خلاصة:
زمینه: حسابرسی در بخش عمومی جزء اساسی فرآیند کنترل و پاسخگویی است. هدف: هدف این پژوهش، بررسی میزان سودمندی و اثربخشی اجرای حسابرسی مستقل در نهادهای بخش عمومی است. روشها:. دادههای مورد نیاز برای تجزیه و تحلیل آماری فرضیههای پژوهش از 102 شهرداری استان فارس و با استفاده از پرسشنامهای حاوی 44 سوال گردآوری شد. بهمنظور تجزیه و تحلیل آماری فرضیههای پژوهش از آزمونهای «t یکنمونهای» و «میانه» استفاده شده است. یافتهها: یافتههای آزمون فرضیههای فرعی پژوهش حاکی از آن است که اجرای حسابرسی مستقل در شهرداریها باعث شناسایی و پیشگیری موارد عدم رعایت قوانین، مقررات و بخشنامههای داخلی میشود. همچنین، اجرای حسابرسی مستقل، تا حدودی نسبت به کشف و اصلاح اشتباهات و تقلب-های احتمالی، اطمینان میدهد و تا حدودی باعث بهبود کنترلهای داخلی میشود، با این وجود، از اثربخشی مناسبی در این خصوص برخوردار نمیباشد. افزون بر این، حسابرسی صرفه اقتصادی و کارایی و همچنین حسابرسی برنامه در شهرداریها به نحو اثربخش اجرا نمیشود. یافتههای آزمون فرضیههای اصلی پژوهش نیز بیانگر آن است که حسابرسی مالی در شهرداریها تقریباً بهنحو اثربخش اجرا میشود، با این وجود، از اثربخشی مناسبی برخوردار نیست؛ ولی اجرای حسابرسی عملیاتی در شهرداریها اثربخش نیست. نتیجهگیری: بر اساس یافتهها مدیران نهادهای بخش عمومی باید با دقت نظر بیشتری به حسابرسی توجه نمایند.
Background: auditing in public sector is a part of the process of control and accountability. That’s why, auditing in public sector organizations and studying its effectiveness are essential.<br /> Objective: The objective of this research is investigating the usefulness and effectiveness of conducting independent auditing in public sector organizations. <br /> Method: . Data was gathered from 102 municipalities of Fars province using a 44-item questionnaire. “one-sample t-test” and “median test”, were used for statistical analyses. <br /> Findings: The results of the data analyses of subsidiary hypotheses indicated that conducting independent auditing in municipalities is effective in identifying and deterring of noncompliance with law, regulation and internal circular. Also, conducting independent auditing partly assures probable error and fraud detection and correction and improves internal controls. However, conducting independent auditing in municipalities does not result in accurate and complete assessing and also relevance of estimates. Furthermore, economic, efficiency and program audits are not conducted effectively. The results of main hypotheses also reveal that conducting financial auditing is relatively effective, but conduct of performance auditing is not effective.<br /> Conclusion: According to the findings, public sector organizations managers should pay more attention of the audit.
ملخص الجهاز:
يافتهها: يافتههاي آزمون فرضيههاي فرعي پژوهش حاکي از آن است که اجراي حسابرسي مستقل در شهرداريها باعث شناسايي و پيشگيري موارد عدم رعايت قوانين، مقررات و بخشنامههاي داخلي ميشود.
يافتههاي آزمون فرضيههاي اصلي پژوهش نيز بيانگر آن است که حسابرسي مالي در شهرداريها تقريباً بهنحو اثربخش اجرا ميشود، با اين وجود، از اثربخشي مناسبي برخوردار نيست؛ ولي اجراي حسابرسي عملياتي در شهرداريها اثربخش نيست.
حسابرسي مالي به دليل اينكه درباره ارائه منصفانه اطلاعات مالي، كنترلهاي داخلي و همچنين رعايت قوانين و مقررات، گزارشهاي مستقلي ارائه ميکند و حسابرسي عملياتي نيز بهدليل اينكه منجر به ارزيابي مستقلي از عملكرد سازمان دولتي، فعاليتها و وظايف خاص ميشود، از يك طرف سطح فرآيند پاسخگويي دولتي را بالا برده و از طرف ديگر، تصميمگيري به وسيله اشخاصي كه مسئوليت نظارت يا انجام اقدامات اصلاحي دارند را تسهيل ميكند.
بر اين اساس، با توجه به اهميت حسابرسي مستقل در نهادهاي بخش عمومي و بهويژه شهرداريها و حيطه گسترده آن، اين سؤال مطرح است که آيا حسابرسي مالي و عملياتي در نهادهاي بخش عمومي (در اين پژوهش شهرداري-ها)، به نحو اثربخش اجرا ميشود؟ در اين راستا، اثربخشي حسابرسي مستقل از ديدگاه معاونان اداري و مالي، روساي حسابداري و حسابرسان داخلي کليه شهرداريهاي استان فارس مورد بررسي قرار گرفته است.
فرضيههاي پژوهش براساس مباني نظري و پيشينه پژوهش مطرح شده در بالا، به منظور بررسي ميزان اثربخشي اجراي حسابرسي مستقل در شهرداريها به عنوان يکي از سازمانهاي بخش عمومي در کشور، فرضيههاي اصلي و فرعي به شرح زير تدوين شده است: 1) حسابرسي مالي در شهرداريها به نحو اثربخش اجرا ميشود.
نتايج بدست آمده از فرضيه اصلي اول حاکي از آن است که اجراي حسابرسي مالي در شهرداريها تا حدودي اثربخش است؛ با اين وجود، از اثربخشي مناسبي برخوردار نيست.