خلاصة:
ادبیات و شعر، با توجه به تعهد خویش، نقشی پررنگ و ماندگار در فرهنگ یک ملّت دارند. بخش عظیمی از شعر معاصر فارسی به جنگ تحمیلی و ادبیات دفاع مقدّس اختصاص یافته است. در طول هشت سال دفاع مقدس زنان دوشادوش مردان در تمامی صحنهها حاضر بوده و به دفاع از کشور خویش پرداختند. در این میان زنان شاعر، زبان به دفاع مشروع از کشور و وطن خویش گشودهاند و در کنار ابراز حس وطندوستی خویش، به یاد و ذکر نام و یاد شهیدان پرداخته و با آوردن نمادها و عناوین مختلف نسبت به ظلم و ستم متخاصمان بعثی اعتراض کردند. طاهره صفارزاده و سپیده کاشانی دو تن از مهین بانوانی هستند که شعر خویش را وقف دفاع از کشور و ملّت خویش ساختند. دو شاعر علاقۀ وافری به وطن خویش داشته و آن را به مادر تشبیه ساختهاند. دو شاعر از نمادهای انسانی مثل امام حسین (ع)، حضرت مهدی (عج) و... برای مبارزان و شهیدان ملّت خویش، نیز نمادهای حیوانی مثل گرگ و دزد برای دشمنان بهره بردهاند. مقالۀ حاضر میکوشد با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با بررسی مضامین ادبیات پایداری مرتبط با دفاع مقدس، به بررسی مولفه-های پایداری در شعر این دو شاعر زن بپردازد.
Considering their commitment, literature and poetry have a lasting, significant role in the culture of a nation. A great deal of contemporary Persian poetry is devoted to the Imposed War and the Sacred Defense literature. In the course of the eight-year Sacred Defense, women accompanied men in all domains and defended their country. In such a situation, some female poets expressed the concern for the legitimate defense of their country and, commemorating martyrs and alluding to various symbols and signs, protested against the oppression of Ba’athi invaders. Tahereh Saffarzadeh and Sepideh Kashani are two female poets who devoted their poetry to the defense of their country and their people. Both poets are highly interested in their land, comparing it with the mother. The two poets use human symbols such as Imam Hossein, Imam Mahdi, etc. to describe their nation’s warriors and martyrs, while they use animal symbols such as wolf and negative characters such as thief and Satan to describe the enemy. The present research investigates resistance elements in the writings of the two female poets, using descriptive research methodology and studying the themes of resistance literature pertaining to the Sacred Defense.
ملخص الجهاز:
مقالۀ حاضر ميکوشد با استفاده از روش توصـيفيتحليلـي و بـا بررسـي مضـامين ادبيـات پايـداري مرتبط با دفاع مقدس ، به بررسي مؤلفه هاي پايداري در شعر اين دو شاعر زن بپردازد.
سپيده کاشاني در شعر «مطلع صبح » بـه همـين وظيفـۀ خود اشاره نموده و خطاب به شهيدان راه وطن ميگويد: ولي اي شهيد، سوگند به شط خون پاکت / از براي آنکه شب نامۀ دشمنان نويسم پس از اين براي دشمن ، قلم است خنجر من !
آزادي، به عنوان يکي از مضامين مشترک شاعران مقاومت ، در شعر صفارزاده تجلي يافته اسـت ؛ صـفارزاده رشـادت و دليـري مـردم را مـيسـتايد کـه طالـب آزادي هسـتند؛ زيـرا وجـود استعمارگران داخل وطن ، مشکلات و سختيهاي زيادي را براي آن ها به وجود آورده است : و قامت بلند ايمان / به سوي جنگ و شهادت برخاست / شما کـه طالـب آزادي هسـتيد/ همـواره گـام هـاي اجانب / اعصابتان را لگدکوب کرده است (صفارزاده ، ١٣٨٤ الف : ٣٢ ).
نتيجه گيري طاهره صفارزاده و سپيده کاشاني دو بانوي شاعر ادبيات پايداري ايران ، حوادث و رويـدادهاي کشـور را بـه چشـم خـويش مشاهده کرده اند؛ بنابراين اشعاري را به سببب عشق به وطن سروده اند.
ايـن دو شاعر در حوزة ادبيات پايداري و عشق به وطن مضامين مشترکي دارند که بيانگر آرمان والاي آن هاست که در اين مقاله بـا ذکر شواهد به اين مضامين پرداخته شد؛ از جمله اينکه از نمادها و اسطوره ها براي تشويق و برانگيختن مردم بـه مقاومـت در برابر ظلم و بيداد حاکمان ستمگر زمانۀ خود استفاده نموده اند.