خلاصة:
هدف این مقاله، بررسی ارتباط بین ساختار سرمایه و جایگاه رقابتی در بازار محصول، تحت رقابتهای کورنات و برتراند در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. بدین منظور، جایگاه رقابتی در بازار با تاکید خاص بر سهم بازار و ساختار سرمایه با تاکید خاص بر اهرم مالی (بهعنوان معیاری برای سنجش ساختار سرمایه)، مورد ارزیابی قرار گرفتند. شرکتها با استفاده از معیار استراتژی رقابت، به شرکتهای با رقابت کورنات و برتراند تفکیک شدند. تحقیق حاضر به بررسی این موضوع میپردازد که آیا نوع رقابت شرکتها (کورنات یا برتراند) بر رابطه بین سهم بازار و اهرم مالی اثرگذار است یا خیر. نمونه آماری پژوهش شامل 131 شرکت در دوره زمانی 1387 تا 1391 است. برای آزمون فرضیهها، از مدلهای رگرسیونی در قالب معادلات همزمان، استفاده شد. نتایج نشان میدهد که صرفنظر از نوع رقابت شرکتها، ساختار سرمایه بر جایگاه رقابتی بازار بهطور منفی اثر گذاشته و تاثیرپذیری ساختار سرمایه از جایگاه رقابتی بازار نیز بهطور منفی است.
The present paper aimed to study the relationship between capital structure and competitiveness under Cournot and Bertrand competition in companies listed in Tehran Stock Exchange. For this purpose, competitive position in the market, with special emphasis on market share, and capital structure, with special emphasis on financial leverage (as a criterion for measurement of capital structure), were taken into account. Based on Competitive Strategy Measure, the studied companies were divided into two groups of companies with Cournot competition and those with Bertrand competition. The present research sought the answer to the question that whether the type of competition (Cournot or Bertrand) affects the relationship between market share and financial leverage or not. The statistical sample included 131 companies which were listed in Tehran Stock Exchange in the period from 2008 to 2012. Regression models in the form of simultaneous equations and t-test were used for testing the hypotheses. The results showed that, regardless of the type of competition, both capital structure and competitive position affect each other negatively.
ملخص الجهاز:
تحقیق حاضر به بررسی این موضوع میپردازد که آیا نوع رقابت شرکتها (کورنات یا برتراند) بر رابطه بین سهم بازار و اهرم مالی اثرگذار است یا خیر.
از یک طرف سودای تصاحب سهم بیشتر از بازار در این محیط رقابتی، شرکتها را وادار به تلاش بیشتر برای استفاده از منابع محدود مینماید و در صورت وضعیت مناسب اقتصادی، آنها را به افزایش بدهیهای شرکت سوق میدهد و از طرف دیگر، مسئله تضمین بقا، مخصوصاً در شرایطی که شرکت قادر به پرداخت بدهیهای خود نباشد، باعث میشود که شرکت در افزایش بدهی بهمنظور پاسخگویی به رقابت و افزایش سهم بازار خود، بااحتیاط عمل نمایند؛ بنابراین این انتظار ایجاد میشود که سهم بازار و تصمیمات ساختار سرمایه متأثر از یکدیگر هستند.
لذا این پژوهش با بهرهگیری از سیستم معادلات همزمان، به بررسی رابطه بین جایگاه رقابتی در بازار (سهم بازار) و ساختار سرمایه (اهرم مالی) با در نظر گرفتن احتمال تأثیر نوع رقابت (برتراند و کورنات) بین شرکتهای یک صنعت بر این رابطه میپردازد.
نتايج پژوهش نشان میدهد كه در مدل ايستا، تأثير سودآوري، ارزش وثیقهای داراییها و نسبت جاري بر ساختار سرمايه منفي و معنادار و تأثير رقابت بازار توليد و همچنین سپر مالياتي غير بدهي بر ساختار سرمايه، مثبت و معنادار بوده است.
لذا با توجه به مستندات بالا، لازم به نظر میرسد که رابطه بین ساختار سرمایه و جایگاه رقابتی در بازار در شرکتهای با رقابت کورنات و برتراند مورد بررسی قرار گیرد.
تقدیر و تشکر این مقاله مستخرج از طرح پژوهشی با عنوان "بررسی رابطه ساختار سرمایه و جایگاه رقابتی در بازار محصول (تحت رقابت های کورنات و برتراند)" است.