خلاصة:
نوستالژی یا غم غربت از مباحث مرتبط با روانشناسی است که آن را حسرت شیرین و تقابل زمان حال با گذشتهها دانستهاند. نوستالژی، تاریخی به قدمت هبوط آدم(ع) دارد و از دیرباز درونمایه بسیاری از آثار ادبی را شامل است. نوستالژی و غم غربت در کنار مضامینی نظیر حسرتِ بازگشت به دوران کودکی، یادآوری مهر مادری، یاد وطن و توجه به آدابورسوم و آیینهای بومی محلی و فرهنگعامه، وقتی در ادبیات در تقابل با زندگی شهرنشینی و یأس و تنهایی جهان مدرن قرار میگیرد، برجستگی خاصی به شعر و نثر میدهد. حسین پناهی هنرمندی نوستالژیگراست. از مهمترین ویژگیهای هنر او بیان نوستالژیک شعر و نثر اوست. پژوهش حاضر به بررسی بیان نوستالژیک شعر حسین پناهی میپردازد و در پایان به این نتیجه میرسد که غم غربت جانمایه شعر پناهی است و زیستن او در تهران بهنوعی برای او اسارتی اجباری بوده است. روش این پژوهش تحلیلی- توصیفی و از نوع کیفی است و به بررسی جنبههای نوستالژی در شعر و اندیشه حسین پناهی میپردازد.
ملخص الجهاز:
پـژوهش حاضـر کـه به روش توصیفی- تحلیلـی و از نـوع تحقیـق کیفـی اسـت ، بـا روش تحلیـل محتـوا بـه بررســی بیــان نوســتالژیک شــعر حســین پنــاهی مــی پــردازد و در پــی پاســخ دادن بــه سؤالات زیر است : ١- وجوه نوستالژی در شعر حسین پناهی کدام اند؟ ٢- مضامین نوستالژیک شـعر پنـاهی تـا چـه حـد رنـگ و بـوی وطنـی و محلـی دارد؟ پیشینه پژوهش ازجمله پژوهش هـایی کـه دربـاره زنـدگی ، اندیشـه و سـبک شـعر حسـین پنـاهی انجام شده است ، می تـوان بـه مـوارد ذیـل اشـاره کـرد: حـاذق نـژاد (١٣٩١) در پـژوهش خود با عنوان "حرمت آویشن "، بـه بررسـی برخـی ویژگـیهـای سـبکی و زبـانی شـعر حســین پنــاهی پرداختــه اســت .
در دوران معاصـر بـه دلیـل سـلطه تکنولـوژی و گرفتـاری انسـان معاصــر در زنــدگی مــدرن کــه حاصــل و نتیجــه آن چیــزی جــز تنهــایی و یــأس و ناامیدی انسان امروز نیست ؛ حـس نوسـتالژی در شـعر بـه یـک موتیـف تکـراری تبـدیل شده است کـه شـاعران و نویسـندگان بـه شـیوه هـای گونـاگون بـه ایـن موضـوع توجـه نشـان داده انـد (شـریفیان ، ١٣٨٧: ٦٦) در شـعر حسـین پنـاهی درون مایـه هـای نوسـتالژیک از حد معمول فراتـر رفتـه و بـه یکـی از شاخصـه هـای سـبکی او تبدیل شـده اسـت .
(رجوع شود به تصویر صفحه) همان گونـه کـه مشـاهده مـی شـود از میـان مجموعـه آثـار پنـاهی، در دفتـر شـعر "نمیدانم ها" که مضـمون و محتـوای آن حسـرت و افسـوس شـاعر نسـبت بـه از دسـت رفــتن خــاطرات دوران کــودکی و گرفتــاری هــایی اســت کــه براثــر زنــدگی مــدرن و شهرنشـینی بـرای او ایجادشـده اسـت ، بـا بیست وسـه درصـد، بیشـترین میـزان نگـاه را نسبت به زادگاه و کـودکی شـامل شـده اسـت .