابی برنامه درسی تربیت دینی آموخته شده دوره دوم متوسطه بر اساس نظریه تربیت دینی فضامند بومی- جهانی و مولفه‌‌های نه‌ گانه آن شامل انبساط حریم، عقلانیت و خردورزی، گرایش و التزام، معیارمداری، خودکنترلی/خودیابی، تعامل و گزینش، سعه‌ صدر، پویایی و استمرار حضور و ارزیابی و تحلیل، استفاده شد. برای تعیین روایی آن از روش‌های روایی محتوایی و تحلیل عامل مرتبه اول و دوم و برای تعیین پایایی آن نیز از آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی مرتبه اول نشان داد با فرض معیار 4/0، در تمامی مولفه‌‌ها، بار عاملی سوالات مطرح شده در مقیاس مذکور در دامنه ‌ای بین 44/0 تا 90/. محاسبه شد. همچنین نتایج تحلیل عاملی مرتبه دوم. نشان داد که مولفه‌‌های نه‌گانه در نظریه مذکور به خوبی نشان‌ دهنده برازش این پرسشنامه برای سنجش تربیت دینی در فضای جهانی فعلی است. نتایج آلفای کرونباخ (دامنه‌ای بین 54/0 تا 75/0 برای مولفه‌‌ها و 93/0 برای کل) نیز نشان داد که این مقیاس در تمامی ابعاد خود، پایایی لازم را برای استفاده به عنوان یک مقیاس معتبر دارد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از تحلیل واریانس چندمتغیره استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد که بین میزان تربیت دینی دانش ‌آموزان نواحی چهارگانه شهر شیراز، تفاوت معناداری وجود دارد همچنین این نتایج نشان دادند که بین میزان تربیت دینی دانش‌ آموزان پایه‌های دهم و دوازدهم نیز تفاوت معناداری وجود دارد، اما بین دیدگاه دانش‌ آموزان پسر و دختر این نواحی، درباره میزان تربیت دینی، تفاوت معناداری وجود ندارد.

The purpose of this study was to evaluate the religious education of the upper secondary school students in Shiraz city. The research method was descriptive survey method. Statistical population included all the upper secondary school students of Shiraz city. Through multistage cluster random sampling method, 452 students were selected among the students of 8 high schools, from both girls and boys high schools, in the 4 districts of Shiraz city. Data collection was carried out through a made questionnaire that was about the taught secondary school religious researcher based religious education curriculum that was based on the «glocalized space education model” (GSBREM) and its nine components, including expansion of control privacy; rationality and wisdom; tendency and obligation; standardization; self discovery; interaction and selection; tolerance; dynamism and consistent and self presence; as well as evaluation and analysis. Its validity was determined by content order factor analysis. Its reliability was assessed and second validity method and first order factor analysis showed that, by by Cronbach’s alpha. The results of the first assuming a criterion of 0/4 in all the components of GSBREM, the questions of the questionnaire were regarded in the range of 0.44 to 0.90. Meanwhile, the results of the order factor analysis showed that the nine components in the GSBREM were second illustrating the fitness of this questionnaire for the evaluation of religious education in the current global space. The results of Cronbach’s alpha (ranging from 0.45 to 0.75 for the components and 0.93 for the total) also showed that the questionnaire, in all aspects, has the required reliability for being used as a valid scale. To analyze the data, multivariate analysis of variance was used. The results of multivariate analysis of variance showed that there is a significant difference between the levels of religious education of the students in the four districts of Shiraz city. Also, the results showed that there is a significant difference between the levels of religious education of the students in the tenth and twelfth grades but there is no significant difference between the levels of religious education of the male and female students in these districts.