روابط خارجی ایران وعربستان در سالهای 1384 تا1392 با تاکید بر تحولات عراق مقالة

ایران وعربستان دو کشور مهم در خاور میانه محسوب می شوند هرچند اختلافات مذهبی میان دو کشور وجود دارد اما اشتراکات فرا مذهبی (دینی ) نیز وجود دارد که این دو روند روابط خارجه این دو کشور را در ادوار مختلف بنا نهاده است سوالی که در مقاله حاضر مطرح است این است که اساسا چه مسایلی در استحکام وگسست روابط بین دو کشور در سالهای 84 تا 94 دخیل بوده که می توان گفت مساِئل منطقه ای ازجمله تحولات عراق بوده ، مطالعات نشان می دهد هرچه از دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد گذشته روابط دو کشور رو به سردی گرایش پیدا کرده وتنش بین ایران وعربستان شدت گرفته است .اساسا تعلقات طرفین نسبت به حوزه های نفوذشان و ورود هر یک به حوزه تحت نفوذ دیگری علل اصلی این تنش ها بوده است که منجر به تخاصم وحتی تهدید لفظی بین دولتمردان دو کشور در سالهای اخیر گردید. پس از خروج نیروی های امریکایی از عراق ،عربستان تمام تلاشش را کردتا کارگزاران سنی را در تغییرات سیاسی عراق حاکم نماید ولی با توجه به نفوذ ایران در بین تشییع وهمین تاکید دول دیگر بر ایجاد یک حکومت دمکراتیک در عراق و همچنین تکثر تشیع بر تسنن در عراق کارگزاران شیعه انتخاب شدند.آنچه مسلم است عربستان خود رامدافع تسنن در منطقه میداند و ایران خود را مدافع تشیع در منطقه می خواند .قدرمسلم آنست که مسایل ژئوپلتیکی منطقه یا تاثیر گذار بر روابط ایران وعربستان می باشد یا تاثیر پذیر از این روابط می باشد .

عراق کشوري است که مي توان آن را بعد از ايران پايگاه دوم تشـييع دانسـت لـذا از لحـاظ استراتژيکي عراق هم براي ايران مهم بوده است و هم بـراي عربسـتان و هـر دو بـراي ايجـاد پايگاهي سياسي در اين کشور هزينه هاي قابل توجه اي را متحمل شده اند طبيعي به نظر مي رسد که با وجود ٦٠ درصد جمعيت عراق که شيعه مي باشد تکثر مذهبي به سمت ايران بيشـتر باشـد اما حاکميت عراق تا قبل از حضور امريکا در اين کشور خلاف اين طبيعت حرکت مي کـرده و در سال هاي اخير با تغيير حاکميت در عراق نگاه ها به سمت ايران متمايل شـده اسـت ، و عربسـتان تلاش مي کند تا عراق به عنوان يک کشور همزبان هم راي آن ها باشد، اگر چنين نباشد حداقل با ايران نيز مراوده اي نداشته باشد در شکاف ايدئولوژيک بين اين دو کشور يکي از اصـلي تـرين مولفه در روند رابطه خارجي اين دو کشوربا نفوذ هريک در حوزه تصميم گيري عراق است . ايـن کشور در سياست هاي هر دو دولت ايران و عربستان سعودي از جايگاه بسـيار بـالايي برخـوردار است ، چرا که اين کشور از موقعيت ژئوپوليتيکي بسيار ممتازي برخوردار بوده و بـه تعبيـري مـي توان گفت ، آنچه در عراق در حال وقوع است ، چشم انداز سياسي اقتصادي منطقـه خاورميانـه و خليج فارس را در آينده تعيين خواهد کرد.