ملخص الجهاز:
"اجراء کاملتر و بهتر مراسم دعا و نیایش به جای خاص و طبقه خاص نیازمند بود،معابد مختلف و طبقه روحانی بوجود آمد اینها معتقدات مشترک انسانهای ابتدائی است بنابراین اگر بسیاری از آداب و رسوم پیشینیان ما از چین تا اروپا و از امریکای لاتین تا خاورمیانه و از مصر تا استرالیا با اختلاف مختصری شبیه همند و اگر تحقیقا باین نتیجه میرسیم که مردم فلات ایران و سرخپوستان امریکا و مردم پرو در دو هزار سال قبل از میلاد مانند مردم مصر عهد(ایخناتون)و ساکنان مجمع الجزایر ژاپن با اینهمه بعد مسافت بیک نهج آتش و روشنائی خورشید را تقدیس میکنند و یا وقتی که میبینیم درباره بقای روح و مساله معاد و رجعت دوزخ و بهشت و سایر معتقدات اساسی مربوط بدین و مذهب در روزگاری که هیچیک از ادیان بزرگ عالم طلوع و تجلی نکرده بودند،معتقدات نسبتا مشابهی در نقاط پراکنده عالم وجود داشته نباید تصور کنیم که این معتقدات حتما و قطعا ریشه واحدی دارند و اول مخصوص محل و مردم معینی بودهاند و سپس بنقاط دیگر منتقل و منتشر شدهاند زیرا اینها از معتقدات ابتدائی بشر و مولود شرائط زیستی انسانهاست،با توجه باینکه همین مبادی و مقدمات کمکم منجر به نتایج درخشان علمی شده و بشر از طریق سحر و شعبده به فیزیک و از چشمچرانی در مزرع سبز فلک به رصد ستارگان و از جادوگری به شیمی و از اوهام و تخیلات خرافی که برایش جنبه مذهبی داشت به فلسفه و تفکر صحیح و منطقی و از طریق فلسفه که مادر علوم است به علوم مختلف دست یافت باید اعتراف کرد که اندیشههای ابتدائی و زیرساز معتقدات بشر که کاملا طبیعی و مولود شرایط بیولوژیک و مقتضیات اقلیمی است با اندیشههای علمی و پیشرفته که باحتمال قوی تحت تأثیر متقابل مطالعات اقوام مختلف بمرحلهء کمال رسیده پیوند مستقیم و ناگسستنی دارد."