خلاصة:
شهرها و روند شهرنشینی در ایران در دهههای اخیر تحولات عظیمی راپشت سر گذاسته است. به گونهای که طی سه دههی اخیر تعداد و جمعیت شهرها وتوسعهی فضایی آنها ابعاد بیسابقهای یافته. استان اصفهان نیز به عنوان یکی از بزرگترین استانهای کشور از این تحولات دور نمانده است، استان مذکور به دلیل موقعیت ویژهی جغرافیایی در فلات مرکزی، استقرار در پهنهای پایکوهی و گسترش در امتداد زایندهرود از دیرباز از جاذبههای طبیعی به منظور استقرار اولیهی جمعیت برخوردار بوده است. پژوهش حاضر در پیبررسی روند تحولات جمعیتی استان اصفهان طی سه دههی1365، 1375و1385 است. روش تحقیق اسنادی، تحلیلی و توصفی است که از نرمافزارهایEXCEL ، SPSS، GIS به منظور ارائه نتایج و دستیابی به اهداف تحقیق استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که روندتحولات جمعیت شهری در اصفهان به تنهایی ناشی از افزایش طبیعی آن نیست بلکه عوامل اقتصادی، سیاسی واجتماعی بر رشد شتابان جمعیت و تحولات آن در طی سه دههی مذبور تاثیرگذار بوده است. پراکنش مکانی نامتعادل و نامتناسب خدمات، تاسیسات و صنایع نه تنها باعث نوسانات شدید جمعیتی در سطح استان گردیده است بلکه ناهماهنگی و نابرابریهای ناحیهای راسبب شده است. چالشی جدی که باید با دیدی اصولی و نظاموار در راستای ساماندهی و مدیریت خردمندانهی آن گام برداشت.
ملخص الجهاز:
(به تصویر صفحه رجوع شود) نقشه شماره ١: موقعيت جغرافيايي استان اصفهان بر اساس آخرين تقسيمات کشوري شناخت ويژگي ها و تحولات کلي جمعيتي شهر اصفهان طي سال هاي ٨٥-٧٥-١٣٦٥ ١ ‐جايگاه جمعيتي جايگاه جمعيتي اصفهان در کشور و استان اصفهان وروند تحولات آن در سه دهه ٨٥-٧٥-٦٥ بنابر نتايج حاصل از سرشماري عمومي نفوس و مسکن سال هاي ١٣٣٥و١٣٤٥، در مقاطع پيش گفته شهراصفهان پس از شهر تهران دومين شهر پرجمعيت کشور بوده است .
جدول شماره ١جمعيت استان اصفهان طي دوره ٣٠ ساله (١٣٥٥-١٣٨٥) (به تصویر صفحه رجوع شود) منبع :مرکز آمار ايران ، ١٣٨٥-١٣٦٥ شهر اصفهان بيشترين سهم پذيري کشور را در سال ١٣٤٥با٤/٣درصد از مجموع جمعيت شهري کشور تجربه نموده است از آن پس ، گرچه روند صعودي افزايش جمعيت شهر همچنان تداوم يافته ، سهم پذيري شهر از مجموع جمعيت کشور باروندي کاهنده باسهم ٤/٣درصد درسال ١٣٧٥نزول يافته است .
جدول شماره ٢:- جمعيت نقاط شهر استان اصفهان و متوسط رشد سالانه آن طي سالهاي ( ٨٥-١٣٦٥ ) (به تصویر صفحه رجوع شود) منبع :مرکز آمار ايران ، ١٣٨٥ از دلايل کاهش نرخ رشد جمعيت شهر اصفهان و ديگر شهرهاي بزرگ کشور در دهه هاي اخير علاوه بر روند عمومي کاهش نرخ رشد جمعيت کشور، به طور عمده به گراني عمومي قيمت زمين و مسکن در محدودة داخلي اين شهرها باز مي گردد که گرايش و تصميم گيري به اسکان در مراکز جمعيتي پيراموني را افزايش داده است .
جدول شماره ٣:جدول نرخ رشد و مطلق استان اصفهان طي سال هاي (١٣٥٥-١٣٨٥) (به تصویر صفحه رجوع شود) منبع :مرکز آمار ايران ، ١٣٨٥ دلايل عمده بالا بودن رشد طبيعي جمعيت در سال ١٣٦٥، ميزان مواليد در اين سال مي باشد.