خلاصة:
حد وسط غالبا مهمترین مفهوم در نگرش اخلاقی ارسطو معرفی گردیده تا حدی که در بسیاری سنتهای تفسیری نه یکی از مفاهیم بلکه جوهرهی نظریه اخلاقی ارسطو انگاشته شده است. این امر موجب گردیده تا درستی و نادرستی نگرش اخلاقی ارسطو در گرو اثبات یا نفی وجاهت حد وسط به مثابه معیار عمل اخلاقی قلمداد شود. با بررسی مسیر حرکت تفکر ارسطویی در اخلاق نیکوماخوس آشکار میشود که وی حد وسط را همچون امکانی در فهم و تحقق خیر عملی معرفی میکند اما سپس در ادامه مسیر به سنجش توانمندی آن در تحقق غایت فلسفهی عملی میپردازد. در طول مسیر روشن میشود که حد وسط در قامت قاعدهای کلی، تنها بیانگر این است که میبایست در هر موقعیت به عملی متناسب با آن دست یازید. در واقع باید در هر وضعیت، حد وسط بنا بر مقتضیات متعدد و متغیر آن، توسط شخص عملگر تعیین شود. نتیجه این امر این است که حد وسط، شهودی جزئی است نه معیاری کلی و به همین جهت خود نیازمند قاعدهای کلی در تعیین جزئی آن است. در نگرش ارسطو حد وسط بر قاعدهای درست استوار است که درستی آن برخاسته از بستری است که آن را شکل داده است.
The mean mostly has been considered in the history of the Aristotelian ethics’ commentaries as the main term of his ethical thought so that it transformed from an ethical concept to his ethical theory. Thus the validity of The Aristotelian ethical attitude is evaluated by the mean as the central thesis. But it appears by investigation of his thought’ way in the text of the Nicomachean Ethics that the mean is firstly suggested as a possibility for understanding the best choice in every given situation which it consist of this rule: in any ethical condition choose the best choice considering all the factors. Afterwards he criticizes it because it does not say to us any particular and positive instruction. In this step Aristotle concludes that the mean is individual intuitive perception, not a general and absolute criterion, and therefore requires general rule for its individual determination.. The mean therefore is based on the correct rule which itself relis on the correct reason or practical understanding(phronesis).Thus the Mean is not the self-founded criterion but it relies on the correct rule which it based on the practical reason.
ملخص الجهاز:
اتکاي حد وسط بر قاعدٔە درست ؛ نقدي بر تفسير حد وسط ارسطويي به مثابه معيار خودبنياد عمل اخلاقي سيد جمال الدين ميرشرف الدين (شرف ) تاريخ دريافت : ۱۳۹۸/۰۳/۲۳ | تاريخ پذيرش : ۱۳۹۸/۰۶/۰۶ چکيده حد وسط غالبا مهم ترين مفهوم در نگرش اخلاقي ارسطو معرفي شده ، تا حـدي کـه در بسـياري سـنت هاي تفسـيري نـه يکي از مفاهيم ، بلکه جوهرٔە نظريه اخلاقي ارسطو انگاشته شده است .
ْ در قبال چنين تلقي اي از حد وسط ، دو پرسش مطرح است : نخست اين که آيا بـه راسـتي حـد وسـط معيار خودبنياد، مستقل و نهايي عمل اخلاقي در نظر ارسطوست يا اين که اين تفسير با همه ٔ غلبـه اش ، بـا روح کلي و متن جزئي اخلاق او سازگاري نـدارد؟ و دوم ايـن کـه اگـر چنـين تفسـيري بـا متـون ارسـطو همخوان نيست ، چرا به فهم غالب از اخـلاق وي تبـديل شـده و چـرا در سـنت هاي تفسـيري و مکاتـب اخلاقي مختلف ، حضور قاطع واحدي داشته است ؟ سؤال نخست ، اصل اعتبار تفسير را مـد نظـر دارد و پرسش دوم نيز چرايي وقوع آن را.
محتواي معيار کلي حد وسط کيفي، بر اين فرض مبتني است که در هر موقعيت عملي بـا گزينـه هاي متعددي براي عمل مواجهيم که در ميان دو سر حد نهايي شناورند.
Right criterion of action (Zeller, 1987, vol.
Nicomachean Ethics (The Complete Works of Aristotle, The Revised Oxford Translation).
Nicomachean Ethics (translated with an interpretive essay, notes, and glossary).
The virtue of Aristotle's Ethics, Cambridge University Press: Cambridge Hardie, F.
Nicomachean Ethics (revised with an introduction and notes by Lesley Brown).
Nicomachean Ethics (The works of Aristotle).
London & New York: Oxford University Press.
Notes on the Nicomachean Ethics of Aristotle.