خلاصة:
یکی از وجوه تمایز سبک قرآن از سبک ادبی و شعر، هم آیی های واژگانی بر پایه روابط نحوی – معنایی، هماهنگ با بافت آیات است. اگرچه هم آیی های قرآن از همان واژه ها و روابط معمول نحوی زبان عرب ساخته شده، اما به تمامی موافق زبان عرب نیست . به طوری که هیچ واژه ای صلاحیت جایگزینی یا ترکیب با واژگانش را ندارد. هدف و ضرورت پژوهش، بررسی معناشناسی و علت هم آیی واژگان در بافت است. پیش فرض پژوهش؛ محسوس و غیر متعارف بودن هم آیی واژگانی قرآن با هدف تمرکز بر اصول اعتقادی و درک مفاهیم عقلانی و انتزاعی است. با بررسی برخی باهم آیی های واژگانی در دو گروه فعلی و اسمی مشخص گردید که این ترکیبات بر تداعی مفاهیم ذهنی – معنوی به صورت مجسّم و محسوس متناسب با بافت درونی و سیاق موقعیتی برای اثبات معنا و نمایش حالات درونی و ظاهری انسان شکل گرفته اند.
One of the aspects of distinguishing the Qur'anic style from literary and poetry is Verbal collections based on syntactic-semantic relations are in harmony with the context of the verses. However, the Qur'anic collections are made of the same common Arabic words and syntax. But not all agree with the Arabic language, So that no word has the power to replace or combine its vocabulary. The purpose and necessity of the research is to investigate the semantics and the cause of the lexical syntax in the context. Research Default; The Quranic Verbal Consistency of the Tangible and Unusual aims at focusing on the doctrinal principles and understanding of rational and abstract concepts. By examining some lexical collections, the two groups were identified in the present and nominal groups,These compounds were found to evoke mental-spiritual concepts in a tangible and intuitive way, consistent with their inner context and situational context to prove the meaning and manifestation of one's inner and outer states.
ملخص الجهاز:
بررسی همآییهای واژگانی در سورههای طه و انبیاء با توجه به نظر جرجانی و لیچ نسرین تیموری 1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عرب دانشگاه الزهراء(ع)، تهران، ایران مینا جیگارهای 2 دانشیار گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه الزهراء(ع)، تهران، ایران نسرین فقیه مرزبان 3 دانشیارگروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهراء(ع)، تهران، ایران (تاریخ دریافت: 05/06/1398؛ تاریخ پذیرش: 20/08/1398) چکیده یکی از وجوه تمایز زبان قرآن از زبان معمول عرب، همآییهای واژگانی بر پایة روابط نحویـ معنایی، هماهنگ با بافت آیات است.
ir مقدمه «همآیی« از یافتههای علم معانی و ترجمة واژة انگلیسی «Collocation» و مشتق از واژة «Collocare» به معنای «با هم قرار دادن» (میکده، 1395: 34) است و تعریفی از همنشینی بیفاصله و بافاصلة واژههایی است که به سبب داشتن روابط مفهومی یا ویژگیهای مشترک معنایی به شکل الگوی قابل انتظار وضع زبان و گاه غیرمنتظره بهکار میروند.
همچنان که معیار فضیلت الفاظ و نیز ترکیب و ترتیب آنها، به سبب تعلق است و این تعلق ناشی از رابطة زبانی صِرف و وابستگی معنایی کلمات به یکدیگر و دلالت وضعی زبان نیست، بلکه در هماهنگی دلالتها و پیوست معناها بر مقتضای عقل و به پشتوانة استدلال منطقی و هدف معلوم (ر.
ـ حمّادة محمد عبدالفتاح الحسینی، در المصاحبة اللغویة و أثرها فی تحدید الدلالة فی القرآن الکریم (1428 ق.
منظور از بافت (حال) رابطة عناصر زبانی (نحوـ واژگان) با مقصود ذهن (معانی النحو فی معانی الکَلِم) و منظور از موقعیت (مقام)، شرایط اجتماعی، فرهنگی و عوامل خارج زبان حاکم بر روابط واژگانی یا معنای ثانویه است؛ به طور مثال، چگونگی شکلگیری بسیاری از باهمآییهای واژگانی قرآن، متأثر از فرهنگ دینی و شرایط اجتماعی دورة اسلامی است.