خلاصة:
بلایای طبیعی، به عنوان مجموعه ای از حوادث زیانبار هستند که منشاء طبیعی دارند که بعضا عوامل انسانی هم در تشدید آن اثرگذار می باشد. در همین راستا تقویت مولفه های اجتماعی و اقتصادی و درپی آن افزایش تاب آوری در کاهش خسارات ناشی از سیلاب نقش مهم و موثری را می تواند ایفا کند. این تحقیق برگرفته از رساله دکتری است که از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی و میدانی می باشد. روش تحقیق پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه با داده های بسته و ورش تجزیه و تحلیل بر اساس آزمون های همبستگی و رگرسیون انجام شده است. جامعه آماری شامل شهروندان ساکن در اطراف روخانه و مناطق سیل گیر بوده است که ۳۸۳ نفر به عنوان نمونه انتخاب و پرسشنامه به روش نمونه گیری خوشه ای بین پاسخگویان توزیع شده است. طبق یافته های تحقیق میانگین تاب آوری اجتماعی ۱/۶۰، میانگین تاب آوری اقتصادی(میزان خسارات) ۴/۵۳، میانگین ظرفیت با توانایی جبران خسارات۸/۶۹ و درنهایت میانگین توانایی برگشت به شرایط مناسب۴/۶۷ بدست آمده است. در بخش آزمون فرضیات طبق نتایج بدست آمده از آزمون رگرسیون و همبستگی مشخص شده است که بین همه ابعاد اجتماعی و اقتصادی با میزان تاب آوری شهری در مقابل سیلاب رابطه معناداری وجود دارد. تقویت ارگان ها و سازمان های محلی در حالت عدم تمرکز، یکی از شیوه های مهم افزایش مشارکت های اجتماعی شهروندان گرگان در زمان وقوع بحران می باشد. از طریق تامین مشارکت مردم و تقویت توانمدی اقتصادی مردم در زمان وقوع مخاطرات طبیعی از جمله سیلاب، قوه ابتکار و ابداع مردم تقویت شده و زمینه کاهش آسیب های ناشی از سیلاب کاهش می یابد. مردم به شکل واقعی و ملموس با امور اجرایی برخورد نموده و از این رو شکاف آنان از دستگاه های مرتبط با مدیریت بحران و نیز تعارض منافعشان رو به کاهش خواهد گذاشت.
Natural disasters are a set of harmful events that are natural origin that sometimes human factors are also effective in exacerbating. In the same vein strengthening the social and economic component and after that resiliency can play an important and effective role in reducing flood damage. This research is applied in terms of purpose and descriptive –analytical and field nature. Survey method and data gathering tool were closed questionnaires, the analysis method is based on correlation and regression test. The statistical population includes citizens living around the river and flood areas that 383 people selected as sample and the questionnaire was distributed by cluster sampling among respondents, according to research finding , the average social resilience 1/60 , average economic aberration ( the amount of damage ) 4/53 ,average capacity with ability to compensate 8/69 , eventually average return to appropriate condition 4/67 .in the test section, hypotheses are determined according to the result of the regression test and correlation which has a significant relationship between urban and urban spatial and social dimensions. Strengthen local organs and organizations in a decentralized state , one of the important ways to increase the social participation of citizens of Gorgan during the crisis.by providing people's participation and strengthening the people's economic ability when natural hazards occur including flood, the initiative of the people is strengthened and the scope for reducing the damage caused by the flood is reduced . people are faced with real and tangible issues with the executive and so on their gap crisis management and conflicts of interest will diminish.
ملخص الجهاز:
تحليل تاب آوري سکونتگاه هاي شهري در برابر سيلاب با تاکيد بر شاخص هاي اقتصادي و اجتماعي(مطالعه موردي : شهر گرگان ) دريافت مقاله : ٩٧/٩/١٢ پذيرش نهايي: ٩٨/١/٢٦ صفحات : ١٥٥-١٣٧ شمسي سادات ميراسداللهي: دانشجوي دکتري جغرافيا و برنامه ريزي شهري، واحد نور، دانشگاه آزاد اسلامي، نور، ايران .
در همين راستا هدف از انجام تحقيق حاضر، بررسي نقش مولفه هاي تاب آوري بر کاهش خسارات ناشي از سيلاب در شهر گرگان با تاکيد بر مولفه هاي اقتصادي و اجتماعي مي باشد.
در همين راستا مديريت بحران و افزايش شاخص هاي تاب آوري نقش مهم و موثري مي تواند بر کاهش خسارات ناشي از سيلاب داشته باشد.
در اين راستا از آنجايي که هر طرحي بدون پيوست هاي اجتماعي و اقتصادي به سرانجام نخواهد رسيد، در تحقيق حاضر به بررسي نقش عوامل مذکور بر افزايش تاب آوري و درنهايت کاهش خسارات ناشي از سيلاب پرداخته شده است .
مناطق در معرض سيلاب و مناطق مسکوني در مسير رودخانه (رجوع شود به تصویر صفحه) همچنين جهت بررسي تطبيقي و مشخص شدن نقاط آسيب ، ٣٠ نقطه اصلي شهرگرگان که درمسير رودخانه و در معرض سيلاب قرار دارند انتخاب و ميزان و ميانگين هريک از شاخص هاي اجتماعي و اقتصادي و نقش آن بر ميزان تاب آوري شهر گرگان مورد بررسي قرار گرفته است .
يافته هاي تبييني در اين بخش از يافته ها، فرضيات تحقيق آزمون و نحوه و ميزان اثرگذاري و پيش بيني مولفه هاي اجتماعي و اقتصادي بر ميزان تاب آوري و کاهش خسارات ناشي از سيلاب در شهر گرگان گزارش مي شود.