خلاصة:
نظریۀ معنامحور یکی از رویکردهای نوین تحلیل شخصیت‌پردازی در روایت‌شناسی است. جستار حاضر بر آن است تا بر اساس این نظریه به تحلیل شخصیت «گل‌محمّد» در رمان کلیدر بپردازد و با بهره‌گیری از شیوه توصیفی ـ تحلیلی به این پرسشها پاسخ دهد که 1. مطابق مولفه‌های نظریۀ معنامحور، گل‌محمد چه صفات و ویژگیهایی دارد؛ 2. این صفات در کدام قرینه‌های متنی بازنمایی شده‌اند. نتیجه پژوهش بیانگر آن است که مطابق اصول تعمیم‌پذیری، تکرار، تشابه، تضاد و استلزام، گل‌محمد صفات و ویژگیهای متناقضی دارد که این صفات و ویژگیها در قراین متنی‌ای چون توصیف مستقیم، ظاهر بیرونی شخصیت، کنش، گفتار، قیاس موقعیّت بازنمایی شده است.
Meaning-based theory is one of the new approaches to character analysis in narrative. The present article seeks to analyze the character of "Golmohammad" in Kudlar's novel based
on this theory. And to answer these questions using a descriptive-analytical approach
1. What are the traits and characteristics of Gul Mohammad according to the components of meaning-based theory? 2. In which textual contexts are these traits represented? The result of the study shows that according to the principles of generalizability The repetition, similarity, contrast, and implication of Mohammad's flower have contradictory traits and characteristics That these traits and characteristics were represented in contextual contexts such as direct description Exterior appearance of personality, action, speech, temporal analogy.
ملخص الجهاز:
ريمون ـکنان نيز براي نام گذاري خصايص ويژٔە شخصيت ، چهاراصل تکرار، شباهت ، تضاد و استلزام را مطرح ميکند و هروشفسکي معتقد است ، تعميم دادن رفتار شخصيتها و ترکيب آن با جنبه هاي ديگري از شخصيت ، اعم از جهان بيني، گفتار و کردار، و خصلتهاي فردي مانند فروتني، غرور، بخشندگي و غيره شخصيت فرد را ايجاد ميکند.
بر اساس ساخت سلسله مراتب درختي که هروشفسکي ارائه داده است و با تکيه بر چهار اصل تکرار، شباهت ، تضاد و استلزام که ريمون ـکنان براي نام گذاري خصايص ويژٔە شخصيت ، مطرح کرده است ، براي تحليل شخصيت اول رمان کليدر؛ يعني گل محمد و ارتباط او با ديگر شخصيتهاي داستان بايد از دسته هاي جزئيتر شروع کرد.
بر اساس اصل تکرار ميتوان گفت : يکي از خصلتهاي بارز شخصيتي گل محمد، متانت ، خويشتن داري و سکوت اوست ؛ خويشتن داري و سکوت در برابر دشنامها و سرزنشهاي چندين بارٔە پدر در مقابل چشم همگان (دولت آبادي،١٣٩٠:ج ١، ٢٤٣/١٨٩)، سکوت در برابر شماتتها و طعنه هاي خاله گل اندام در به رخ کشيدن وضعيت اسفبار شيرو و خوار کردن کلميشيها، همه نشان از خويشتنداري شخصيت گل محمد دارد.
در ذيل ، ابزارهايي که با آن ميتوان به ويژگيها و مشخصه هاي معنايي شخصيت گل محمد دست يافت ، با نمونه هايي تحليل ميشود: ١ـ٧ توصيف مستقيم با کشف صفات شخصيتها و از کنار هم قرار دادن اين صفات که به طور مستقيم توسط ٤٥ نويسنده تعريف شده است ، ميتوان به ويژگيهاي دروني شخصيت پي برد و سرانجام نامي براي آنها تعيين کرد.
(
, 
, 
)
