بررسی اشکال ذهنی بودن نتیجه در برهان فطرت عشق به کمال بر پایه منطق موجهات جدید مقالة

آیت الله شاه‌آبادی(ره) در تاکید بر فطرت در خداشناسی سعی بلیغ نموده‌ است. یکی از تجلیات مهم این مساعی، برهان فطرت عشق به کمال ایشان است. از مهم‌ترین اشکالات مطرح شده درباره برهان مذکور مشکل امکان ذهنی بودن نتیجه برهان است، که امام خمینی(ره) در تقریر خود از برهان استاد بدان عنایت داشته و سعی در دفع اشکال نموده است. در این مقاله نشان خواهیم داد که چگونه می‌توان به کمک منطق موجهات جدید این اشکال را دفع نمود و تلاش عالمانه دو حکیم معاصر را بر کرسی اثبات نشاند. این مهم بر اساس نظام S5از منطق موجهات جدید نشان داده خواهد شد.آیت الله شاه‌آبادی(ره) در تاکید بر فطرت در خداشناسی سعی بلیغ نموده‌ است. یکی از تجلیات مهم این مساعی، برهان فطرت عشق به کمال ایشان است. از مهم‌ترین اشکالات مطرح شده درباره برهان مذکور مشکل امکان ذهنی بودن نتیجه برهان است، که امام خمینی(ره) در تقریر خود از برهان استاد بدان عنایت داشته و سعی در دفع اشکال نموده است. در این مقاله نشان خواهیم داد که چگونه می‌توان به کمک منطق موجهات جدید این اشکال را دفع نمود و تلاش عالمانه دو حکیم معاصر را بر کرسی اثبات نشاند. این مهم بر اساس نظام S5از منطق موجهات جدید نشان داده خواهد شد.

بررسی اشکال ذهنی بودن نتیجه در برهان «فطرت عشق به کمال» بر پایۀ منطق موجهات جدید ( چكیده آیت‌الله شاه‌آبادی (ره) در تأكید بر فطرت در خداشناسی سعی بلیغ نموده‌ است. از این‌رو می‌توان صورت‌بندی مشهور این برهان را به این شكل تقریر نمود: «انسان، كمال مطلق (چیزی كه بزرگ‌تر از آن را نتوان تصور كرد) را تصور می‌كند، پس كامل مطلق وجود دارد. این صورت علمی از دو حال خارج نیست: الف) با عالم خارج مطابقت داشته و مابازائی در خارج دارد که در این صورت‌، هیچ نیازی به اثبات وجود خارجی آن از طریق اضافی بودن حقیقت عشق نداریم، چون در رتبۀ قبل‌، وجود کمال مطلق احراز شده است. کاربرد نظام S5 در دفع اشكال ذهنی بودن نتیجۀ برهان كم‌ترین چیزی كه می‌توان دربارۀ نتیجه برهان فطرت عشق به کمال آیت‌الله شاه‌آبادی بر آن اتفاق نظر داشت امكان وجود عینی (تحقق) كامل مطلق است. یكی از قضایای مهم سیستم منطق موجهات S5 عبارت است از : (((P((P (موحد‌، 1381؛ نبوی‌، 1383) با مفروضات مناسب دربارۀ ماهیت رابطۀ دسترسی میان جهان‌های ممكن (رج: كریپكی‌، 1381)‌، برهان فطرت عشق آیت‌الله شاه‌آبادی در نظام S5 كاملاً قابل دفاع است و اشكال ذهنی بودن نتیجه آن مرتفع است؛ زیرا در این نظام منطقی از امكان وجود كامل مطلق، ضرورت وجود كامل مطلق قابل استنتاج است. استفاده از این سیستم منطقی جدید در غرب برای دفع اشكال ذهنی بودن از برهان آنسلم نیز سابقه دارد. با سیستم منطق موجهات جدید S5 می‌توان از امكان وجود كمال مطلق ضرورت آن را نتیجه گرفت و این اشكال را دفع نمود.