خلاصة:
منطقه ژئوپلیتیک دریای خزر بهعلت فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و جایگزین شدن چهار کشور تازه استقلال یافته بهجای آن دچار تحولات عظیمی گردید. در این تحقیق باعنوان «تأثیر عوامل سیاسی ژئوپلیتیک دریای خزر بر تدوین راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران» سعی شده است این تحولات را از دریچه عامل سیاسی ژئوپلیتیک بر تدوین راهبرد دفاعی کشور بررسی نماید. لذا با بهرهگیری از روش توصیفی، تحلیلی و به صورت کاربردی پس از انجام مطالعات نظری و محیط شناسی کشورهای منطقة دریای خزر تلاش گردیده است عوامل سیاسی ژئوپلیتیک مرتبط و موثر بر تدوین راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران شناسایی و در ادامه ضمن مشاوره با برخی از افراد خبره و صاحبنظر مرتبط با موضوع و اخذ نظرات آنان، با استفاده از مدل تحلیلی تحقیق، پرسشنامهای تنظیم و طراحی گردید، این پرسشنامه در جامعه آماری 49 نفری به صورت تمام شمار توزیع و پس از اخذ نظر جامعه آماری با استفاده از تکنیکها و روشهای آماری، تجزیه و تحلیل شده و در ادامه بهجمعبندی و ارزیابی سئوالات تحقیق پرداخته شده است. در نهایت در قسمت نتیجهگیری در پاسخ به سؤالات تحقیق، عوامل سیاسی ژئوپلیتیک کشورهای ساحلی دریای خزر مرتبط با مسائل دفاعی در دو بعد جداگانه عامل سیاسی داخلی و بینالمللی بررسی و مهمترین بسترهای فرصتآفرین و بسترهای تهدیدزای و همچنین مهمترین قوت و ضعف این عامل که در تدوین راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران مؤثر میباشند؛ در قالب 16 عامل ژئوپلیتیک تعیین گردیدند.
The study entitled "The impact of political factors on the geopolitics of the Caspian Sea, Iran's defense strategy ." Using descriptive, analytical and applied to the face After conducting theoretical studies and ecology of the Caspian Sea countries And related geopolitical factors affecting political attempt to identify Iran 's defense strategy And then, in consultation with some experts and relevant authorities and obtain their views Using analytical models, and were designed questionnaire The questionnaire was distributed in the population of 49 people in full and after obtaining the opinion of population using techniques and statistical methods, analysis And continue to Conclusions and evaluation of research questions to be explored. Finally, at the conclusion of the answers to the survey questions, political factors geopolitics of the Caspian countries from two different aspects of defense-related domestic and international reviews And most important Substrate opportunity and substrates threatening as well as the most important factor in determining the strengths and weaknesses of the Islamic Republic of Iran are effective defensive strategy ; Geopolitical factors were determined in 16
ملخص الجهاز:
لذا با بهره گيري از روش توصيفي، تحليلي و به صورت کاربردي پس از انجام مطالعات نظري و محيط شناسي کشورهاي منطقۀ درياي خزر تلاش گرديده است عوامل سياسي ژئوپليتيک مرتبط و موثر بر تدوين راهبرد دفاعي جمهوري اسلامي ايران شناسايي و در ادامه ضمن مشاوره با برخي از افراد خبره و صاحب نظر مرتبط با موضوع و اخذ نظرات آنان ، با استفاده از مدل تحليلي تحقيق ، پرسشنامه اي تنظيم و طراحي گرديد، اين پرسشنامه در جامعه آماري ٤٩ نفري به صورت تمام شمار توزيع و پس از اخذ نظر جامعه آماري با استفاده از تکنيک ها و روش هاي آماري، تجزيه و تحليل شده و در ادامه به جمع بندي و ارزيابي سئوالات تحقيق پرداخته شده است .
(بيژني، ١٣٨١: ١٣٦) مقاله هشتم : تأثير عوامل سياسي ژئوپليتيک درياي خزر بر تدوين راهبرد دفاعي جمهوري اسلامي ايران ١٧٣ - موضع کشور ترکمنستان درباره ي رژيم حقوقي خزر: جمهوري ترکمنسـتان در ايـن زمينـه پيشـنهاد نظام مشاع را ارائه داد که عبارت از اين بود که ٤٥ مايل ساحل به عنوان منطقـه انحصـاري ملـي در نظـر گرفته شود و براي مابقي دريا يک سازمان منطقه اي تشکيل و بر استفاده مشـترک کشـورهاي سـاحلي از اين منطقه مشترک نظارت و کنترل داشته باشند.
مقاله هشتم : تأثير عوامل سياسي ژئوپليتيک درياي خزر بر تدوين راهبرد دفاعي جمهوري اسلامي ايران ١٧٩ عامل سوم : فقدان اتحاديه منطقه اي در منطقه ي خزر با همکاري پنج کشور ساحلي ؛ تعداد ١٩ نفر (٣٩٪) پاسخ دهندگان اين عامل را فرصت آفرين و ٣٠ نفر(٦١٪) پاسـخ دهنـدگان ايـن عامل را تهديدزا برآورد کرده اند.