خلاصة:
حق بر سلامت یکی از حقوق بنیادین انسانها محسوب میشود. حق بر سلامت دهان و دندان که یکی از ابعاد این حق و بخش جداییناپذیر از سلامت عمومی میباشد، به وضعیت بدون بیماری و درد مزمن در ناحیه دهان، صورت و گلو اطلاق میشود. از میان گروههای انسانی، کودکان آسیبپذیرترین افراد هستند که عوامل مختلفی سلامت آنها را تهدید میکند. از این رو اسناد بینالمللی به ویژه «کنوانسیون حقوق کودک» (1989 م.) بر حق بر سلامت کودکان تاکید دارند. بیماریهای دهان و دندان از جمله عواملی هستند که به طور جدی این حق را تحت تاثیر قرار میدهند. این بیماریها تنها ایجاد درد نمیکنند، بلکه بر نحوه غذاخوردن، صحبتکردن، کیفیت زندگی، اعتماد به نفس درونی و اجتماعی کودک تاثیرگذار هستند. مقاله حاضر مبتنی بر یک روش توصیفی ـ تحلیلی و با بررسی رویکرد حقوق بینالملل به حق بر سلامت و حق بر سلامت دهان و دندان و تبیین حقوق کودک در این حوزه، به این سوال پاسخ میدهد که در حال حاضر حق بر سلامت دهان و دندان کودکان در چه وضعیتی قرار دارد؟ این مقاله نتیجه میگیرد که علیرغم درک اهمیت ویژه سلامت دهان و دندان کودکان و حصول دستاوردهای مهم در این حوزه، همچنان بیماریهای دهان و دندان در میان کودکان، به طور گسترده شیوع دارد و تحقق حق مذکور به شکل مطلوب، با موانع و محدودیتهای فراوانی رو به رو است. ضروری است که علاوه بر نهادهای بینالمللی، کشورها نیز همسو با برنامههای جهانی سلامتی برای همه، به صورت هدفمند و سازماندهیشده به ویژه در زمینه پیشگیری از این بیماریها و بهبود دسترسی به مراقبتهای بهداشتی اولیه اقدام نمایند. همچنین دسترسی به اطلاعات سلامت در تمام دنیا، بهرهمندی از فناوریهای جدید، ارائه گزارشهای منظم و سالیانه توسط دولتها در زمینه سلامتی دهان و دندان کودکان میتواند به ارتقای حق بر سلامت دهان و دندان کودکان کمک فراوانی نماید.
Health is one of the most important human rights. The right to oral health is one aspect of this right and an integral part of public health pertains to the disease-free status and chronic pain in the mouth, face and throat. Among the human groups, children are the most vulnerable to various health threats, and therefore international instruments, in particular the Convention on the Rights of the Child (1989), emphasize the right to children's health. Oral diseases are among the factors that seriously affect this right. These diseases not only cause pain, but also affect the eating, speaking and quality of life, inner and social self-esteem of the child. Based on a descriptive-analytical approach and in the light of an overview of the international law approach to the right to health and the right to oral health and the explanation of children's rights in this field, the present paper addresses the question of the right to oral health and what is the position of child in oral health? This paper concludes that, despite the particular importance of children's oral health and the achievement of important results in this area, Oral diseases continue to be widespread among children and the right to do so is faced with many obstacles and limitations. In addition to international institutions, it is essential that states, along with global health programs for all, are targeted and organized, in particular to prevent these diseases and improve access to primary health care. Access to health information around the world, the use of new technologies, regular and annual reports by states on children's oral health can help promote the right to children's oral health
ملخص الجهاز:
يکي از مهم ترين ابعاد حق بر سلامتي، «حق بر سلامت دهان و دندان (Right to Oral Health)» ميباشد که در خصوص کودکان به طور ويژه مورد توجه ميباشد.
برنامه سلامت دهان و دندان در تمام کشورها از گروه هدف (کودکان زير ١٤ سال ) شروع شد، در ايران نيز برنامه ادغام سلامت دهان و دندان در مراقبت هاي بهداشتي اوليه سيستم (PHC: Primary Health Care) از سال ١٩٩٦ با هدف ارتقاي سلامت دهان و دندان در سطح جامعه پياده سازي شد و در وضعيت کنوني نيز اين برنامه ادغام به طور جدي در تمام دانشگاه هاي علوم پزشکي در حال انجام است (٣).
نظر به مطالب فوق ، اين مقاله مبتني بر يک روش توصيفي ـ تحليلي به اين سؤال پاسخ ميدهد که در حال حاضر حق بر سلامت دهان و دندان کودکان در عرصه بين المللي از چه وضعيتي برخوردار است ؟ مقاله در پاسخ ، به بررسي اين فرضيه ميپردازد که عليرغم تلاش ها و اقدامات بين المللي صورت گرفته در اين زمينه و نيز موفقيت هاي به دست آمده ، دنيا همچنان براي مقابله با بيماريهاي دهان و دندان کودکان و تحقق حق بر سلامت اين گروه انساني با چالش هاي فراواني رو به رو است و انجام اقدامات جديتري به ويژه تأکيد بر مؤلفه پيشگيري ضرورت دارد.
«انجمن بين المللي تحقيقات دندان پزشکي (International Association for Dental Research)» نيز همچون سازمان جهاني بهداشت ، در مورد استفاده از دخانيات به عنوان يکي از عوامل تأثيرگذار در بروز سرطان دهان و حلق و بيماريهاي لثه هشدار داده است .