خلاصة:
یکی از جلوههای مهم مصلحت در حوزه حقوق کیفری نقش آن در جرم انگاری میباشد، که در آن مصالح عمومی موجود در جامعه بعنوان مبنای جرم انگاری در سیستم قانونگذاری کیفری عمل میکند، لیکن آن چه مهم است تعیین مفهوم مصلحت در راستای جرم انگاری میباشد. یعنی مصلحت در جرم انگاری به چه معناست؟ و معیار و حد یقف مصلحت در زمینه ی جرم انگاری چیست؟ ما در این مقاله سعی کردهایم که این معنا و مفهوم را در حقوق کیفری اسلامی و غیراسلامی شناسایی و مقایسه و جایگاه مصلحت را به عنوان عامل محدود کننده آزادی انسانها در جوامع اسلامی و غیراسلامی و به ویژه در جمهوری اسلامی ایران و اندیشه امام خمینی (ره)، ترسیم نماییم تا علاوه بر شناخت مفهوم مصلحت بعنوان مبنایی مهم برای جرم انگاری و آشنایی با دانش و بینش متعالی امام خمینی (ره) در این زمینه، به تدوین قوانین کیفری کارآمد مبتنی بر مصالح جامعه کمک نماییم.
ملخص الجهاز:
ما در این مقاله بیشتر میخواهیم به این سوال ها پاسخ دهیم که مصلحت بعنوان مبنایی برای جرم انگاری در حقوق کیفری و به ویژه در اندیشه امام خمینی (ره) به چه معناست؟ و معیار مصلحت گرایی قانونگذار برای مداخله کیفری در زندگی اشخاص، در قالب جرم انگاری کدام است؟ و میخواهیم محدوده مصلحت را در زمینه ی جرم انگاری در کشورمان ترسیم و معرفی نماییم اهمیت این پژوهش از این جهت است که علاوه بر شناخت نقش مصلحت در جرم انگاریهای غیر اسلامی و اسلامی و همچنین آشنایی با بینش بنیانگذار کبیر انقلاب در این زمینه دارای فایده عملی بوده و ما را در راستای تدوین قوانینی کارآمد در زمینه ی حقوق کیفری رهنمون میسازد و با تدوین قوانین مناسب در جهت مصالح و مفاسد کشور میتوان سلامت جامعه را تضمین نمود در این راستا ما در این مقاله از روش توصیفی تحلیلی با جمع آوری اطلاعات از طریق منابع کتابخانه ای استفاده خواهیم کرد.
از طرفی دیگر نمی توان به سادگی و با کنار هم نهادن تمایلات و توجهات شخصی به مصلحت عمومی رسید؛ چرا که اینجا هم این مطلب را باید ملحوظ نظر داشت که گاه اشخاص برداشتی کوته بینانه از منافع خود دارند و می تواند مرتکب اعمالی شوند که به رفاه عمومی ضربه میزند به نظر میرسد ایده آلفرد ور در اس حقوقدان اتریشی ایده مناسبی در باب مفهوم مصلحت عمومی باشد؛ وی مدعی است که خیر عمومی، نه به دنبال ارضای حداکثری تمایلات فردی و نه به دنبال پیشبرد نفع یا مصلحت جمعی است، بلکه هدف آن برقراری شرایط اجتماعی است که تحت آن افراد قادرند با کار جدی و مولد یک زندگی متناسب با کرامت و عزت انسانی را بر پا مازند این رویکرد بر این فرض بنا شده که غیر ممکن است عنصر هنجاری - ارزشی با ایده آل را از هرگونه تصمیم درباره مصلحت عمومی جدا ساخت شکرزاده ۱۳۸۰، ص (۳۴) با توجه به این که در ادامه به فراخور قسمت های مختلف مفهوم مصلحت بررسی خواهد شد در اینجا به این تعریف و توضیح مختصر از مصلحت بسنده می کنیم.