بررسی تأثیر عنصر مذهب درجرح و تعدیل راویان شیعه در آثار رجالی ذهبی مقالة

آموزه های حدیثی بهار و تابستان 1397 - شماره 3 (‎20 صفحة - من 27 إلی 46 )

الکلمات المفتاحية: علم رجال جرح و تعدیل ذهبی راویان شیعه مذهب راویان راوی مذهب جرح حدیث توثیق اهل سنت راویـان

خلاصة:

در منابع حدیثی شیعه و اهل سنت، راویان مشترکی قرار دارند که همواره پذیرش احادیث آنان با ملاحظۀ تفاوت مذهبی آن‌ها، مورد توجه رجالیان فریقین بوده است. در این راستا، از جمله مباحث مورد نظر رجالیان اهل سنت، بررسی مذهب راویان شیعه و اثبات یا نفی عدالت آنان بوده است. برخی از نفی عدالت و در نتیجه بی‌اعتباری احادیث راویان شیعی سخن گفته‌اند؛ برای اثبات یا نفی این مسئله می‌توان آثار پیشینیان را در این زمینه جستجو کرد. به این منظور پرسش نوشتار حاضر، از نقش عنصر مذهب در داوری چهره شاخص حدیثی رجالی اهل سنت، شمس الدین ذهبی بر عهده گرفته است. با تامل در الفاظ جرح و تعدیل به کارگرفته شده از سوی ذهبی، مشخص می‌شود، توثیقات در دو دستۀ موکد و مطلق قرار می‌گیرند و جرح‌هایی نیز به غیر مذهب تعلق گرفته و یا تنها به نقل توصیف برخی از راویان شیعه، بدون اظهار نظر خود پرداخته است. چنین به نظر می‌رسد که ذهبی به عنوان یکی از پیشگامان رجال اهل سنت، به جرح راویان شیعی به بهانۀ مذهب معتقد نیست، بلکه ملاک ضعف راوی نزد وی، وجود نقص‌های دیگری است که به زعم او به صحت حدیث آسیب وارد نموده و از فقدان یکی از شروط راوی حدیث حکایت دارد؛ چنان‌که ذهبی به گفته خودش با بدعت‌های مذهبی منتسب به راویان شیعی مخالفت می‌ورزد. بنابراین، صرف شیعی بودن راویان، ملاک در بی‌اعتباری روایات نخواهد بود.

ملخص الجهاز:

بررسي تأثير عنصر مذهب درجرح و تعديل راويان شيعه در آثار رجالي ذهبي * ١ حسن نقي زاده ٢ سمانه فتحي چکيده در منابع حديثي شيعه و اهل سنت ، راويان مشترکي قرار دارند که همواره پـذيرش احاديث آنان با ملاحظۀ تفاوت مذهبي آن ها، مـورد توجـه رجاليـان فـريقين بـوده است . بـا تأمـل در الفـاظ جـرح و تعديل به کارگرفته شده از سوي ذهبي ، مشخص مي شـود، توثيقـات در دو دسـتۀ مؤکد و مطلق قرار مي گيرند و جرح هايي نيز به غير مذهب تعلق گرفته و يا تنها به نقل توصيف برخي از راويان شيعه ، بدون اظهار نظر خود پرداخته است . از نظر ذهبي ، مذهب تشيع في نفسه موجـب بـدعت صـغرا اسـت ، امـا بـه پـذيرش احاديث راويان شيعه ضرر نمي زند؛ ولي اگر مذهب راوي ، سبب بدعت کبـرا و رفـض کامل شود، نقل او مورد پـذيرش قـرار نمي گيـرد (ر. توثيق راويان شيعي با وجود مخالفت با مذهب راوي شيعه ، و عدم الزام به بيان مذهب راوي ،٢ توثيق همراه با دفاع از راوي شيعه و توصيف امامـان و بزرگـان شـيعه در شمار توثيق هاي مطلق است که به دليل نحؤە برخود با مـذهب راويـان ، شايسـته اسـت ، ذکر جداگانه اي صورت گيرد تا زواياي اين بحث را بيشتر روشن سازد. چنـان کـه برخي از محققان که ضوابط جرح و تعديل را در آثـار ذهبـي بررسـي کرده انـد بـر ايـن باورند که ذهبي در بعضي موارد دچار ترديد مي شود و نظر نهايي را بيان نمي کند (أبو عبد الرحمن ، ۱۴۲۱ - ۲۰۰۰، ۱۲).

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول