خلاصة:
برای حلیت ذبیحه شرایطی را مقرر کرده که از آن جمله روبه قبله بودن ذبیحه است. این حکم بر
خلاف تسمیه مستند قرآنی نداشته و تنها در روایات مطرح شده است. فقهای امامیه به استناد روایاتی
استقبال ذبیحه را در حلیت آن ضروری دانسته و به حرمت ذبیحه ای که عمدا رو به غیرقبله ذبح شده باشد
حکم نموده اند. از نوآوری های پژوهش حاضر دسته بندی چهارگانه ای است که در روایات صورت پذیرفته
و علاوه بر آن به موضوعشناسی این مسئله در قالب صورت های پنجگانه پرداخت شده است. در نهایت
عناصری چون عمد، جهل، نسیان با در نظر گرفتن دو عنصر حکم و موضوع صورت های گوناگونی برای
حکم ترک استقبال ایجاد نموده که به صورت دقیق و مجزا در مقاله منعکس شده است.
ملخص الجهاز:
روايات زير از اين طايفه اند: صحيحه محمد بن مسلم : محمد بن مسلم گويد: از امام صادق (ع ) در مورد ذبيحه اي که به غيرقبله ذبح شده پرسيدم ، پس فرمود: بخور و باکي نيست ، اگر عمدا آن را ترک نکرده باشد.
(شيخ طوسي، ١٤٠٠: ١، ٥٨٣؛ قاضي بن براج ، ١٤٠٦: ٢، ٤٣٩؛ محقق حلي، ١٤٠٨: ٣، ١٦٠؛ يحيي بن سعيد حلي، ١٤٠٥: ٣٨٧؛ علامه حلي ١٤١٣: ٣، ٣٢١؛ شهيد اول ، ١٤١٧: ٢، ٤١٠؛ ابن فهد حلي، ١٤٠٧: ١، ٣٠٥؛ شهيد ثاني، ١٤١٣: ١١، ٤٧٦؛ مقدس اردبيلي، ١٤٠٣: ١١، ١١٤؛ محقق سبزواري، ١٤٢٣: ٢، ٥٨٤؛ فيض کاشاني، بيتا: ٢، ١٩٩؛ کاشف الغطاء، بيتا: ٣، ١٠٦؛ طباطبايي، ١٤١٨: ١٣، ٣٢٣؛ نراقي، ١٤١٥: ١٥، ٤١٠؛ نجفي، ١٤٠٤: ٣٦، ١١١؛ طباطبايي يزدي، ١٤٠٩: ١، ٥٤٩ و حکيم ، ١٤١٦: ٥، ٢٣٧) ١٧ جهل جهل جاهل را ميتوان به دو صورت جهل مرکب و جهل بسيط بررسي نمود.
(سيد مرتضي، ١٤١٥: ٤٠٥؛ شيخ طوسي، ١٤٠٧: ٦، ٥٠؛ ابن ادريس حلي، ١٤١٠: ٣، ١٠٦؛ محقق حلي ، ١٤٠٨: ٣، ١٦٠؛ يحيي بن سعيد حلي، ١٤٠٥: ٣٨٧؛ علامه حلي، ١٤١٣: ٣، ٣٢١؛ شهيد اول ، ١٤١٧: ٢، ٤١٢؛ ابن فهد حلي، ١٤٠٧: ج ١، ص ٣٠٥؛ شهيد ثاني، ١٤١٠: ٧، ٢١٥؛ مقدس اردبيلي، ١٤٠٣: ١١، ١١٥؛ فيض کاشاني، بيتا: ٢، ٢٠٠؛ فاضل هندي، ١٤١٦: ٩، ٢٢٨؛ کاشف الغطاء، بيتا: ٣، ١٠٧؛ نجفي، ١٤٠٤: ٣٦، ١١٢؛ طباطبايي يزدي، ١٤٠٩: ١، ٥٤٩ و حکيم ، ١٤١٦: ٥، ٢٣٧) البته رواياتي وجود دارد که در مورد حيواني است که در ذبحش رعايت شرايط ممکن نيست .