شناسایی امواج گرمایی و تحلیل تغییرات زمانی- مکانی آنها در ایران مقالة

مؤلف: بهاروندی، نسیبه ؛ معصوم‌پور، جعفر ؛

تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی زمستان 1399 - شماره 59 ، ب (Ministry of Science/ISC (‎20 صفحة - من 39 إلی 58 )

الکلمات المفتاحية: ایران تحلیل زمانی مکانی امواج گرمایی شاخص HWMId HWMId spatial-temporal analysis Heat waves Iran موج گرم آب شاخص

fa ar en

خلاصة:

موج گرما، مدت زمانی طولانی از آب و هوای گرم نسبت به شرایط مورد انتظار در یک منطقه در دوره زمانی معینی از سال است. امواج گرمایی سبب مرگ ومیر، بیماری و بروز مشکلات گوناگون در زمینه های مختلف حمل و نقل، کشاورزی، تولید و انرژی می شوند. کشور ایران در دهه های گذشته امواج گرمایی شدیدی را تجربه کرده است. بررسی تغییرات الگوهای فضایی و زمانی این امواج برای درک علل رخداد و مواجهه با آنها بسیار مهم است. در مطالعه حاضر، با استفاده از «شاخص روزانه بزرگی موج گرما» (HWMId)، که هر دوی شدت و طول موج گرما را لحاظ می کند، امواج گرمایی ایران بین سال های ۱۹۸۵ تا ۲۰۱۵ از لحاظ توزیع زمانی و مکانی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. بدین منظور با استفاده از داده های دمای حداکثر روزانه ۴۴ ایستگاه سینوپتیک کشور و بر پایه آستانه صدک ۹۰ام، از بین داده های موجود، امواج گرمایی بزرگتر یا مساوی سه روز برای هر ایستگاه شناسایی شدند. پس از اعمال شاخص HWMId بر روی روزهای هر موج گرما، بزرگی هر موج محاسبه گردید. سپس میانگین تعداد و بزرگی تمام امواج و نیز شدیدترین آنها در مقیاس های سالانه و فصلی محاسبه و نقشه ها و نمودارهای مربوطه رسم گردید. نتایج تحقیق نشان داد بیشترین تعداد امواج گرمایی، در غرب رشته کوه زاگرس و سپس دشت کویر رخ می دهد. در حالیکه بیشینه بزرگی امواج، متعلق به مناطق جنوب شرقی و مرکزی کشور است. فصل پاییز و سپس فصل زمستان، سهم بالایی از شدیدترین امواج گرمایی را طی دوره مورد مطالعه دارند. در حالیکه امواج گرمایی بهار و تابستان به نسبت ضعیف تر و از لحاظ وسعت، محدودتر هستند. در فصل پاییز همه ایران به جز نوار کم عرضی از شمال کشور و سواحل دریای عمان و خلیج فارس، در فصل زمستان نواحی جنوب شرق، در فصل تابستان سواحل دریای عمان به سمت نواحی داخلی ایران، و در فصل بهار مناطق مرکزی و ارتفاعات غربی، تحت تاثیر امواج گرمایی قرار می گیرند. شدیدترین امواج گرمایی طی دوره مورد مطالعه، در زمستان های ۲۰۰۸ و ۲۰۱۰ رخ داده است. تعداد و بزرگی امواج گرمایی در کشور به شکل معنی داری در حال افزایش است. بیشترین افزایش تعداد متعلق به تابستان و بزرگی متعلق به زمستان است.

خلاصة: (مترجم بواسطة الذكاء الاصطناعي)

موجات الحر، هی فتره زمنیه طویله من الطقس الحار مقارنه بالظروف المتوقعه فی منطقه معینه خلال فتره زمنیه معینه من السنه. وتتسبب موجات الحر فی الوفیات والامراض وظهور مشاکل متنوعه فی مجالات النقل والزراعه والانتاج والطاقه. شهدت ایران فی العقود الماضیه موجات حراریه شدیده. ویعد فحص التغیرات فی الانماط المکانیه والزمانیه لهذه الموجات مهما جدا لفهم اسباب حدوثها ومواجهتها. فی الدراسه الحالیه، تم تحلیل ودراسه موجات الحر فی ایران بین الاعوام 1985 الی 2015 من حیث التوزیع الزمنی والمکانی باستخدام "موشر حجم الموجه الحراریه الیومیه" (HWMId)، والذی یاخذ فی الاعتبار کل من شده وطول موجه الحر. ولتحقیق ذلک، تم تحلیل بیانات درجه الحراره القصوی الیومیه من 44 محطه سینوبتیه فی البلاد واستنادا الی عتبه الميین ال 90، تم تحدید موجات الحر التی تساوی او تزید عن ثلاثه ایام لکل محطه من البیانات المتاحه. بعد تطبیق موشر HWMId علی ایام کل موجه حر، تم حساب حجم کل موجه. ثم تم حساب متوسط عدد وحجم جمیع الموجات واشدها قصوی علی اساس سنوی وفصلی، ورسم الخرايط والرسوم البیانیه ذات الصله. اظهرت نتايج البحث ان اکبر عدد من موجات الحر یحدث فی غرب سلسله جبال زاغروس ثم صحراء کویر. فی حین ان اقصی حجم للموجات یعود الی المناطق الجنوبیه الشرقیه والوسطی من البلاد. فصل الخریف ثم فصل الشتاء، یشهدان نسبه عالیه من اشد موجات الحر خلال الفتره المدروسه. بینما تکون موجات الحر فی الربیع والصیف اضعف نسبیا ومحدوده من حیث الاتساع. فی فصل الخریف، یتاثر معظم انحاء ایران باستثناء شریط ضیق من شمال البلاد وسواحل البحر الابیض المتوسط والخلیج العربی، وفی فصل الشتاء المناطق الجنوبیه الشرقیه، وفی فصل الصیف سواحل البحر الابیض المتوسط المتجهه نحو المناطق الداخلیه من ایران، وفی فصل الربیع المناطق الوسطی والمرتفعات الغربیه تتاثر بموجات الحر. اشد موجات الحر خلال الفتره المدروسه حدثت فی شتاء 2008 و2010. عدد وحجم موجات الحر فی البلاد یتزایدان بشکل ملحوظ. اکبر زیاده فی العدد کانت فی الصیف واکبر زیاده فی الحجم کانت فی الشتاء.

خلاصة:

The heat wave is a long period of warm climate, compared to the expected conditions in a region over a certain period of the year. Heat waves cause mortality, disease and various problems in different fields of transportation, agriculture, production and energy. It is very important to study the changes in spatial and temporal patterns of these waves to understand the causes of the incident and confront them. In the present study, using the "Heat Wave Magnitude Index daily" (HWMId), which takes into account both the intensity and the wavelength of heat, the heat waves of Iran between 1985 and 2015 have been analyzed in terms of spatial and temporal distribution. For this purpose, using the maximum daily temperature data of 44 synoptic stations of the country and on the basis of the threshold of the 90th percentile, the heat waves greater than or equal to three days were identified at each station. After applying the HWMId on the days of each heat wave, the magnitude of each wave was calculated. Then, the average number and magnitude of all waves, as well as the most severe ones, were calculated in annual and seasonal scales and the corresponding maps and charts were drawn up. The results of the study showed that the highest number of heat waves occurs in the western part of the Zagros Mountains and then the Kavir Plain; while the maximum magnitude of heat waves belong to the south-east and central parts of the country. Autumn and then winter season have a high share of the most severe heat waves during the study period; while the spring and summer heat waves are relatively weaker, and are more limited in terms of expansion. The most severe heat waves during the study period have occurred in the winters of 2008 and 2010. The number and magnitude of heat waves in the country is increasing significantly. The largest increase in the number belongs to the summer and the magnitude belongs to the winter.

ملخص الجهاز:

در مطالعۀ حاضر، با استفاده از «شاخص روزانۀ بزرگي موج گرما» (HWMId)، که هـر دوي شدت و طول موج گرما را لحاظ ميکند، امواج گرمايي ايران بين سال هاي ١٩٨٥ تا ٢٠١٥ از لحاظ توزيع زماني و مکاني مورد تحليل و بررسي قرار گرفته است . روسو و همکاران (٢٠١٥: ١) در مطالعۀ امواج گرمايي اروپا و وقوع آن ها در دهه هاي آينـده ، بـا در نظـر گـرفتن شاخص روزانۀ بزرگي مـوج گرمـاي اصـلاح شـده (HWMId)، ده مـوج گرمـايي برتـر رخ دادة اروپـا را در دورة ٢٠١٤-١٩٥٠ رتبه بندي کردند و نشان دادند که موج گرمايي سال ١٩٧٢ در فنلانـد، وسـعت مکـاني و بزرگـي 1 - Kharin 2 - Perkins 3 - Pongracz 4 - Cowan 5 - Russo 6 - Heat Wave Magnitude Index daily 7 - Ceccherini 8 - Yan 9 - Guerreiro 10 - Beniston & Diaz 11 - Heat Wave Magnitude Index قابل مقايسه با موج گرمايي سال ٢٠٠٣ اروپا را به عنوان دومين موج گرمايي برتر داشت . (رجوع شود به تصویر صفحه) شکل (٣) ميانگين سالانه و فصلي بزرگي «تمام » امواج گرمايي ايران بر پايۀ شاخص HWMId (١٩٨٥- ٢٠١٥) يکي از ويژگيهاي بارز شـاخص HWMId، شناسـايي و اسـتخراج «شـديدترين » امـواج گرمـايي اسـت کـه از ميانگين بزرگي بزرگترين موج هاي هر فصل يا سال در دورة آماري به دست مـيآيـد شـکل (٤).

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول