خلاصة:
دریاچههای فصلی یا پلایاها به دلیل قرار گرفتن در مناطقی با توپوگرافی پست در نواحی خشک و بیابانی با سیستم بادهای قوی و نیـز وجـود ذرات دانه ریز و جدا از هم، منشا مهمی برای رسوبات بادی و طوفانهای گرد و غبار به شمار میآیند. رسوبات و نهشتههای بادی در سیستان باعث گردیده تا زندگی هزاران نفر از مردم این مناطق و به خصوص دانش آموزان به خطر بیفتد. حجم رسوبات بادی دراین شهرستان در ده سال اخیر چند برابر شده است، هدف این پژوهش شناسایی عوامل موثر در اختلاف حجم رسوبات بادی جمع شده در مدارس روستاهای شهرستان نیمروز میباشد . روش تحقیق در این پژوهش کاملا میدانی و به صورت مشاهده مستقیم میباشد که در کنار آن از منابع کتابخانهای نیز استفاده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد، عامل، نوع خاک و توپوگرافی تاثیر زیادی در اختلاف حجم رسوبات جمع شده در مدارس مورد مطالعه ندارد. از بین رفتن پوشش جنگلی منطقه بش دلبر، خشک شدن دریاچه هامون و رها شدن زمین های کشاورزی و عدم پوشش گیاهی مهمترین عوامل در افزایش یا کاهش حجم رسوبات بادی هستند.
Seasonal lakes or playas are considered as a major source of wind sediments and dust storms due to locating in post-topographic areas in dry and desert areas with strong winds system and also the presence of fine-grained and separated particles. Sediments and wind deposits in Sistan have caused the lives of thousands of people in these areas and especially the students to be at risk. The volume of wind sediments in this county has been multiplied in the last ten years; therefore the purpose of this research is to identify the effective factors on the volume difference of accumulated wind sediments in the schools of the villages of Nimroz County. The research method in this study is quite field and as direct observation, besides library resources has also been used. After the initial investigations, it was found that the geographical location, type of soil and topography have little effect on the volume difference of accumulated sediments in the studied schools. The findings of the study show that the three factors in Bash Delbar area, Hamoon Lake and lack of agriculture and the lack of vegetation in Deh Isa area are the most important factors in increasing or decreasing the volume of wind sediments.
ملخص الجهاز:
شناسايي عوامل موثر درآسيب پذيري و اختلاف حجم ميزان رسوبات بادي جمع شده در مدارس روستاهاي شهرستان نيمروز حسين نگارش ، استاد ژئومورفولوژي دانشگاه سيستان و بلوچستان ، زاهدان ، ايران .
حمزه و همکاران (١٣٩٦) با مطالعه رسوبات بادي نهشته شده در درياچه هامون به اين نتيجه رسيدند که دراوايل تا اواسط هولوسن تضعيف تدريجي مونسون به همراه قدرت گيري پرفشار سيبري و بادهاي غربي منجر به وزش توفانهاي شديد درحوضه سيستان شده که توسط ماسه هاي سيلتي قهوه اي با پذيرفتاري مغناطيسي ١ ( قابليت مغناطيزه شدن ) زياد و نماي توزيع ذرات بيش از ١٠٠ ميکرومتر دررخسارە B نشان داده ميشود.
(رجوع شود به تصویرصفحه) باتوجه به شکل ٥ مشخص مي شود که تمام روستاهاي مورد مطالعه در ارتفاع ٤٥٠ تا ٥٧٤ متر مستقر شده اند و اين نشان مي دهد که عامل ارتفاع نقشي در اختلاف ميزان جمع آوري نهشته هاي بادي ندارد.
بنابراين سه عامل موقعيت جغرافيايي، نوع خاک و ارتفاع مورد بررسي قرار گرفته ولي هيچکدام از آنها عامل بوجود آمدن اختلاف بين جمع شدن رسوبات يا نهشته هاي بادي در اين مدارس يا روستاها نبوده اند.
اين پژوهش با استفاده از مشاهدات ميداني مستقيم در پي شناسايي عوامل موثر در انباشته شدن حجم زيادي از نهشته هاي بادي در مدارس شهرستان نيمروز است .
براي اينکه بتوانيم به عوامل اصلي جمع رسوبات بادي در مناطق مورد مطالعه بپردازيم در ابتدا به بررسي سه عامل موقعيت جغرافيايي، نوع خاک و عامل توپو گرافي منطقه مورد نظر پرداخته که در آخر مشخص گرديد اين سه عامل تأثيرکمي بر حجم رسوبات انباشته شده در مدارس دارند.