خلاصة:
هدف: یکی از موارد با اهمیتی که حسابرسان باید در رسیدگیهای خود به آن توجه کنند، موضوع پولشویی است. پولشویی مشکلی جهانی است و اثرات مخربی بر شرکتها و حسابرسی آنها و در نتیجه اقتصاد جامعه دارد. هدف این پژوهش بررسیتاثیرگذاری عدم رعایت قانون مبارزه با پولشویی بر حقالزحمۀ حسابرسی است. روش: این پژوهش از منظر فرآیند اجرا، پژوهشی کمی است، بدین معنا که با نگرشی عینی به جمعآوری و تحلیل دادههای کمی پرداخته است. آزمون فرضیه با استفاده از یک الگوی رگرسیون صورت گرفته و نمونۀ آماری نیز از 78 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1392 تا پایان سال 1396 تشکیل شده است. یافتهها: یافتههای پژوهش مطابق با ادبیات مطرح شده نشان میدهد که ارتباط مثبت و معناداری بین عدم رعایت قانون مبارزه با پولشویی و حقالزحمۀ حسابرسی وجود دارد. نتیجهگیری: طبق نتایج پژوهش عدم رعایت قانون مبارزه با پولشویی منجر به افزایش ریسک تجاری صاحبکار و ریسک حسابرسی میشود. پس حسابرسان تلاش خود را بیشتر میکنند و از آنجا که با افزایش تلاشهای حسابرسی، هزینههای حسابرسی نیز افزایش مییابد، در نهایت حقالزحمۀ حسابرسی بیشتری نیز درخواست میشود.
Object: Money laundering is one of the important issues that auditors should pay attention to in their investigations. Money laundering is a global issue and has devastating effects on corporate performance and auditing, and hence, on the economy. The purpose of this study was to investigate the effects of non-compliance with anti-money laundering law on audit fee. Method: This research is a quantitative research from the perspective of implementation process, meaning that an objective approach is taken for data collection and quantitative analysis. Hypothesis testing was performed, using regression model and statistical sample of 78 companies listed in the Tehran Stock Exchange during the period 2013-2017. Results: The findings of this study, in line with the literature in their field, showed that there is a positive and significant relationship between non-compliance with anti-money laundering law and audit fees. Conclusion: According to the results of this study, non-compliance with the anti-money laundering law increases the clients’ business risk and audit risk. Therefore, auditors increase their efforts that increase audit costs, resulting in requesting additional audit fees.
ملخص الجهاز:
در ایران قانونی در ارتباط با مبارزه با پولشویی وجود دارد؛ طبق ماده 33 دستورالعمل اجرائی مبارزه با پولشویی توسط حسابرسان، حسابرسان در رسیدگی و اظهارنظر نسبت به صورتهای مالی صاحبکار باید رعایت مفاد قانون مبارزه با پولشویی، آییننامه و دستورالعملهای مرتبط توسط صاحبکار را مطابق چک لیست دستور العمل اجرایی مبارزه با پولشویی در شرکتهای تجاری و مؤسسههای غیرتجاری ارزیابی و به عنوان بند مستقل در گزارش حسابرس مستقل یا بازرس قانونی در مورد آن اظهار نظر نمایند.
یافتههای این پژوهش میتواند به مؤسسههای حسابرسی و حسابرسان به ارزیابی آگاهانهتر از ریسک تجاری صاحبکار منجر شود و همچنین به تعدیل ارزیابی آنها از هزینهها و حقالزحمۀ حسابرسی کمک کند و برای شرکتها و مدیران نیز منجر به بهبود تصمیمگیریهای مالی شود.
بدین ترتیب این پژوهش به دنبال پاسخ به این سؤال است که آیا حقالزحمۀ حسابرسی برای شرکتهایی که قانون مبارزه با پولشویی را رعایت نمیکنند، بالاتر خواهد بود یا خیر؟ تبیین متغیرها حق الزحمه حسابرسی رسالت حسابرسی اعتباربخشی به گزارشگری مالی و اعتمادسازی برای استفادهکنندگان صورتهای مالی است و در مقابل منافع اقتصادی حسابرس نیز از طریق حقالزحمه تأمین میشود.
به منظور انجام پژوهش، نمونه آماری از شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1392 تا 1396 به دلیل الزامی شدن ارائه گزارش حسابرس مستقل در مورد قانون مبارزه با پولشویی در این دورۀ زمانی با در نظر گرفتن معیارهای زیر و بر اساس شیوۀ غربالگری انتخاب شده است.
یافتههای این پژوهش نشان داد که ارتباط مثبت و معناداری بین عدم رعایت قانون مبارزه با پولشویی و حقالزحمۀ حسابرسی وجود دارد.
Journal of Accounting and Auditing Review, [In Persian].
Audit response to money laundering by financial institutions: An economic perspective.