خلاصة:
ارزیابی فضاهای شهری عموما با تاکید بر ابعاد کالبدی و فارغ از نگاه اجتماعی صورت پذیرفته است؛ در صورتی که فضاهای شهری تنها به وسیله طراحان و برنامهریزان ساخته نشده بلکه در عمل از شیوه استفاده شهروندان و تصویر ذهنی آنها نیز تاثیر میگیرند. این پژوهش با هدف واکاوی تاثیرپذیری رفتار انسان از مولفههای محیطی شامل معنا، عملکرد و شکل فضای شهری انجام شده است. روش انجام این پژوهش کارکردی برگرفته از نتایج بررسیهای توصیفی- استنتاجی و اسنادی- کتابخانهای بوده که بر مبنای آن مدلسازی صورت گرفته است. ارزیابی صحت و دقت فرضیات به کمک روش معادلات ساختاری SEMبه طور مشخص روش کمترین مربعات جزئی (PLS)در نرمافزارهای Smart PLSو SPSS صورت پذیرفته است. آزمونهای خودگردان سازی (Bootstraping)، تحلیل عاملی تاییدی و تی تک نمونهای (t-value)در این راستا و آزمونهای شاخص اعتبار اشتراک (CV com.)، شاخص اعتبار افزونگی (CV red.)، واریانس تبیینشده (R2)و شاخص GOFجهت نکویی برازش مورد استفاده قرار گرفتند. یافتههای پژوهش نشانگر فزونی سطح معناداری 403/ 3، 405/ 2 و 085/ 6 به ترتیب در ارتباط با معنا، عملکرد و شکل فضای شهری از میزان قابل قبول 96/ 1 و در نهایت، تایید رابطه میان معنا، عملکرد و شکل فضای شهری بر شکلگیری الگوهای رفتاری میباشد.
Urban spaces are representations of the citizens’ life quality based on environmental, cultural and social structures. One can come to a clear and general overview on this point by analyzing those structures as parts of the whole city or society. The study of urban spaces from this point of view has been neglected due to several reasons including the ease of understanding the physical and environmental aspects compared to the meaning and performance of the urban spaces. This study is a strategic-urban one with an applied method obtained from the results of descriptive-inferential and library-based studies based on which our model has been formed. The accuracy of hypothesis was investigated using Structural Equation Modeling (SEM) especially Partial Least Square (PLS) method in Smart PLS and the SPSS software. In addition, bootstrapping, confirmatory factor analysis, Cross Validated Redundancy (CV red.), Cross Validated Communality (CV com.), t- value test, Stone-Geisser’s Q² value and GOF index were applied in the study. The results of the study indicated the significant levels of 3.403, 2.405 and 6.085 for meaning, function and form respectively with acceptable level (1.96) which show that the three components of form, function, and meaning always have a two-link relationship (dialectic) with each other, and it may be possible to set a set of discourses among them that can be defined in the form of a general structure. Thus, these components in combination can be effective in the formation and occurrence of behavioral patterns by guaranteeing human activities.
ملخص الجهاز:
بررسی تأثیرگذاری مؤلفه های فضای شهری بر شکل گیری الگوهای رفتاری (نمونه موردی منطقه ٢ تهران) تاریخ دریافت مقاله : ٩٦/٠٤/١٩ تاریخ پذیرش نهایی مقاله :٩٦/٠٨/١٦ مریم برومند (گروه شهرسازی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران) شیرین طغیانی (گروه شهرسازی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران) حمید صابری (گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران) چکیده ارزیابی فضاهای شهری عموما با تأکید بر ابعاد کالبـدی و فـارغ از نگـاه اجتمـاعی صـورت پذیرفته است ؛ در صورتی که فضاهای شهری تنها به وسیله طراحان و برنامه ریزان ساخته نشـده بلکه در عمل از شیوه استفاده شهروندان و تصویر ذهنی آنها نیز تأثیر میگیرند.
بدین ترتیب پس از مروری بر مطالعات و پژوهش های مرتبط کـه بیـانگر سیر تکاملی موضوع می باشد، مبانی نظری و دیدگاههای اندیشمندان گوناگون مورد بررسی قـرار گرفته و بر پایه آنها و نیز روابط متقابل کلیـدواژههـای پـژوهش ، مـدل تحلیلـی جهـت ارزیـابی فرضیه ها به ترتیب زیر تدوین و ارائه شده است : 1 ecological psychology 2 paradigm shift 3 behavior setting فرضیه یک : معنای فضای شهری بر شکل گیری الگوهای رفتاری مؤثر است .