خلاصة:
مدیریت منابع طبیعی برای تضمین انباشت سرمایه و رشد اقتصادی برای کشورهایی با وفور منابع، اهمیت فراوان دارد. در این پژوهش، موجودی سرمایه ایران با استفاده از قاعده استاندارد هارتویک شبیهسازی میشود. این پرسش مطرح است که باید موجودی سرمایه مطلوب ایران چه اندازه باشد؟ نتایج محاسبهها نشان میدهد که انباشت سرمایه ایران بر مبنای قاعده استاندارد هارتویک 1/5 تا 1/7 برابر مقدار موجودی سرمایه موجود است؛ بدین معنا که بخش عمدهای از رانت منابع طبیعی سالیانه مصرف شده و پسانداز خالص در ایران منفی است. ارزیابی دوباره یافتهها بر اساس قاعده هارتویک تعدیلشده نسبت به رانت منابع طبیعی، به ویژه رانت نفت، نشان میدهد که اگر ایران 50 تا 60 درصد رانت منابع طبیعی را به سرمایهگذاری اختصاص میداد، قاعده هارتویک تعدیلشده رعایت میشد. به عبارت دیگر، ضریب تعدیل بهینه برای تقسیم رانت منابع طبیعی به سرمایهگذاری و مصرف با شرایط نهادی و ساختاری موجود بین 0/5 تا 0/6 است و اقتصاد ایران در حد پایین، قاعده هارتویک تعدیلشده را رعایت کرده است.
Natural resource management is of great importance for the countries with abundant resources to ensure capital accumulation and economic growth. The aim of this paper is to estimate capital stock accumulation in Iran on the basis of Hartwick’s Rule. The question is how much capital would be ideal for Iran’s economy? The results show that, based on Hartwick’s rule, capital accumulation is 1.5 to 1.7 times the capital available, which in turn means that a large portion of the annual natural resource revenue is consumed and net saving is negative. When these findings are revalued according to Hartwick’s Rule, adjusted in terms of natural resources rent (particularly oil rent), it indicates that if our economy has allocated 50 to 60 percent of natural resources rent to investment, then the adjusted Hartwick’s rule would be observed. In other words, in the existing institutional arrangement, the optimal adjustment coefficient for allocating resource rent to investment and consumption is between 0.5 and 0.6, demonstrating this fact that Iran’s economy holds the adjusted Hartwick’s Rule at a low level.
ملخص الجهاز:
این پرسش مطرح است که باید موجودی سرمایه مطلوب ایران چه اندازه باشد؟ نتایج محاسبهها نشان میدهد که انباشت سرمایه ایران بر مبنای قاعده استاندارد هارتویک 5/1 تا 7/1 برابر مقدار موجودی سرمایه موجود است؛ بدین معنا که بخش عمدهای از رانت منابع طبیعی سالیانه مصرف شده و پسانداز خالص در ایران منفی است.
به عبارت دیگر، ضریب تعدیل بهینه برای تقسیم رانت منابع طبیعی به سرمایهگذاری و مصرف با شرایط نهادی و ساختاری موجود بین 5/0 تا 6/0 است و اقتصاد ایران در حد پایین، قاعده هارتویک تعدیلشده را رعایت کرده است.
هارتویک (1977) نشان میدهد که اگر از این قاعده پیروی شود و منابع طبیعی بهطور کارامد استخراج شوند و معادله (2) برقرار باشد، آنگاه برای هر اقتصادی، یک مصرف ثابت و مثبت در طول زمان میسر خواهد بود.
برآورد موجودی سرمایه با قاعده استاندارد هارتویک در این روش، برای محاسبه موجودی سرمایه، طبق قاعده استاندارد هارتویک، متغیر در رابطه (13) به صورت رابطه (18) تعریف میشود: (رجوع شود به تصوير صفحه)که درآمد منابع طبیعی و مقدار ثابت است.
روش استاندارد هارتویک برای محاسبه موجودی سرمایه به این معناست که تمام سرمایهگذاری خالص که در کشور انجام میشوند، از رانت منابع طبیعی است.
اگر پژوهشهای مختلف به این نتیجه برسند که 52 درصد از درآمد منابع طبیعی باید سرمایهگذاری شود و 48 درصد آن مصرف شود، و با این ترکیب، اقتصاد ایران در شرایط بهینه قرار گیرد، آنگاه میتوان نتیجه گرفت که در مجموع 20 سال (1391-1371) قاعده هارتویک تعدیلشده رعایت شده است.