خلاصة:
در این پژوهش،ابتدا با بررسی و مطالعهء اولیه،دو نسخهء رایگان PubMed و Infotrieve و دو نسخهء تجاری Ebsco و FirstSearch از پایگاه اطلاعاتی مدلاین انتخاب و یک سیاههء وارسی جامع در پنج مقولهء اطلاعات کلی،خصیصههای جستوجو،گزینههای نمایش، گزینههای بازیابی،و ویژگیهای منحصر به فرد تدوین شد.سپس با استفاده از روش تحقیق کتابخانهای شامل مطالعهء مستندات نسخههای مختلف مدلاین،تحقیقات انجام شده،گزینهء راهنمای نسخههای فوق،و کسب آگاهیهای اولیه و پیدا کردن شناخت کافی در مورد کیفیت و عملکرد رابط هر نسخه،از روش پیمایش تطبیقی استفاده شد و تلاش شد تا بر اساس معیارهای مشخص،نقاط قوت و ضعف هریک معین شود.نتایج این پژوهش نشان داد که نسخههای Ebsco ، PubMed ، FirstSearch ،و Infotrieve در پایگاه اطلاعاتی مدلاین در پنج مقولهء مورد بررسی به ترتیب دارای بیشترین تعداد ویژگیها هستند.البته در زمان انتخاب بهترین نسخهء متناسب با شرایط هر کتابخانه باید علاوه بر ویژگیها و معیارهای مطرح شده در این سیاههء وارسی،به سطح کاربران،میزان،و نوع نیازهای اطلاعاتی آنها و همچنین بودجهء کتابخانه توجه کرد.
ملخص الجهاز:
"نسخهء FirstSearch نیز در مقولهء اطلاعات عمومی 7 امتیاز از 9 امتیاز(جدول 1)؛در مقولهء خصیصههای جستوجو 75/16 امتیاز از 21 امتیاز(جدول 2)؛مقولهء گزینههای نمایش نیز از 7 امتیاز،4 امتیاز(جدول 3)؛ و در مقولهء گزینههای بازیابی نیز از 6 امتیاز، 6 امتیاز(جدول 4)را کسب کرده و در مقولهء ویژگیهای منحصر به فرد نیز،دارای 3 ویژگی زیر است: الف)امکان معرفی بهترین پایگاه برای جستوجوی کلید واژهء موردنظر؛ب)امکان امانت بین کتابخانهای و اطلاع به کاربر دربارهء وجود متن کامل مقاله در کتابخانهء محلی و ارائهء متن کامل برخی از پیشینهها از پایگاههای دیگری که همزمان مشترک هستیم؛و ج)ارائهء صفحهای مجزا برای انجام جستوجوی خبره(جدول 5).
گرچه در دو مقولهء اطلاعات عمومی و گزینههای بازیابی نیز نسخههای تجاری Ebsco و FirstSearch و نسخهء رایگان PubMed هر سه امتیاز برابر را کسب کردهاند و در مقولهء ویژگیهای منحصر به فرد نیز نسخهء رایگان PubMed امکانات بیشتری را در اختیار کاربران قرار میدهد؛ اما بهطور کلی خصیصههایی که از نظر ارائه و بازیابی و تعامل بهتر کاربر با نظام مؤثر هستند،در نسخههای تجاری بیشتر است.
همانطور که مشاهده شد Infotrieve چنین هدفی را دنبال میکند،ازاینرو کمتر به سایر ویژگیهای رابط کاربر در زمان طراحی رابط کاربر خود توجه کرده است و یا نسخهء رایگان PubMed که اهداف تبلیغاتی،ارائهء اطلاعات رایگان به همه در همه جا،و نیز ارائهء خدمات تحویل مدرک را دنبال میکند، در عین اینکه تا حدود زیادی ویژگیهای مطرح شده در سیاههء وارسی را دارد،اما مانند نسخههای تجاری توجه زیادی به خصیصههای جستوجو نداشته و در عین حال ویژگیهای منحصر به فرد زیادی دارد، اما این ویژگیها به اشکال دیگر در طراحی نسخههای تجاری مشاهده میشود."